• kz

БАҚ ҚДБ туралы

Array
(
    [ID] => 14135
    [~ID] => 14135
    [IBLOCK_ID] => 191
    [~IBLOCK_ID] => 191
    [IBLOCK_SECTION_ID] => 
    [~IBLOCK_SECTION_ID] => 
    [NAME] => Глава государства принял председателя правления АО «Национальный управляющий холдинг «Байтерек» Нурлана Байбазарова
    [~NAME] => Глава государства принял председателя правления АО «Национальный управляющий холдинг «Байтерек» Нурлана Байбазарова
    [ACTIVE_FROM_X] => 2024-01-31 16:00:00
    [~ACTIVE_FROM_X] => 2024-01-31 16:00:00
    [ACTIVE_FROM] => 31.01.2024 17:00:00
    [~ACTIVE_FROM] => 31.01.2024 17:00:00
    [TIMESTAMP_X] => 31.01.2024 17:00:47
    [~TIMESTAMP_X] => 31.01.2024 17:00:47
    [DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/14135/
    [~DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/14135/
    [LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/
    [~LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/
    [DETAIL_TEXT] => 

Касым-Жомарт Токаев заслушал отчет об итогах деятельности холдинга за 2023 год, в том числе о работе по поддержке предпринимательства, агропромышленного комплекса и обеспечения населения жильем.

Президенту было доложено, что за 2023 год активы холдинга показали рост на 12%, инвестиционный и кредитный портфели группы увеличились на 10%, а чистая прибыль – на 7%, превысив 400 млрд тенге.


kz1-5554-2.jpg


Как сообщил Нурлан Байбазаров, в рамках развития реального сектора экономики «Байтерек» превысил плановые показатели финансирования крупных проектов и лизинговых сделок на 24%; проектов микро-, малого и среднего бизнеса – на 42%. Достигнуто рекордное освоение по линии Банка развития Казахстана и Фонда развития промышленности на сумму 1,061 трлн тенге по 300 проектам и лизинговым сделкам. В агропромышленный комплекс инвестировано 554,7 млрд тенге, что на 11% выше запланированного объема. Также в 2023 году через дочерние компании оказана помощь 1,1 тыс. фермеров, пострадавших от засухи и избытка влаги, на сумму 48 млрд тенге.

Главе государства также представлена информация, что за отчетный год по линии холдинга введено в эксплуатацию свыше 2 млн кв.м. жилья. В жилищный сектор инвестировано 317,6 млрд тенге. Через ипотечные продукты АО «Отбасы банк» выданы займы на сумму свыше 1 трлн тенге.

На встрече были озвучены инициативы холдинга на 2024 год. Среди них инвестирование в проекты АПК на сумму 370 млрд тенге и создание свыше 4 тысяч новых рабочих мест, запуск программ по финансированию обрабатывающей промышленности, туристической отрасли, строительства заводов по переработке и сортировке отходов, старт жилищной программы 9-20-25.

Касым-Жомарту Токаеву было доложено, что в результате реализации инициатив к концу года вклад «Байтерек» в экономический рост страны будет удвоен по сравнению с 2022 годом.

Глава государства подчеркнул важность запуска новых программ и применения комплексного подхода для поддержки экономического роста и повышения качества жизни граждан, а также дал ряд поручений по усилению работы «Байтерека» в части диверсификации экономики и развития стратегически важных отраслей.

Источник: akorda.kz

[~DETAIL_TEXT] =>

Касым-Жомарт Токаев заслушал отчет об итогах деятельности холдинга за 2023 год, в том числе о работе по поддержке предпринимательства, агропромышленного комплекса и обеспечения населения жильем.

Президенту было доложено, что за 2023 год активы холдинга показали рост на 12%, инвестиционный и кредитный портфели группы увеличились на 10%, а чистая прибыль – на 7%, превысив 400 млрд тенге.


kz1-5554-2.jpg


Как сообщил Нурлан Байбазаров, в рамках развития реального сектора экономики «Байтерек» превысил плановые показатели финансирования крупных проектов и лизинговых сделок на 24%; проектов микро-, малого и среднего бизнеса – на 42%. Достигнуто рекордное освоение по линии Банка развития Казахстана и Фонда развития промышленности на сумму 1,061 трлн тенге по 300 проектам и лизинговым сделкам. В агропромышленный комплекс инвестировано 554,7 млрд тенге, что на 11% выше запланированного объема. Также в 2023 году через дочерние компании оказана помощь 1,1 тыс. фермеров, пострадавших от засухи и избытка влаги, на сумму 48 млрд тенге.

Главе государства также представлена информация, что за отчетный год по линии холдинга введено в эксплуатацию свыше 2 млн кв.м. жилья. В жилищный сектор инвестировано 317,6 млрд тенге. Через ипотечные продукты АО «Отбасы банк» выданы займы на сумму свыше 1 трлн тенге.

На встрече были озвучены инициативы холдинга на 2024 год. Среди них инвестирование в проекты АПК на сумму 370 млрд тенге и создание свыше 4 тысяч новых рабочих мест, запуск программ по финансированию обрабатывающей промышленности, туристической отрасли, строительства заводов по переработке и сортировке отходов, старт жилищной программы 9-20-25.

Касым-Жомарту Токаеву было доложено, что в результате реализации инициатив к концу года вклад «Байтерек» в экономический рост страны будет удвоен по сравнению с 2022 годом.

Глава государства подчеркнул важность запуска новых программ и применения комплексного подхода для поддержки экономического роста и повышения качества жизни граждан, а также дал ряд поручений по усилению работы «Байтерека» в части диверсификации экономики и развития стратегически важных отраслей.

Источник: akorda.kz

[DETAIL_TEXT_TYPE] => html [~DETAIL_TEXT_TYPE] => html [PREVIEW_TEXT] => [~PREVIEW_TEXT] => [PREVIEW_TEXT_TYPE] => text [~PREVIEW_TEXT_TYPE] => text [PREVIEW_PICTURE] => Array ( [ID] => 17954 [TIMESTAMP_X] => 31.01.2024 16:00:47 [MODULE_ID] => iblock [HEIGHT] => 2707 [WIDTH] => 6160 [FILE_SIZE] => 829048 [CONTENT_TYPE] => image/jpeg [SUBDIR] => iblock/7c7/64y53yoy9dzczco04j7eyb85gbetg41f [FILE_NAME] => kz1_5554_2.jpg [ORIGINAL_NAME] => kz1-5554-2.jpg [DESCRIPTION] => [HANDLER_ID] => [EXTERNAL_ID] => 5b8e892fd2832ca90cdbb40ff7fd8688 [VERSION_ORIGINAL_ID] => [META] => [SRC] => /upload/iblock/7c7/64y53yoy9dzczco04j7eyb85gbetg41f/kz1_5554_2.jpg [UNSAFE_SRC] => /upload/iblock/7c7/64y53yoy9dzczco04j7eyb85gbetg41f/kz1_5554_2.jpg [SAFE_SRC] => /upload/iblock/7c7/64y53yoy9dzczco04j7eyb85gbetg41f/kz1_5554_2.jpg [ALT] => Глава государства принял председателя правления АО «Национальный управляющий холдинг «Байтерек» Нурлана Байбазарова [TITLE] => Глава государства принял председателя правления АО «Национальный управляющий холдинг «Байтерек» Нурлана Байбазарова ) [~PREVIEW_PICTURE] => 17954 [LANG_DIR] => /en/ [~LANG_DIR] => /en/ [CODE] => [~CODE] => [EXTERNAL_ID] => 14135 [~EXTERNAL_ID] => 14135 [IBLOCK_TYPE_ID] => pc [~IBLOCK_TYPE_ID] => pc [IBLOCK_CODE] => pc_smi_of_brk [~IBLOCK_CODE] => pc_smi_of_brk [IBLOCK_EXTERNAL_ID] => [~IBLOCK_EXTERNAL_ID] => [LID] => b3 [~LID] => b3 [EDIT_LINK] => [DELETE_LINK] => [DISPLAY_ACTIVE_FROM] => 31.01.2024 [FIELDS] => Array ( ) [PROPERTIES] => Array ( [EN_NAME] => Array ( [ID] => 924 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Title [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 29 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Title [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_NAME] => Array ( [ID] => 925 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Атауы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 30 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Атауы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Мемлекет басшысы «Бәйтерек» ұлттық басқарушы холдингі» АҚ басқарма төрағасы Нұрлан Байбазаровты қабылдады [PROPERTY_VALUE_ID] => 126306 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Мемлекет басшысы «Бәйтерек» ұлттық басқарушы холдингі» АҚ басқарма төрағасы Нұрлан Байбазаровты қабылдады [~DESCRIPTION] => ) [EN_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 926 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Description [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 31 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Description [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 927 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Сипаттамасы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 32 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Сипаттамасы [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_DETAIL_TEXT] => Array ( [ID] => 928 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Detail text [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_DETAIL_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 33 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Detail text [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_DETAIL_TEXT] => Array ( [ID] => 929 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Толық сипаттама [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_DETAIL_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 34 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Толық сипаттама [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TEXT] => <p> Қасым-Жомарт Тоқаевқа холдингтің 2023 жылғы қызметінің нәтижесі, соның ішінде кәсіпкерлік пен агроөнеркәсіп кешеніне қолдау көрсету, халықты тұрғын үймен қамтамасыз ету жұмыстары жөнінде есеп берілді. </p> <p> Президентке былтыр холдинг активінің өсімі 12 пайыз болғаны туралы баяндалды. Компаниялар тобының инвестициялық және кредиттік портфелі 10 пайызға артқан. Ал таза табысы 7 пайызға жетіп, 400 миллиард теңгеден асқан. </p> <p> <br> </p> <p> <img width="1024" alt="kz1-5554-2.jpg" src="/upload/medialibrary/b46/eraqoaig1o576tosw9e1o3vo5cg1oztg/kz1_5554_2.jpg" height="450" title="kz1-5554-2.jpg"><br> </p> <p> <br> </p> <p> Нұрлан Байбазаровтың айтуынша, экономиканың нақты секторын дамыту шеңберінде «Бәйтерек» ірі жобалар мен лизингтік мәмілелерді қаржыландыру көрсеткішін 24 пайызға, микро, шағын және орта бизнестегі жобаларды қаржыландыру жоспарын 42 пайызға асыра орындады. Қазақстанның Даму банкі мен Өнеркәсіпті дамыту қорының желісі бойынша 300 жоба мен лизингтік мәміле қаржыландырылып, 1,061 триллион теңге игерілді. Бұл – рекордтық көрсеткіш. Агроөнеркәсіп кешеніне 554,7 миллиард теңге инвестиция құйылып, жоспарланған көлемнен 11 пайызға асты. Сондай-ақ 2023 жылы холдингтің еншілес компаниялары арқылы құрғақшылық пен ылғалдың шамадан тыс болуынан зардап шеккен 1,1 мың фермерге 48 миллиард теңге сомасында көмек көрсетілді. </p> <p> Мемлекет басшысына былтыр холдинг арқылы 2 миллион шаршы метрден астам тұрғын үй пайдалануға берілгені жөнінде баяндалды. Тұрғын үй секторына 317,6 миллиард теңге инвестиция салынған. «Отбасы банк» акционерлік қоғамының ипотекалық бағдарламалары аясында жалпы сомасы 1 триллион теңгеден астам қарыз берілді. </p> <p> Кездесуде холдингтің 2024 жылға арналған бастамалары туралы айтылды. Оның ішінде агроөнеркәсіп кешені жобаларына 370 миллиард теңге инвестиция құю және 4 мыңнан астам жаңа жұмыс орнын ашу, өңдеу өнеркәсібін, туристік саланы қаржыландыру, қалдықтарды қайта өңдейтін және сұрыптайтын зауыттар салу, 9-20-25 тұрғын үй бағдарламасын іске қосу сияқты шаралар бар. </p> <p> Қасым-Жомарт Тоқаевқа «Бәйтерек» холдингінің бастамаларын жүзеге асыру нәтижесінде оның ел экономикасына қосатын үлесі жыл соңына қарай 2022 жылмен салыстырғанда екі есе артатыны жайында баяндалды. </p> <p> Мемлекет басшысы экономикалық өсім мен халықтың тұрмыс сапасын жақсарту үшін жаңа бағдарламаларды іске қосу және кешенді тәсілдерді қолдану маңызды екенін атап өтті. Сонымен қатар холдингтің экономиканы әртараптандыру және стратегиялық мәні зор салаларды дамыту бағытындағы жұмысын жандандыру жөнінде бірқатар тапсырма берді. </p> <br> Дереккөз: <a href="https://www.akorda.kz/kz/memleket-basshysy-bayterek-ulttyk-baskarushy-holdingi-ak-baskarma-toragasy-nurlan-baybazarovty-kabyldady-3103140">akorda.kz</a> [TYPE] => HTML ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 126307 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TEXT] =>

Қасым-Жомарт Тоқаевқа холдингтің 2023 жылғы қызметінің нәтижесі, соның ішінде кәсіпкерлік пен агроөнеркәсіп кешеніне қолдау көрсету, халықты тұрғын үймен қамтамасыз ету жұмыстары жөнінде есеп берілді.

Президентке былтыр холдинг активінің өсімі 12 пайыз болғаны туралы баяндалды. Компаниялар тобының инвестициялық және кредиттік портфелі 10 пайызға артқан. Ал таза табысы 7 пайызға жетіп, 400 миллиард теңгеден асқан.


kz1-5554-2.jpg


Нұрлан Байбазаровтың айтуынша, экономиканың нақты секторын дамыту шеңберінде «Бәйтерек» ірі жобалар мен лизингтік мәмілелерді қаржыландыру көрсеткішін 24 пайызға, микро, шағын және орта бизнестегі жобаларды қаржыландыру жоспарын 42 пайызға асыра орындады. Қазақстанның Даму банкі мен Өнеркәсіпті дамыту қорының желісі бойынша 300 жоба мен лизингтік мәміле қаржыландырылып, 1,061 триллион теңге игерілді. Бұл – рекордтық көрсеткіш. Агроөнеркәсіп кешеніне 554,7 миллиард теңге инвестиция құйылып, жоспарланған көлемнен 11 пайызға асты. Сондай-ақ 2023 жылы холдингтің еншілес компаниялары арқылы құрғақшылық пен ылғалдың шамадан тыс болуынан зардап шеккен 1,1 мың фермерге 48 миллиард теңге сомасында көмек көрсетілді.

Мемлекет басшысына былтыр холдинг арқылы 2 миллион шаршы метрден астам тұрғын үй пайдалануға берілгені жөнінде баяндалды. Тұрғын үй секторына 317,6 миллиард теңге инвестиция салынған. «Отбасы банк» акционерлік қоғамының ипотекалық бағдарламалары аясында жалпы сомасы 1 триллион теңгеден астам қарыз берілді.

Кездесуде холдингтің 2024 жылға арналған бастамалары туралы айтылды. Оның ішінде агроөнеркәсіп кешені жобаларына 370 миллиард теңге инвестиция құю және 4 мыңнан астам жаңа жұмыс орнын ашу, өңдеу өнеркәсібін, туристік саланы қаржыландыру, қалдықтарды қайта өңдейтін және сұрыптайтын зауыттар салу, 9-20-25 тұрғын үй бағдарламасын іске қосу сияқты шаралар бар.

Қасым-Жомарт Тоқаевқа «Бәйтерек» холдингінің бастамаларын жүзеге асыру нәтижесінде оның ел экономикасына қосатын үлесі жыл соңына қарай 2022 жылмен салыстырғанда екі есе артатыны жайында баяндалды.

Мемлекет басшысы экономикалық өсім мен халықтың тұрмыс сапасын жақсарту үшін жаңа бағдарламаларды іске қосу және кешенді тәсілдерді қолдану маңызды екенін атап өтті. Сонымен қатар холдингтің экономиканы әртараптандыру және стратегиялық мәні зор салаларды дамыту бағытындағы жұмысын жандандыру жөнінде бірқатар тапсырма берді.


Дереккөз: akorda.kz [TYPE] => HTML ) [~DESCRIPTION] => ) [OLD_ID] => Array ( [ID] => 930 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => _old_id [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => OLD_ID [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 35 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => _old_id [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [PHOTOGALLERY] => Array ( [ID] => 931 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Фотогалерея [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => PHOTOGALLERY [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 116 [FILE_TYPE] => jpg, gif, bmp, png, jpeg [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Фотогалерея [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [YOUTUBE] => Array ( [ID] => 932 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Видео [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 117 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Видео [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_YOUTUBE] => Array ( [ID] => 933 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Бейне [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 118 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Бейне [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_YOUTUBE] => Array ( [ID] => 934 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Video [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 119 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Video [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 935 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Документы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 120 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Документы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 936 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Құжаттар [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 121 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Құжаттар [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 937 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Documents [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 122 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Documents [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [HEAD] => Array ( [ID] => 938 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Руководитель [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => HEAD [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => E [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 126 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Руководитель [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [RU_NAME] => Array ( [ID] => 1030 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Название РУ [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => RU_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Название РУ [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Глава государства принял председателя правления АО «Национальный управляющий холдинг «Байтерек» Нурлана Байбазарова [PROPERTY_VALUE_ID] => 126308 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Глава государства принял председателя правления АО «Национальный управляющий холдинг «Байтерек» Нурлана Байбазарова [~DESCRIPTION] => ) ) [DISPLAY_PROPERTIES] => Array ( [KZ_NAME] => Array ( [ID] => 925 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Атауы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 30 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Атауы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Мемлекет басшысы «Бәйтерек» ұлттық басқарушы холдингі» АҚ басқарма төрағасы Нұрлан Байбазаровты қабылдады [PROPERTY_VALUE_ID] => 126306 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Мемлекет басшысы «Бәйтерек» ұлттық басқарушы холдингі» АҚ басқарма төрағасы Нұрлан Байбазаровты қабылдады [~DESCRIPTION] => [DISPLAY_VALUE] => Мемлекет басшысы «Бәйтерек» ұлттық басқарушы холдингі» АҚ басқарма төрағасы Нұрлан Байбазаровты қабылдады ) ) [IPROPERTY_VALUES] => Array ( ) [PREVIEW_IMAGE] => /upload/resize_cache/iblock/7c7/64y53yoy9dzczco04j7eyb85gbetg41f/352_176_240cd750bba9870f18aada2478b24840a/kz1_5554_2.jpg )
Array
(
    [ID] => 14090
    [~ID] => 14090
    [IBLOCK_ID] => 191
    [~IBLOCK_ID] => 191
    [IBLOCK_SECTION_ID] => 
    [~IBLOCK_SECTION_ID] => 
    [NAME] => Касым-Жомарт Токаев: Как прогрессивная нация мы должны смотреть только вперед!
    [~NAME] => Касым-Жомарт Токаев: Как прогрессивная нация мы должны смотреть только вперед!
    [ACTIVE_FROM_X] => 2024-01-03 16:53:00
    [~ACTIVE_FROM_X] => 2024-01-03 16:53:00
    [ACTIVE_FROM] => 03.01.2024 17:53:00
    [~ACTIVE_FROM] => 03.01.2024 17:53:00
    [TIMESTAMP_X] => 05.01.2024 17:37:54
    [~TIMESTAMP_X] => 05.01.2024 17:37:54
    [DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/14090/
    [~DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/14090/
    [LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/
    [~LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/
    [DETAIL_TEXT] => 

Интервью Главы государства Касым-Жомарта Токаева газете «Egemen Qazaqstan»

– Благодарю Вас, Касым-Жомарт Кемелевич, за то, что нашли время в своем плотном рабочем графике для интервью газете Egemen Qazaqstan. Казахская пресса ждала Вашего мнения по вопросам, волнующим наше общество. Поэтому сегодня я бы хотел с Вами откровенно поговорить на эти темы.

Чем Вам запомнился прошедший год?

– Пользуясь случаем, хочу еще раз поздравить всех соотечественников с Новым годом!

2023 год выдался для нашей страны насыщенным на значимые события. Мы подошли к завершению основных политических реформ. Начал работу Конституционный Суд. По новым правилам прошли выборы депутатов Мажилиса и маслихатов всех уровней. Впервые состоялись выборы акимов районов и городов областного значения. Продолжилось проведение выборов глав сел и городов районного значения, по итогам которых в прошлом году были избраны около 700 сельских акимов.

Мы приступили к построению справедливой и конкурентной экономической системы. Занялись вопросами диверсификации и демонополизации экономики, обновления инфраструктуры, поддержки бизнеса и привлечения инвестиций.

Последовательно решались наболевшие вопросы социальной сферы. По всей стране началось строительство школ, в том числе «комфортных школ», в селах возводятся медицинские объекты. Внедрен Социальный кодекс, нацеленный на комплексную поддержку уязвимых категорий граждан. Утверждена специальная выплата лицам, занятым во вредных условиях труда. Установлена доплата сотрудникам природоохранных служб за риски для жизни и здоровья. Повышены зарплаты медицинских работников, педагогов школ, колледжей, детских садов. Принят закон, регулирующий отчисления детям из Национального фонда. Принята новая методика определения минимальной заработной платы, учитывающая ключевые экономические показатели, в том числе уровень инфляции.

Вся эта работа будет наполняться новым содержанием в 2024 году. Мы будем действовать скрупулезно и планомерно, неуклонно двигаясь к намеченным целям. Этот год особенно важен, поскольку он закладывает фундамент ближайшего пятилетнего цикла развития страны.

– А какие ожидания Вы связываете с наступившим новым годом? Какие главные задачи стоят перед страной?

– В сентябрьском Послании мною поставлена задача перейти на новую экономическую модель. В качестве стратегической цели обозначена задача удвоения ВВП к 2029 году. В скором времени состоится расширенное заседание Правительства, на котором мы подведем итоги социально-экономического развития и определим тактику дальнейших действий в этом направлении.

Полезной площадкой для обсуждения вопросов идеологической сферы, формирования нового качества нации, обновления системы ценностей общества стали заседания Национального курултая. Традиционно они проходили летом, но в этом году мы скорее всего проведем заседание весной.

Таким образом, в течение первого квартала будет сформирована основная повестка страны в экономике, общественно-политической и гуманитарной сферах.

Мы продолжим конструктивную и сбалансированную внешнюю политику с учетом национальных интересов государства. В 2024 году в нашей стране пройдет ряд представительных саммитов и форумов. Казахстан будет председательствовать сразу в нескольких авторитетных международных организациях: Шанхайской организации сотрудничества, Организации Договора о коллективной безопасности, Совещании по взаимодействию и мерам доверия в Азии, Организации тюркских государств, Международном фонде спасения Арала, Исламской организации по продовольственной безопасности.

Большим событием станет проведение в Казахстане Всемирных игр кочевников. Они важны как для популяризации национальных видов спорта и здорового образа жизни, так и для расширения культурно-гуманитарных связей между братскими народами – наследниками номадической цивилизации Великой степи.

Полезным с точки зрения укрепления общенациональной идентичности станет чествование выдающихся исторических деятелей нашего народа. В этом году исполняется 125 лет со дня рождения знаменитого ученого Каныша Сатпаева и 100 лет со дня рождения прославленных героев Сагадата Нурмагамбетова и Рахымжана Кошкарбаева. Кроме того, по мнению историков, в 2024 году исполнится 800 лет с момента фактического образования Улуса Джучи. В связи с такой знаковой датой, показывающей многовековые корни нашей государственности, будет развернута большая исследовательская работа. В этом году завершится подготовка многотомника по истории Казахстана. Это обстоятельный труд, над которым работает более 200 отечественных ученых и около 60 привлеченных зарубежных специалистов.

Помимо множества важных событий, будет еще больше рутинной каждодневной работы. От усилий всех граждан зависит, каким этот год останется в истории страны. В своем новогоднем обращении я сказал, что в следующем году мы станем свидетелями нового подъема нашей нации, но всем нам придется хорошо поработать для достижения этой цели.

– Прошло ровно два года с трагических январских событий. Қаңтар стал рубежом, открывшим новую эпоху в истории Казахстана. В своих выступлениях и интервью Вы уже давали оценку тем трагическим событиям. Однако вопросы еще остаются. Имеют место различные интерпретации. Как сегодня, по прошествии времени, Вы можете охарактеризовать эти события? Какими видятся их основные причины и предпосылки?

– Долго думал над этими вопросами и продолжаю размышлять над ними. На мой взгляд, к трагическим январским событиям привели многолетние нерешенные социально-экономические проблемы и общий застой, перешедший в деградацию власти и общества. Это было видно, как говорится, невооруженным взглядом.

После моего избрания Президентом в 2019 году был взят курс на демократизацию политической системы, либерализацию общественной жизни, демонополизацию экономики. К разработке и реализации реформ активно подключились общественники, гражданские активисты, эксперты. Многие инициативы прорабатывались на различных диалоговых площадках, в том числе на заседаниях специально созданного мною Национального совета общественного доверия.

Скажу откровенно: этот новый курс вызвал резкое неприятие влиятельных лиц, воспринявших его как угрозу глубоко укоренившемуся положению дел в стране и своему привилегированному статусу во властных структурах. С их стороны постепенно нарастало скрытое, а зачастую и открытое сопротивление реформам. В конце концов, чтобы повернуть вспять преобразования и восстановить прежние порядки, они решились на крайние меры.

Эта группа высокопоставленных лиц имела огромное влияние на силовые структуры и криминалитет, поэтому был выбран вариант организации насильственного захвата власти. По данным следствия, подготовка началась примерно с середины 2021 года. Затем Правительство приняло непродуманное, неправомерное решение по резкому повышению цен на сжиженный газ, и в Мангистауской области подстрекаемые провокаторами люди вышли на демонстрации.

Правительство по моему поручению создало специальную комиссию, которая выехала в регион для встреч с представителями общественности и принятия компромиссного решения. Но протесты приобрели экстремистский характер, чем воспользовались заговорщики.

Расследование Генеральной прокуратуры показало, что развитие январских событий носило «волнообразный» характер.

Вначале были митинги в Мангистауской области, которые нашли продолжение в других регионах. Несмотря на все усилия центральной власти и акиматов, ситуация в стране приобрела характер дестабилизации, переговоры и диалог для нахождения компромиссных решений не находили поддержки организаторов волнений.

Начались первые столкновения во многих регионах страны. Все это было на руку заговорщикам, которые через специально подготовленных людей всячески потворствовали нагнетанию обстановки. Но даже в такой сложной ситуации органы правопорядка избегали применения силы. Это была вторая волна.

Третья волна началась, когда в дело вступили криминальные банды, лидеры которых были подконтрольны заговорщикам и имели контакты с террористами, в том числе прибывшими извне. Используя специальные технологии, провокаторов, бандитов, они превратили мирные протесты в массовые беспорядки, сопровождавшиеся масштабным насилием, погромами, поджогами, уничтожением имущества. В условиях хаоса к происходящему подключились вооруженные бандиты, террористы, которые одновременно, по единой команде устроили атаки на здания органов власти, силовых структур, оружейные магазины, арсеналы сил правопорядка и воинских частей. Причем речь идет не только об Алматы, но и целом ряде областных центров. Напомню, во время январских событий было похищено более трех тысяч единиц оружия, в том числе автоматов, пулеметов и даже гранатометов. Кроме того, нападениям подверглись транспортная инфраструктура и объекты телекоммуникаций. Повторюсь: бандиты и террористы действовали организованно, в тесной координации друг с другом.

В попытке государственного переворота совместно участвовали экстремисты, криминалитет, религиозные радикалы. Они преследовали цель посеять страх среди граждан, дезорганизовать государственные институты, подорвать конституционный строй и, в конечном итоге, захватить власть.

Ситуация тогда была крайне сложной и напряженной – страна была близка к тому, чтобы погрязнуть в хаосе. Чтобы не допустить этого, все меры контролировались мною лично, ежечасно и круглосуточно. По линии МВД поступали сведения о подготовке различных атак на Акорду, в том числе с использованием грузовиков. Мне неоднократно рекомендовали покинуть резиденцию, даже эвакуироваться, в том числе за рубеж, но я с этим решительно не согласился и в одном из телевизионных обращений заявил, что при любых обстоятельствах останусь на рабочем месте. В течение двух недель я находился в служебной резиденции Акорда. Оперативные совещания проходили и глубокой ночью, и ранним утром. В те дни самая главная задача состояла в том, чтобы сохранить наше государство, восстановить в стране верховенство закона и порядок.

– Насколько было правильным решение пригласить военнослужащих России в Казахстан? В соседней стране много говорят о ее спасительной роли во время беспорядков в Казахстане.

– В условиях хаоса и фактического безвластия в регионах на заседании Совета Безопасности было принято решение об обращении к ОДКБ ввести миротворческий контингент в нашу страну на срок, необходимый для обеспечения стабильности и безопасности. Подчеркиваю: обращение было не к России, а к ОДКБ, членом которой является и Казахстан.

На момент обращения председателем организации была Армения, а в этом году председательство перешло Казахстану. Контингент ОДКБ был действительно миротворческим и сыграл роль сдерживающего фактора в вакханалии, разыгравшейся в те трагические дни. По договоренности со странами – участницами организации ее контингент покинул страну без каких-либо предварительных условий, к тому же досрочно.

Миротворческий контингент ОДКБ не участвовал в контртеррористической операции и не произвел ни одного выстрела. Армянский контингент охранял горводоканал и хлебокомбинат «Аксай», белорусский – аэродром в Жетыгене, таджикский и кыргызский – соответственно ТЭЦ-1 и ТЭЦ-2 города Алматы, российский – ТЭЦ-3 и объекты телекоммуникаций. Были угрозы совершения терактов на объектах жизнеобеспечения, поэтому контингент был направлен именно туда. Но самое главное – это позволило высвободить наши силы для проведения контртеррористической операции.

– Получается, это была неудавшаяся попытка государственного переворота. Что тогда Вы скажете тем, кто утверждает, что это было народное восстание и чуть ли не революция?

– Весь мир был свидетелем тех трагических событий, когда мирные демонстрации переросли в массовые беспорядки и погромы. Разве на мирные демонстрации приходят с автоматами, пистолетами и холодным оружием? Разве там избивают и убивают военнослужащих, издеваются над ними, используют их в качестве живого щита во время нападений на административные здания? Разве после мирных демонстраций остаются разграбленные магазины и банки, сожженные автомобили? Я уже не говорю о нападениях на здания органов власти и полицейские участки. Общая сумма ущерба от этих бесчинств составила порядка трех миллиардов долларов.

На причинах и последствиях Қаңтара не следует выстраивать спекулятивные версии. Скажу прямо: рассуждения о якобы народном восстании способствуют оправданию и обелению преступных деяний. Такие безответственные, по сути, провокационные разговоры приводят к героизации настоящих бандитов, укоренению в обществе пагубной криминальной психологии. А значит, призывают к новым беспорядкам в ущерб национальной безопасности и благополучию народа. Это очень серьезная угроза. Поэтому государство и общество должны быть едины в осуждении беззакония – я в этом уверен.

– В таком случае, как граждане страны могут выразить свое критическое отношение к действиям властей?

– У нас созданы все условия для публичного выражения несогласия с действиями власти. Граждане могут открыто говорить о существующих проблемах. В соответствии с концепцией «слышащего государства» я требую от государственных органов учитывать общественное мнение. У нас действует демократический закон о мирных собраниях. Недавно принят закон, регламентирующий порядок подачи и рассмотрения петиций.

Поэтому нужно предельно ясно понимать: мирные протесты допустимы, но массовые беспорядки неприемлемы и будут жестко пресекаться. В стране должен царить закон – это моя принципиальная позиция. Посмотрите, ведь в странах Запада, цитадели демократии, особо не церемонятся с теми, кто устраивает уличные беспорядки и нападения на здания органов власти.

Полиция выявила организаторов январских беспорядков – всех тех, кто призывал сопротивляться законным требованиям властей, занимался доставкой и распространением оружия, нагнетал атмосферу агрессии, руководил толпой в ходе погромов, поджогов и актов насилия. При этом от бандитов были отделены рядовые и зачастую случайные участники беспорядков. Мною было принято решение амнистировать граждан, попавших под влияние провокаторов. Амнистия применена в отношении 1 095 граждан из 1 205 осужденных ранее. А организаторы беспорядков и лица, получившие сроки за теракты, государственную измену, попытку насильственного захвата власти и другие тяжкие преступления, в полной мере отбудут свое наказание.

– Не знаю, насколько приятным или неприятным будет для Вас следующий вопрос, но не могу не задать его. После Вашего вступления на пост Президента в 2019 году в стране заговорили, что у нас сложилась система двоевластия. Кто-то сравнивал нашу политическую модель с иранской, кто-то – с сингапурской. И действительно, складывалось впечатление, будто в стране два центра власти. Это было так?

– Коль скоро Вы поставили такой острый вопрос, я должен быть предельно откровенным. Президент в соответствии с Конституцией определяет основные направления внутренней и внешней политики страны, назначает и освобождает от занимаемых постов высших должностных лиц государства, высшее командование Вооруженных Сил. Глава государства является Верховным Главнокомандующим.

Однако попытки навязать модель двоевластия действительно были, и, должен сказать, эти попытки отличались целенаправленностью и организованностью. В сложившейся политической ситуации «транзита власти» политические манипуляторы сформировали некий параллельный центр власти. В нашей стране действовали Президент и Верховный Главнокомандующий, а также Председатель Совета Безопасности в лице экс-президента. Это, в конечном итоге, не могло не привести к властной коллизии.

Скажу больше: эта ситуация стала одной из предпосылок январского кризиса. Потому что заговорщики пытались использовать в своих интересах изобретенную модель двоевластия или «тандема». Помните, наверное, заявления ряда должностных лиц, в том числе бывшего министра юстиции, что по своему статусу Елбасы стоит выше Президента. Некоторые чиновники бегали поочередно по кабинетам. Они играли на этом и в конце концов заигрались. Позже я прямо сказал Нурсултану Абишевичу Назарбаеву, что политические игрища, прежде всего, его ближайших соратников чуть было не разорвали страну.

Считаю, что вообще не должно быть «старшего и младшего президентов». «Уходя – уходи». Это серьезный урок для будущего поколения руководителей, которое должно остерегаться таких вещей и всегда думать только об интересах государства и благополучии общества.

К огромному сожалению, в решающие моменты внутриполитического кризиса свой непрофессионализм и даже предательство проявили руководители ключевых правоохранительных органов.

Қаңтар показал необходимость строительства устойчивой и эффективной системы государственных институтов, действующих в соответствии с Основным законом. Мы всем народом преодолели этот кризис, выстояли и стали еще сильнее. Мы предотвратили еще большую катастрофу и стабилизировали ситуацию в стране только благодаря сплоченности наших граждан и решительным действиям всей вертикали власти. Потом, уже во время следствия, некоторые заговорщики признались, что не ожидали увидеть такой уровень консолидации народа и политической воли власти.

– После Қаңтара Вы приступили к осуществлению глубоких политических реформ, что признали даже на Западе. Можно ли сказать, что пройдена точка невозврата, критическая черта, которая отделяет нас от недавнего прошлого? Есть ли сегодня гарантии необратимости перемен?

– Как я сказал, политические реформы начались еще в 2019 году. Был образован Национальный совет общественного доверия, который разработал и реализовал важные законодательные инициативы. Были внесены существенные изменения в законодательство о выборах, политических партиях, Парламенте. В стране впервые открыто заговорили о диктатуре олигополии.

Эти нововведения создали угрозу тем, кто вольготно чувствовал себя в условиях политической и экономической монополии. Поэтому они предприняли безуспешную попытку повернуть все вспять.

После Қаңтара высказывались опасения, что власть, дескать, «закрутит гайки», начнет консервацию режима. Однако мы поступили наоборот, пойдя по более сложному, но правильному пути.

В 2022 году процесс политической модернизации, конечно же, ускорился. И одной из главных задач реформ стало формирование более справедливой и сбалансированной политической системы. Кроме того, важно было создать такие условия, чтобы обеспечить необратимость политических реформ, сделать их постоянным фактором общественной жизни.

Для этого в рамках конституционной реформы было установлено несколько заслонов.

Во-первых, мы воссоздали Конституционный Суд, который является, по сути, высшим органом конституционного контроля, обеспечивающим верховенство Конституции. Кому-то может показаться, что прежний Конституционный Совет просто сменил вывеску, но здесь дело обстоит иначе. Решения Конституционного Суда имеют окончательную силу, даже Президент не может подвергнуть ревизии его решения, в том числе касающиеся конституционных прав граждан.

Любые изменения и дополнения в Конституцию могут выноситься на республиканский референдум или на рассмотрение Парламента только при наличии соответствующего заключения Конституционного Суда.

И напомню, что из одиннадцати судей Конституционного Суда шестеро, то есть большинство, назначаются палатами Парламента. А Председатель, хоть и назначается Президентом, но только с согласия Сената.

Во-вторых, в самой Конституции принципиальные позиции утверждены однозначно. Например, статья 91 Основного закона гласит, что установленные Конституцией независимость государства, унитарность и территориальная целостность Республики, форма ее правления, основополагающие принципы деятельности Республики и, подчеркиваю, положение об однократном семилетнем сроке для Президента являются неизменными.

В-третьих, в результате реформ существенно расширены полномочия Мажилиса, который стал формироваться по новой избирательной модели – партийным спискам и одномандатным округам.

Одним словом, возврат к старой системе невозможен. Сегодня можно с уверенностью констатировать, что политические реформы в Казахстане имеют не просто системный, но, что критически важно, необратимый характер, потому что политический менталитет нации претерпел кардинальную трансформацию. Правовая грамотность и активность граждан стали главным гарантом демократических преобразований. Народ уже не допустит отката назад и, убежден, будет твердо отстаивать свершившиеся перемены.

– Между тем некоторые критики власти, в том числе на Западе, утверждают, что в нашей стране до сих пор есть политические заключенные. Так ли это?

– Главные признаки политических преследований – это цензура, специальные законы и карательные органы. Ничего подобного в современном Казахстане не существует. В нашем законодательстве нет ни одного указа, ни одного закона, ни одного другого нормативного документа, по которому граждане могли бы преследоваться за свои политические взгляды.

Наоборот, реформы укрепили систему защиты прав человека. Приняты законодательные поправки, усиливающие независимость судов. Расширены категории дел для судов присяжных. В стране полноценно функционирует институт Уполномоченного по правам человека, который получил конституционный статус. Последовательность и глубину реформ показывает тот факт, что в декабре прошлого года мною подписан уже второй Указ в области прав человека.

Главная задача власти – неукоснительное обеспечение законности и порядка. Поэтому любое нарушение закона наказуемо. А политические взгляды и идеологические предпочтения людей к закону и правопорядку не имеют никакого отношения.

Отдельные личности несмотря на предупреждения органов прокуратуры со странной настойчивостью нарушают закон, видимо, таким образом пытаясь получить широкую общественную известность. Другими словами, ставят себя выше закона.

О каких политических преследованиях можно говорить в стране, в которой работает множество независимых СМИ, а политическая цензура не существует?

Более того, после принятия нового закона о митингах, когда вместо разрешительного был введен уведомительный порядок, число мирных митингов в Казахстане увеличилось кратно.

В своих выступлениях я неоднократно говорил, что все проблемы нужно решать цивилизованно, в конструктивном ключе – не криками и провокациями на площадях, а в рамках специально созданных диалоговых платформ и механизмов и, прежде всего, в стенах Парламента.

Сейчас в Парламенте представлена самая широкая политическая палитра, отражающая взгляды всех основных слоев нашего общества. Законодательно закреплен институт парламентской оппозиции.

Напомню, что в Мажилис по итогам последних выборов прошли шесть партий, три из которых впервые получили депутатские мандаты. При этом одна из парламентских партий изначально является оппозиционной.

Многие зарубежные политики и эксперты, в том числе из стран Запада, выражают поддержку нашим демократическим реформам, отмечая их передовой характер. Действительно, в нашем геополитическом окружении мы единственная страна, которая провела такую масштабную демократическую трансформацию и добилась большого прогресса в деле защиты прав человека.

– В соцсетях «ходит» новость, будто Вы планируете провести референдум по Конституции и в 2026 году намерены вновь принять участие в президентских выборах. Это правда?

– Это дезинформация. Убежден, произвольное внесение изменений в Конституцию, тем более по такому фундаментальному вопросу, уже невозможно. Конституционная реформа была осуществлена не для того, чтобы вносить произвольные изменения в Основной закон.

Положение об однократном президентском сроке в Конституции неизменно. Эта норма является такой же незыблемой, как и нормы о независимости, унитарности, территориальной целостности и форме правления нашего государства.

Раз мы коснулись этой темы, воспользуюсь случаем и раскрою некоторые подробности. Идею однократного семилетнего срока я высказывал в закрытых дискуссиях еще 15 лет назад. Тогда это предложение не поддержали. После избрания Президентом взвешивал все «за» и «против», много размышлял, как можно воплотить эту идею на практике.

В 2022 году было реализовано несколько важных конституционных изменений, направленных на ликвидацию суперпрезидентских полномочий. И тогда же мною была предложена идея однократного семилетнего срока. Эта инициатива получила всенародную поддержку. Этим все сказано.

– Перейдем к экономике. В Послании 2023 года Вы провозгласили новый экономический курс Справедливого Казахстана и поставили цель удвоить объем национальной экономики к 2029 году, доведя его до 450 миллиардов долларов. Между тем, по прогнозам Международного валютного фонда и Всемирного банка, в 2023-2024 годах рост экономики в Казахстане составит не более 3-4%. Насколько реалистично при такой динамике достичь поставленной цели?

– Это вполне достижимая цель. По оценкам аналитиков Международного валютного фонда, по итогам 2023 года объем ВВП в текущих ценах в Казахстане должен составить свыше 259 миллиардов долларов, что на 15% больше чем в 2022 году. Это самый значительный номинальный рост в Центральной Азии.

Положительная динамика отмечается и по ВВП на душу населения, прогнозный показатель на 2023 год составил почти 13 тысяч долларов, годовой рост оценивается в 1,6 тысячи долларов. По прогнозу МВФ, к 2028 году данный показатель вырастет на треть – до 16,8 тысячи долларов.

Правда, должен отметить, что для меня макроэкономические показатели не являются первостепенными по своему значению, все же главное – это реальное благополучие граждан.

Благоприятные прогнозы станут реальностью при условии использования Правительством новых подходов к управлению экономикой. Я вижу два основных направления.

Первое – это решение ряда точечных задач, способных стимулировать страновое развитие. К ним относится реализация крупных промышленных проектов. В сентябрьском Послании Правительству поручено определить перечень возможных крупных проектов и подготовить План инфраструктурного развития. Эти проекты прорабатываются, проводятся консультации с крупным бизнесом, институциональными инвесторами и экспертным сообществом.

Нужно также решить важную задачу привлечения инвестиций, в том числе путем приватизации и возврата активов. Масштабные инвестиции способны «разогнать» экономику и сформировать новые точки роста. Поэтому моим Указом недавно создан Инвестиционный штаб, наделенный широкими полномочиями для улучшения инвестиционного климата и качественной реализации инвестиционных проектов.

Второе направление включает в себя меры по реализации системных реформ, которые закрепят новые «правила игры» для всей экономики.

Правительством по моему поручению разрабатывается новый Налоговый кодекс, призванный перезапустить взаимоотношения государства и бизнеса. Совершенствуя налоговую систему, очень важно отойти от исключительно фискального подхода. Нужен баланс между созданием комфортных условий для инвесторов и поддержанием необходимого уровня доходной части бюджета.

Большое значение имеет новый Бюджетный кодекс. Мы должны кардинально поменять отношение к бюджетным деньгам, поставив во главу угла рациональность, бережливость, актуальность их использования.

Здесь серьезную роль призваны сыграть новые законы о государственных закупках и государственно-частном партнерстве. Эти документы позволят обеспечить прозрачность госзакупок и создать финансовую основу для развития экономики.

Особое внимание следует уделить повышению эффективности квазигосударственного сектора. Меры по его модернизации уже определены, сейчас идет их практическая реализация.

Отвечая на Ваш вопрос, хочу также отметить, что экономическая конъюнктура в мире, безусловно, влияет на нашу страну. Но любые сложности всегда открывают и новые возможности. Правительство должно иметь детально просчитанный план действий с учетом всех возможных вариантов развития событий. Важно, чтобы все меры по стимулированию экономического роста сопровождались структурными реформами, направленными на развитие предпринимательства и конкуренции, защиту частной собственности, обеспечение справедливости правосудия. При таком подходе мы добьемся всех поставленных целей, в том числе и по удвоению объема национальной экономики в намеченные сроки.

– В нашу газету часто поступают звонки и письма от граждан, которые не в состоянии расплатиться с долгами по потребительским кредитам. В этой связи хотелось бы спросить, какие меры принимаются для решения данной проблемы?

– Закредитованность граждан вызывает у меня серьезную тревогу, потому что эта проблема напрямую влияет на социальное самочувствие людей и стабильность финансовой системы. Одним из моих первых решений на посту Президента был Указ 2019 года о сокращении долговой нагрузки граждан, оказавшихся в тяжелой жизненной ситуации. Тогда в качестве разовой акции были списаны беззалоговые кредиты 500 тысяч человек. Затем, в 2023 году, вступил в силу закон о банкротстве физических лиц. Это были важные шаги, снизившие остроту вопроса. В своем прошлогоднем Послании я поручил Правительству принять новые системные меры для кардинального исправления ситуации, которая в основном связана с низкой финансовой грамотностью граждан. С другой стороны, очевидно, что нужно ужесточать регулирование потребительского кредитования и деятельности коллекторских компаний.

Кое-что в этом направлении уже сделано. К примеру, за последние годы в пять раз увеличены требования к банкам и микрофинансовым организациям по объему капитала потребительского кредитования. Введен запрет на получение новых займов при наличии просрочки по кредитам, а также запрет на начисление вознаграждения по всем кредитам после 90 дней просрочки. На постоянной основе проводятся проверки коллекторских агентств.

Для защиты прав заемщиков разработаны поправки в законодательство о кредитовании, которые еще больше ужесточат требования к микрофинансовым организациям, коллекторским агентствам и банкам. Предлагается ограничить продажу кредитов коллекторам. Процедура урегулирования приобретенной задолженности станет обязанностью коллекторских компаний. Расширяются полномочия и банковского омбудсмена. Документ уже рассматривает Мажилис Парламента. Готов поддержать эти инициативы.

– Сегодня многих наших соотечественников беспокоят рост цен, повышение тарифов, вопросы занятости, общая ситуация в регионах. Способно ли нынешнее Правительство, занятое множеством оперативных вопросов, решать задачи стратегические? Как Вы оцениваете эффективность работы Правительства в целом?

– Перед Правительствами всех стран стоят и оперативные, и стратегические задачи. И Казахстан здесь не исключение. Главный вопрос – оптимальное распределение ресурсов и эффективное планирование.

Нынешний состав Правительства сформирован только весной прошлого года. Конституционная реформа и парламентские выборы «обнулили» мандат Парламента и Правительства. Согласно Конституции, Правительство сложило полномочия перед вновь избранным составом Мажилиса. Кандидатуру нового главы кабинета министров представила партия Amanat, занявшая большинство мест в Мажилисе. Не буду скрывать, партия сделала это, проведя консультации с Президентом. Экономический блок ее предвыборной платформы был сформирован на основе программы действующего Правительства.

Полномочия Правительства значительно расширены. После сентябрьской реорганизации Администрация Президента сосредоточилась на стратегических направлениях социально-экономического развития страны и больше не занимается детальной опекой Правительства, отдельных министерств и ведомств. Теперь Администрация выступает как политический штаб, не вмешивающийся в работу исполнительной власти в режиме «ручного управления». Дублировавшиеся ранее функции переданы Правительству. Прерогатива принятия отраслевых решений также перешла на уровень Правительства и профильных органов. Повысилась бюджетная самостоятельность регионов.

Одним словом, инструментов у Правительства хватает. С его стороны требуется продуманная стратегия действий и, конечно, воля для успешного решения поставленных задач. Правительство просило предоставить ему самостоятельность и дополнительные полномочия – оно их получило. Но надо понимать, что и спрос теперь будет особый.

– На мой взгляд, Правительство с большим трудом справляется с задачами по обеспечению бесперебойного функционирования топливно-энергетического комплекса и коммунального хозяйства страны. В экстренном порядке приходится заниматься ликвидацией аварий, поддерживать подачу тепла, энергии и воды в населенных пунктах по всему Казахстану. Почему сложилась такая ситуация?

– Плачевное состояние ТЭЦ и ЖКХ – результат многолетнего бездействия. Все понимают, что текущие проблемы в этой отрасли возникли не за один день, а накапливались годами. Износ теплоцентралей и другого оборудования в регионах достигает 80 процентов. При этом инвестиции в коммунальное хозяйство все эти годы не соответствовали потребностям.

Отрицательно влияют на ситуацию и некоторые информационные «сетевики», намеренно нагнетающие штатные ситуации на объектах электроэнергетики, называя положение с теплообеспечением «трагедией».

Глубокая модернизация инженерной инфраструктуры по всей стране – это очень масштабная и сложная задача, но она постепенно решается.

В весенне-летний период Правительство и акимы приняли меры для обеспечения качественной подготовки к отопительному сезону. Проведена работа на проблемных объектах, состояние которых было критическим.

Сейчас задача-минимум – не допустить серьезных аварий и остановки теплоснабжения в домах. Задача-максимум – ввести новые мощности, планомерно обновить сети, модернизировать всю коммунальную сферу.

В сложившихся условиях теплосети худо-бедно выдерживают нагрузки, но без дальнейших решительных мер Правительства и акимов не обойтись.

– Напряженная ситуация с теплоснабжением заставляет задуматься о состоянии энергетической безопасности страны. В Послании Вы заявили о том, что вопрос строительства АЭС в нашей стране будет вынесен на всенародный референдум. Несмотря на то, что АЭС относится к «зеленой» генерации, однозначного мнения по вопросу ее возведения в обществе нет. Планы по АЭС имеют и определенное геополитическое измерение. Какова Ваша позиция?

– Чистая атомная энергия очень важна для Казахстана. Это принципиальный вопрос для будущего нашей экономики. Мы занимаем первое место в мире по объему добываемого природного урана, у нас действует свое производство компонентов ядерного топлива. Поэтому я уделяю особое внимание вопросу строительства АЭС на территории нашей страны. В конце концов, вопрос энергетической безопасности следует решать, исходя из реальных потребностей и возможностей, и, конечно, на основе научных исследований, а не исходя из геополитических соображений.

Среди граждан есть те, кто критически относится к строительству АЭС. Это вполне объяснимо, многие хорошо помнят трагические последствия испытаний на Семипалатинском ядерном полигоне. Имеются и другие сложные моменты, которые следует учесть, например, стоимость проекта, экологические аспекты.

Поэтому, понимая значимость вопроса, я предложил вынести вопрос строительства АЭС на всенародный референдум. О том, что решения по наиболее важным для народа проблемам будут приниматься посредством референдумов, было заявлено еще в предвыборной платформе, с которой я шел на выборы в 2019 году. Это и есть реализация на практике концепции «слышащего государства» и принципов Справедливого Казахстана.

Впереди нас ждут широкие общественные слушания. Граждане должны рассмотреть и обсудить все аргументы экспертов «за» и «против» для того, чтобы в ходе свободного волеизъявления принять взвешенное, продуманное решение. Это будет решение народа.

– Прошлый год был очень насыщенным во внешнеполитической сфере. Позиция Казахстана весьма весомо прозвучала на множестве саммитов и форумов. Вы провели много встреч с мировыми лидерами, весьма востребованным стал региональный формат С5+. В значительной степени это связано и с Вашим авторитетом в мировой дипломатии. Какие знаковые внешнеполитические события ожидаются в предстоящий период?

– Проводя сбалансированную и прагматичную внешнюю политику, Казахстан защищает национальные интересы и решает стоящие перед нами стратегические задачи. Наши приоритеты неизменны – это обеспечение незыблемости суверенитета и территориальной целостности страны, защита прав и интересов граждан Казахстана, создание благоприятных внешних условий для устойчивого экономического роста. Будучи министром иностранных дел в течение десяти лет, я принимал самое непосредственное участие в разработке этих приоритетов.

В текущих сложных геополитических условиях для Казахстана важно развивать взаимовыгодное и прагматичное сотрудничество со всеми нашими зарубежными партнерами и, прежде всего, соседями.

Вы верно подметили актуальность формата «С5+», ведь Центральная Азия – это динамично развивающийся регион с собственным видением геополитических реалий, широкими возможностями в торговле, инвестициях, бизнесе, инновациях. Именно поэтому в мире существенно возрастает интерес к Центральной Азии, повышается востребованность диалоговой площадки «С5+».

Активное развитие отношений стран региона с влиятельными внешними игроками было бы невозможно без регулярного и доверительного диалога на высшем уровне. В этом плане за последние годы достигнут значительный прогресс, продуктивными стали ежегодные Консультативные встречи глав государств Центральной Азии. К слову, в этом году Казахстан проведет у себя очередное заседание встречи такого формата.

Как я уже сказал, 2024 год пройдет под знаком председательства Казахстана в нескольких влиятельных региональных и международных организациях и объединениях.

Важным событием станет «Международный форум Астана» в июне текущего года с участием лидеров ряда государств и глобальных компаний. На этой площадке традиционно обсуждаются такие общемировые проблемы, как изменение климата, нехватка продовольствия и энергетическая безопасность.

Большое значение имеет договоренность с Францией о совместной организации на полях Генеральной Ассамблеи ООН Международного форума «One Water Summit», который призван внести вклад в глобальную климатическую повестку.

Беседовал Дихан Қамзабекұлы.

Продолжение по ссылке: akorda.kz

[~DETAIL_TEXT] =>

Интервью Главы государства Касым-Жомарта Токаева газете «Egemen Qazaqstan»

– Благодарю Вас, Касым-Жомарт Кемелевич, за то, что нашли время в своем плотном рабочем графике для интервью газете Egemen Qazaqstan. Казахская пресса ждала Вашего мнения по вопросам, волнующим наше общество. Поэтому сегодня я бы хотел с Вами откровенно поговорить на эти темы.

Чем Вам запомнился прошедший год?

– Пользуясь случаем, хочу еще раз поздравить всех соотечественников с Новым годом!

2023 год выдался для нашей страны насыщенным на значимые события. Мы подошли к завершению основных политических реформ. Начал работу Конституционный Суд. По новым правилам прошли выборы депутатов Мажилиса и маслихатов всех уровней. Впервые состоялись выборы акимов районов и городов областного значения. Продолжилось проведение выборов глав сел и городов районного значения, по итогам которых в прошлом году были избраны около 700 сельских акимов.

Мы приступили к построению справедливой и конкурентной экономической системы. Занялись вопросами диверсификации и демонополизации экономики, обновления инфраструктуры, поддержки бизнеса и привлечения инвестиций.

Последовательно решались наболевшие вопросы социальной сферы. По всей стране началось строительство школ, в том числе «комфортных школ», в селах возводятся медицинские объекты. Внедрен Социальный кодекс, нацеленный на комплексную поддержку уязвимых категорий граждан. Утверждена специальная выплата лицам, занятым во вредных условиях труда. Установлена доплата сотрудникам природоохранных служб за риски для жизни и здоровья. Повышены зарплаты медицинских работников, педагогов школ, колледжей, детских садов. Принят закон, регулирующий отчисления детям из Национального фонда. Принята новая методика определения минимальной заработной платы, учитывающая ключевые экономические показатели, в том числе уровень инфляции.

Вся эта работа будет наполняться новым содержанием в 2024 году. Мы будем действовать скрупулезно и планомерно, неуклонно двигаясь к намеченным целям. Этот год особенно важен, поскольку он закладывает фундамент ближайшего пятилетнего цикла развития страны.

– А какие ожидания Вы связываете с наступившим новым годом? Какие главные задачи стоят перед страной?

– В сентябрьском Послании мною поставлена задача перейти на новую экономическую модель. В качестве стратегической цели обозначена задача удвоения ВВП к 2029 году. В скором времени состоится расширенное заседание Правительства, на котором мы подведем итоги социально-экономического развития и определим тактику дальнейших действий в этом направлении.

Полезной площадкой для обсуждения вопросов идеологической сферы, формирования нового качества нации, обновления системы ценностей общества стали заседания Национального курултая. Традиционно они проходили летом, но в этом году мы скорее всего проведем заседание весной.

Таким образом, в течение первого квартала будет сформирована основная повестка страны в экономике, общественно-политической и гуманитарной сферах.

Мы продолжим конструктивную и сбалансированную внешнюю политику с учетом национальных интересов государства. В 2024 году в нашей стране пройдет ряд представительных саммитов и форумов. Казахстан будет председательствовать сразу в нескольких авторитетных международных организациях: Шанхайской организации сотрудничества, Организации Договора о коллективной безопасности, Совещании по взаимодействию и мерам доверия в Азии, Организации тюркских государств, Международном фонде спасения Арала, Исламской организации по продовольственной безопасности.

Большим событием станет проведение в Казахстане Всемирных игр кочевников. Они важны как для популяризации национальных видов спорта и здорового образа жизни, так и для расширения культурно-гуманитарных связей между братскими народами – наследниками номадической цивилизации Великой степи.

Полезным с точки зрения укрепления общенациональной идентичности станет чествование выдающихся исторических деятелей нашего народа. В этом году исполняется 125 лет со дня рождения знаменитого ученого Каныша Сатпаева и 100 лет со дня рождения прославленных героев Сагадата Нурмагамбетова и Рахымжана Кошкарбаева. Кроме того, по мнению историков, в 2024 году исполнится 800 лет с момента фактического образования Улуса Джучи. В связи с такой знаковой датой, показывающей многовековые корни нашей государственности, будет развернута большая исследовательская работа. В этом году завершится подготовка многотомника по истории Казахстана. Это обстоятельный труд, над которым работает более 200 отечественных ученых и около 60 привлеченных зарубежных специалистов.

Помимо множества важных событий, будет еще больше рутинной каждодневной работы. От усилий всех граждан зависит, каким этот год останется в истории страны. В своем новогоднем обращении я сказал, что в следующем году мы станем свидетелями нового подъема нашей нации, но всем нам придется хорошо поработать для достижения этой цели.

– Прошло ровно два года с трагических январских событий. Қаңтар стал рубежом, открывшим новую эпоху в истории Казахстана. В своих выступлениях и интервью Вы уже давали оценку тем трагическим событиям. Однако вопросы еще остаются. Имеют место различные интерпретации. Как сегодня, по прошествии времени, Вы можете охарактеризовать эти события? Какими видятся их основные причины и предпосылки?

– Долго думал над этими вопросами и продолжаю размышлять над ними. На мой взгляд, к трагическим январским событиям привели многолетние нерешенные социально-экономические проблемы и общий застой, перешедший в деградацию власти и общества. Это было видно, как говорится, невооруженным взглядом.

После моего избрания Президентом в 2019 году был взят курс на демократизацию политической системы, либерализацию общественной жизни, демонополизацию экономики. К разработке и реализации реформ активно подключились общественники, гражданские активисты, эксперты. Многие инициативы прорабатывались на различных диалоговых площадках, в том числе на заседаниях специально созданного мною Национального совета общественного доверия.

Скажу откровенно: этот новый курс вызвал резкое неприятие влиятельных лиц, воспринявших его как угрозу глубоко укоренившемуся положению дел в стране и своему привилегированному статусу во властных структурах. С их стороны постепенно нарастало скрытое, а зачастую и открытое сопротивление реформам. В конце концов, чтобы повернуть вспять преобразования и восстановить прежние порядки, они решились на крайние меры.

Эта группа высокопоставленных лиц имела огромное влияние на силовые структуры и криминалитет, поэтому был выбран вариант организации насильственного захвата власти. По данным следствия, подготовка началась примерно с середины 2021 года. Затем Правительство приняло непродуманное, неправомерное решение по резкому повышению цен на сжиженный газ, и в Мангистауской области подстрекаемые провокаторами люди вышли на демонстрации.

Правительство по моему поручению создало специальную комиссию, которая выехала в регион для встреч с представителями общественности и принятия компромиссного решения. Но протесты приобрели экстремистский характер, чем воспользовались заговорщики.

Расследование Генеральной прокуратуры показало, что развитие январских событий носило «волнообразный» характер.

Вначале были митинги в Мангистауской области, которые нашли продолжение в других регионах. Несмотря на все усилия центральной власти и акиматов, ситуация в стране приобрела характер дестабилизации, переговоры и диалог для нахождения компромиссных решений не находили поддержки организаторов волнений.

Начались первые столкновения во многих регионах страны. Все это было на руку заговорщикам, которые через специально подготовленных людей всячески потворствовали нагнетанию обстановки. Но даже в такой сложной ситуации органы правопорядка избегали применения силы. Это была вторая волна.

Третья волна началась, когда в дело вступили криминальные банды, лидеры которых были подконтрольны заговорщикам и имели контакты с террористами, в том числе прибывшими извне. Используя специальные технологии, провокаторов, бандитов, они превратили мирные протесты в массовые беспорядки, сопровождавшиеся масштабным насилием, погромами, поджогами, уничтожением имущества. В условиях хаоса к происходящему подключились вооруженные бандиты, террористы, которые одновременно, по единой команде устроили атаки на здания органов власти, силовых структур, оружейные магазины, арсеналы сил правопорядка и воинских частей. Причем речь идет не только об Алматы, но и целом ряде областных центров. Напомню, во время январских событий было похищено более трех тысяч единиц оружия, в том числе автоматов, пулеметов и даже гранатометов. Кроме того, нападениям подверглись транспортная инфраструктура и объекты телекоммуникаций. Повторюсь: бандиты и террористы действовали организованно, в тесной координации друг с другом.

В попытке государственного переворота совместно участвовали экстремисты, криминалитет, религиозные радикалы. Они преследовали цель посеять страх среди граждан, дезорганизовать государственные институты, подорвать конституционный строй и, в конечном итоге, захватить власть.

Ситуация тогда была крайне сложной и напряженной – страна была близка к тому, чтобы погрязнуть в хаосе. Чтобы не допустить этого, все меры контролировались мною лично, ежечасно и круглосуточно. По линии МВД поступали сведения о подготовке различных атак на Акорду, в том числе с использованием грузовиков. Мне неоднократно рекомендовали покинуть резиденцию, даже эвакуироваться, в том числе за рубеж, но я с этим решительно не согласился и в одном из телевизионных обращений заявил, что при любых обстоятельствах останусь на рабочем месте. В течение двух недель я находился в служебной резиденции Акорда. Оперативные совещания проходили и глубокой ночью, и ранним утром. В те дни самая главная задача состояла в том, чтобы сохранить наше государство, восстановить в стране верховенство закона и порядок.

– Насколько было правильным решение пригласить военнослужащих России в Казахстан? В соседней стране много говорят о ее спасительной роли во время беспорядков в Казахстане.

– В условиях хаоса и фактического безвластия в регионах на заседании Совета Безопасности было принято решение об обращении к ОДКБ ввести миротворческий контингент в нашу страну на срок, необходимый для обеспечения стабильности и безопасности. Подчеркиваю: обращение было не к России, а к ОДКБ, членом которой является и Казахстан.

На момент обращения председателем организации была Армения, а в этом году председательство перешло Казахстану. Контингент ОДКБ был действительно миротворческим и сыграл роль сдерживающего фактора в вакханалии, разыгравшейся в те трагические дни. По договоренности со странами – участницами организации ее контингент покинул страну без каких-либо предварительных условий, к тому же досрочно.

Миротворческий контингент ОДКБ не участвовал в контртеррористической операции и не произвел ни одного выстрела. Армянский контингент охранял горводоканал и хлебокомбинат «Аксай», белорусский – аэродром в Жетыгене, таджикский и кыргызский – соответственно ТЭЦ-1 и ТЭЦ-2 города Алматы, российский – ТЭЦ-3 и объекты телекоммуникаций. Были угрозы совершения терактов на объектах жизнеобеспечения, поэтому контингент был направлен именно туда. Но самое главное – это позволило высвободить наши силы для проведения контртеррористической операции.

– Получается, это была неудавшаяся попытка государственного переворота. Что тогда Вы скажете тем, кто утверждает, что это было народное восстание и чуть ли не революция?

– Весь мир был свидетелем тех трагических событий, когда мирные демонстрации переросли в массовые беспорядки и погромы. Разве на мирные демонстрации приходят с автоматами, пистолетами и холодным оружием? Разве там избивают и убивают военнослужащих, издеваются над ними, используют их в качестве живого щита во время нападений на административные здания? Разве после мирных демонстраций остаются разграбленные магазины и банки, сожженные автомобили? Я уже не говорю о нападениях на здания органов власти и полицейские участки. Общая сумма ущерба от этих бесчинств составила порядка трех миллиардов долларов.

На причинах и последствиях Қаңтара не следует выстраивать спекулятивные версии. Скажу прямо: рассуждения о якобы народном восстании способствуют оправданию и обелению преступных деяний. Такие безответственные, по сути, провокационные разговоры приводят к героизации настоящих бандитов, укоренению в обществе пагубной криминальной психологии. А значит, призывают к новым беспорядкам в ущерб национальной безопасности и благополучию народа. Это очень серьезная угроза. Поэтому государство и общество должны быть едины в осуждении беззакония – я в этом уверен.

– В таком случае, как граждане страны могут выразить свое критическое отношение к действиям властей?

– У нас созданы все условия для публичного выражения несогласия с действиями власти. Граждане могут открыто говорить о существующих проблемах. В соответствии с концепцией «слышащего государства» я требую от государственных органов учитывать общественное мнение. У нас действует демократический закон о мирных собраниях. Недавно принят закон, регламентирующий порядок подачи и рассмотрения петиций.

Поэтому нужно предельно ясно понимать: мирные протесты допустимы, но массовые беспорядки неприемлемы и будут жестко пресекаться. В стране должен царить закон – это моя принципиальная позиция. Посмотрите, ведь в странах Запада, цитадели демократии, особо не церемонятся с теми, кто устраивает уличные беспорядки и нападения на здания органов власти.

Полиция выявила организаторов январских беспорядков – всех тех, кто призывал сопротивляться законным требованиям властей, занимался доставкой и распространением оружия, нагнетал атмосферу агрессии, руководил толпой в ходе погромов, поджогов и актов насилия. При этом от бандитов были отделены рядовые и зачастую случайные участники беспорядков. Мною было принято решение амнистировать граждан, попавших под влияние провокаторов. Амнистия применена в отношении 1 095 граждан из 1 205 осужденных ранее. А организаторы беспорядков и лица, получившие сроки за теракты, государственную измену, попытку насильственного захвата власти и другие тяжкие преступления, в полной мере отбудут свое наказание.

– Не знаю, насколько приятным или неприятным будет для Вас следующий вопрос, но не могу не задать его. После Вашего вступления на пост Президента в 2019 году в стране заговорили, что у нас сложилась система двоевластия. Кто-то сравнивал нашу политическую модель с иранской, кто-то – с сингапурской. И действительно, складывалось впечатление, будто в стране два центра власти. Это было так?

– Коль скоро Вы поставили такой острый вопрос, я должен быть предельно откровенным. Президент в соответствии с Конституцией определяет основные направления внутренней и внешней политики страны, назначает и освобождает от занимаемых постов высших должностных лиц государства, высшее командование Вооруженных Сил. Глава государства является Верховным Главнокомандующим.

Однако попытки навязать модель двоевластия действительно были, и, должен сказать, эти попытки отличались целенаправленностью и организованностью. В сложившейся политической ситуации «транзита власти» политические манипуляторы сформировали некий параллельный центр власти. В нашей стране действовали Президент и Верховный Главнокомандующий, а также Председатель Совета Безопасности в лице экс-президента. Это, в конечном итоге, не могло не привести к властной коллизии.

Скажу больше: эта ситуация стала одной из предпосылок январского кризиса. Потому что заговорщики пытались использовать в своих интересах изобретенную модель двоевластия или «тандема». Помните, наверное, заявления ряда должностных лиц, в том числе бывшего министра юстиции, что по своему статусу Елбасы стоит выше Президента. Некоторые чиновники бегали поочередно по кабинетам. Они играли на этом и в конце концов заигрались. Позже я прямо сказал Нурсултану Абишевичу Назарбаеву, что политические игрища, прежде всего, его ближайших соратников чуть было не разорвали страну.

Считаю, что вообще не должно быть «старшего и младшего президентов». «Уходя – уходи». Это серьезный урок для будущего поколения руководителей, которое должно остерегаться таких вещей и всегда думать только об интересах государства и благополучии общества.

К огромному сожалению, в решающие моменты внутриполитического кризиса свой непрофессионализм и даже предательство проявили руководители ключевых правоохранительных органов.

Қаңтар показал необходимость строительства устойчивой и эффективной системы государственных институтов, действующих в соответствии с Основным законом. Мы всем народом преодолели этот кризис, выстояли и стали еще сильнее. Мы предотвратили еще большую катастрофу и стабилизировали ситуацию в стране только благодаря сплоченности наших граждан и решительным действиям всей вертикали власти. Потом, уже во время следствия, некоторые заговорщики признались, что не ожидали увидеть такой уровень консолидации народа и политической воли власти.

– После Қаңтара Вы приступили к осуществлению глубоких политических реформ, что признали даже на Западе. Можно ли сказать, что пройдена точка невозврата, критическая черта, которая отделяет нас от недавнего прошлого? Есть ли сегодня гарантии необратимости перемен?

– Как я сказал, политические реформы начались еще в 2019 году. Был образован Национальный совет общественного доверия, который разработал и реализовал важные законодательные инициативы. Были внесены существенные изменения в законодательство о выборах, политических партиях, Парламенте. В стране впервые открыто заговорили о диктатуре олигополии.

Эти нововведения создали угрозу тем, кто вольготно чувствовал себя в условиях политической и экономической монополии. Поэтому они предприняли безуспешную попытку повернуть все вспять.

После Қаңтара высказывались опасения, что власть, дескать, «закрутит гайки», начнет консервацию режима. Однако мы поступили наоборот, пойдя по более сложному, но правильному пути.

В 2022 году процесс политической модернизации, конечно же, ускорился. И одной из главных задач реформ стало формирование более справедливой и сбалансированной политической системы. Кроме того, важно было создать такие условия, чтобы обеспечить необратимость политических реформ, сделать их постоянным фактором общественной жизни.

Для этого в рамках конституционной реформы было установлено несколько заслонов.

Во-первых, мы воссоздали Конституционный Суд, который является, по сути, высшим органом конституционного контроля, обеспечивающим верховенство Конституции. Кому-то может показаться, что прежний Конституционный Совет просто сменил вывеску, но здесь дело обстоит иначе. Решения Конституционного Суда имеют окончательную силу, даже Президент не может подвергнуть ревизии его решения, в том числе касающиеся конституционных прав граждан.

Любые изменения и дополнения в Конституцию могут выноситься на республиканский референдум или на рассмотрение Парламента только при наличии соответствующего заключения Конституционного Суда.

И напомню, что из одиннадцати судей Конституционного Суда шестеро, то есть большинство, назначаются палатами Парламента. А Председатель, хоть и назначается Президентом, но только с согласия Сената.

Во-вторых, в самой Конституции принципиальные позиции утверждены однозначно. Например, статья 91 Основного закона гласит, что установленные Конституцией независимость государства, унитарность и территориальная целостность Республики, форма ее правления, основополагающие принципы деятельности Республики и, подчеркиваю, положение об однократном семилетнем сроке для Президента являются неизменными.

В-третьих, в результате реформ существенно расширены полномочия Мажилиса, который стал формироваться по новой избирательной модели – партийным спискам и одномандатным округам.

Одним словом, возврат к старой системе невозможен. Сегодня можно с уверенностью констатировать, что политические реформы в Казахстане имеют не просто системный, но, что критически важно, необратимый характер, потому что политический менталитет нации претерпел кардинальную трансформацию. Правовая грамотность и активность граждан стали главным гарантом демократических преобразований. Народ уже не допустит отката назад и, убежден, будет твердо отстаивать свершившиеся перемены.

– Между тем некоторые критики власти, в том числе на Западе, утверждают, что в нашей стране до сих пор есть политические заключенные. Так ли это?

– Главные признаки политических преследований – это цензура, специальные законы и карательные органы. Ничего подобного в современном Казахстане не существует. В нашем законодательстве нет ни одного указа, ни одного закона, ни одного другого нормативного документа, по которому граждане могли бы преследоваться за свои политические взгляды.

Наоборот, реформы укрепили систему защиты прав человека. Приняты законодательные поправки, усиливающие независимость судов. Расширены категории дел для судов присяжных. В стране полноценно функционирует институт Уполномоченного по правам человека, который получил конституционный статус. Последовательность и глубину реформ показывает тот факт, что в декабре прошлого года мною подписан уже второй Указ в области прав человека.

Главная задача власти – неукоснительное обеспечение законности и порядка. Поэтому любое нарушение закона наказуемо. А политические взгляды и идеологические предпочтения людей к закону и правопорядку не имеют никакого отношения.

Отдельные личности несмотря на предупреждения органов прокуратуры со странной настойчивостью нарушают закон, видимо, таким образом пытаясь получить широкую общественную известность. Другими словами, ставят себя выше закона.

О каких политических преследованиях можно говорить в стране, в которой работает множество независимых СМИ, а политическая цензура не существует?

Более того, после принятия нового закона о митингах, когда вместо разрешительного был введен уведомительный порядок, число мирных митингов в Казахстане увеличилось кратно.

В своих выступлениях я неоднократно говорил, что все проблемы нужно решать цивилизованно, в конструктивном ключе – не криками и провокациями на площадях, а в рамках специально созданных диалоговых платформ и механизмов и, прежде всего, в стенах Парламента.

Сейчас в Парламенте представлена самая широкая политическая палитра, отражающая взгляды всех основных слоев нашего общества. Законодательно закреплен институт парламентской оппозиции.

Напомню, что в Мажилис по итогам последних выборов прошли шесть партий, три из которых впервые получили депутатские мандаты. При этом одна из парламентских партий изначально является оппозиционной.

Многие зарубежные политики и эксперты, в том числе из стран Запада, выражают поддержку нашим демократическим реформам, отмечая их передовой характер. Действительно, в нашем геополитическом окружении мы единственная страна, которая провела такую масштабную демократическую трансформацию и добилась большого прогресса в деле защиты прав человека.

– В соцсетях «ходит» новость, будто Вы планируете провести референдум по Конституции и в 2026 году намерены вновь принять участие в президентских выборах. Это правда?

– Это дезинформация. Убежден, произвольное внесение изменений в Конституцию, тем более по такому фундаментальному вопросу, уже невозможно. Конституционная реформа была осуществлена не для того, чтобы вносить произвольные изменения в Основной закон.

Положение об однократном президентском сроке в Конституции неизменно. Эта норма является такой же незыблемой, как и нормы о независимости, унитарности, территориальной целостности и форме правления нашего государства.

Раз мы коснулись этой темы, воспользуюсь случаем и раскрою некоторые подробности. Идею однократного семилетнего срока я высказывал в закрытых дискуссиях еще 15 лет назад. Тогда это предложение не поддержали. После избрания Президентом взвешивал все «за» и «против», много размышлял, как можно воплотить эту идею на практике.

В 2022 году было реализовано несколько важных конституционных изменений, направленных на ликвидацию суперпрезидентских полномочий. И тогда же мною была предложена идея однократного семилетнего срока. Эта инициатива получила всенародную поддержку. Этим все сказано.

– Перейдем к экономике. В Послании 2023 года Вы провозгласили новый экономический курс Справедливого Казахстана и поставили цель удвоить объем национальной экономики к 2029 году, доведя его до 450 миллиардов долларов. Между тем, по прогнозам Международного валютного фонда и Всемирного банка, в 2023-2024 годах рост экономики в Казахстане составит не более 3-4%. Насколько реалистично при такой динамике достичь поставленной цели?

– Это вполне достижимая цель. По оценкам аналитиков Международного валютного фонда, по итогам 2023 года объем ВВП в текущих ценах в Казахстане должен составить свыше 259 миллиардов долларов, что на 15% больше чем в 2022 году. Это самый значительный номинальный рост в Центральной Азии.

Положительная динамика отмечается и по ВВП на душу населения, прогнозный показатель на 2023 год составил почти 13 тысяч долларов, годовой рост оценивается в 1,6 тысячи долларов. По прогнозу МВФ, к 2028 году данный показатель вырастет на треть – до 16,8 тысячи долларов.

Правда, должен отметить, что для меня макроэкономические показатели не являются первостепенными по своему значению, все же главное – это реальное благополучие граждан.

Благоприятные прогнозы станут реальностью при условии использования Правительством новых подходов к управлению экономикой. Я вижу два основных направления.

Первое – это решение ряда точечных задач, способных стимулировать страновое развитие. К ним относится реализация крупных промышленных проектов. В сентябрьском Послании Правительству поручено определить перечень возможных крупных проектов и подготовить План инфраструктурного развития. Эти проекты прорабатываются, проводятся консультации с крупным бизнесом, институциональными инвесторами и экспертным сообществом.

Нужно также решить важную задачу привлечения инвестиций, в том числе путем приватизации и возврата активов. Масштабные инвестиции способны «разогнать» экономику и сформировать новые точки роста. Поэтому моим Указом недавно создан Инвестиционный штаб, наделенный широкими полномочиями для улучшения инвестиционного климата и качественной реализации инвестиционных проектов.

Второе направление включает в себя меры по реализации системных реформ, которые закрепят новые «правила игры» для всей экономики.

Правительством по моему поручению разрабатывается новый Налоговый кодекс, призванный перезапустить взаимоотношения государства и бизнеса. Совершенствуя налоговую систему, очень важно отойти от исключительно фискального подхода. Нужен баланс между созданием комфортных условий для инвесторов и поддержанием необходимого уровня доходной части бюджета.

Большое значение имеет новый Бюджетный кодекс. Мы должны кардинально поменять отношение к бюджетным деньгам, поставив во главу угла рациональность, бережливость, актуальность их использования.

Здесь серьезную роль призваны сыграть новые законы о государственных закупках и государственно-частном партнерстве. Эти документы позволят обеспечить прозрачность госзакупок и создать финансовую основу для развития экономики.

Особое внимание следует уделить повышению эффективности квазигосударственного сектора. Меры по его модернизации уже определены, сейчас идет их практическая реализация.

Отвечая на Ваш вопрос, хочу также отметить, что экономическая конъюнктура в мире, безусловно, влияет на нашу страну. Но любые сложности всегда открывают и новые возможности. Правительство должно иметь детально просчитанный план действий с учетом всех возможных вариантов развития событий. Важно, чтобы все меры по стимулированию экономического роста сопровождались структурными реформами, направленными на развитие предпринимательства и конкуренции, защиту частной собственности, обеспечение справедливости правосудия. При таком подходе мы добьемся всех поставленных целей, в том числе и по удвоению объема национальной экономики в намеченные сроки.

– В нашу газету часто поступают звонки и письма от граждан, которые не в состоянии расплатиться с долгами по потребительским кредитам. В этой связи хотелось бы спросить, какие меры принимаются для решения данной проблемы?

– Закредитованность граждан вызывает у меня серьезную тревогу, потому что эта проблема напрямую влияет на социальное самочувствие людей и стабильность финансовой системы. Одним из моих первых решений на посту Президента был Указ 2019 года о сокращении долговой нагрузки граждан, оказавшихся в тяжелой жизненной ситуации. Тогда в качестве разовой акции были списаны беззалоговые кредиты 500 тысяч человек. Затем, в 2023 году, вступил в силу закон о банкротстве физических лиц. Это были важные шаги, снизившие остроту вопроса. В своем прошлогоднем Послании я поручил Правительству принять новые системные меры для кардинального исправления ситуации, которая в основном связана с низкой финансовой грамотностью граждан. С другой стороны, очевидно, что нужно ужесточать регулирование потребительского кредитования и деятельности коллекторских компаний.

Кое-что в этом направлении уже сделано. К примеру, за последние годы в пять раз увеличены требования к банкам и микрофинансовым организациям по объему капитала потребительского кредитования. Введен запрет на получение новых займов при наличии просрочки по кредитам, а также запрет на начисление вознаграждения по всем кредитам после 90 дней просрочки. На постоянной основе проводятся проверки коллекторских агентств.

Для защиты прав заемщиков разработаны поправки в законодательство о кредитовании, которые еще больше ужесточат требования к микрофинансовым организациям, коллекторским агентствам и банкам. Предлагается ограничить продажу кредитов коллекторам. Процедура урегулирования приобретенной задолженности станет обязанностью коллекторских компаний. Расширяются полномочия и банковского омбудсмена. Документ уже рассматривает Мажилис Парламента. Готов поддержать эти инициативы.

– Сегодня многих наших соотечественников беспокоят рост цен, повышение тарифов, вопросы занятости, общая ситуация в регионах. Способно ли нынешнее Правительство, занятое множеством оперативных вопросов, решать задачи стратегические? Как Вы оцениваете эффективность работы Правительства в целом?

– Перед Правительствами всех стран стоят и оперативные, и стратегические задачи. И Казахстан здесь не исключение. Главный вопрос – оптимальное распределение ресурсов и эффективное планирование.

Нынешний состав Правительства сформирован только весной прошлого года. Конституционная реформа и парламентские выборы «обнулили» мандат Парламента и Правительства. Согласно Конституции, Правительство сложило полномочия перед вновь избранным составом Мажилиса. Кандидатуру нового главы кабинета министров представила партия Amanat, занявшая большинство мест в Мажилисе. Не буду скрывать, партия сделала это, проведя консультации с Президентом. Экономический блок ее предвыборной платформы был сформирован на основе программы действующего Правительства.

Полномочия Правительства значительно расширены. После сентябрьской реорганизации Администрация Президента сосредоточилась на стратегических направлениях социально-экономического развития страны и больше не занимается детальной опекой Правительства, отдельных министерств и ведомств. Теперь Администрация выступает как политический штаб, не вмешивающийся в работу исполнительной власти в режиме «ручного управления». Дублировавшиеся ранее функции переданы Правительству. Прерогатива принятия отраслевых решений также перешла на уровень Правительства и профильных органов. Повысилась бюджетная самостоятельность регионов.

Одним словом, инструментов у Правительства хватает. С его стороны требуется продуманная стратегия действий и, конечно, воля для успешного решения поставленных задач. Правительство просило предоставить ему самостоятельность и дополнительные полномочия – оно их получило. Но надо понимать, что и спрос теперь будет особый.

– На мой взгляд, Правительство с большим трудом справляется с задачами по обеспечению бесперебойного функционирования топливно-энергетического комплекса и коммунального хозяйства страны. В экстренном порядке приходится заниматься ликвидацией аварий, поддерживать подачу тепла, энергии и воды в населенных пунктах по всему Казахстану. Почему сложилась такая ситуация?

– Плачевное состояние ТЭЦ и ЖКХ – результат многолетнего бездействия. Все понимают, что текущие проблемы в этой отрасли возникли не за один день, а накапливались годами. Износ теплоцентралей и другого оборудования в регионах достигает 80 процентов. При этом инвестиции в коммунальное хозяйство все эти годы не соответствовали потребностям.

Отрицательно влияют на ситуацию и некоторые информационные «сетевики», намеренно нагнетающие штатные ситуации на объектах электроэнергетики, называя положение с теплообеспечением «трагедией».

Глубокая модернизация инженерной инфраструктуры по всей стране – это очень масштабная и сложная задача, но она постепенно решается.

В весенне-летний период Правительство и акимы приняли меры для обеспечения качественной подготовки к отопительному сезону. Проведена работа на проблемных объектах, состояние которых было критическим.

Сейчас задача-минимум – не допустить серьезных аварий и остановки теплоснабжения в домах. Задача-максимум – ввести новые мощности, планомерно обновить сети, модернизировать всю коммунальную сферу.

В сложившихся условиях теплосети худо-бедно выдерживают нагрузки, но без дальнейших решительных мер Правительства и акимов не обойтись.

– Напряженная ситуация с теплоснабжением заставляет задуматься о состоянии энергетической безопасности страны. В Послании Вы заявили о том, что вопрос строительства АЭС в нашей стране будет вынесен на всенародный референдум. Несмотря на то, что АЭС относится к «зеленой» генерации, однозначного мнения по вопросу ее возведения в обществе нет. Планы по АЭС имеют и определенное геополитическое измерение. Какова Ваша позиция?

– Чистая атомная энергия очень важна для Казахстана. Это принципиальный вопрос для будущего нашей экономики. Мы занимаем первое место в мире по объему добываемого природного урана, у нас действует свое производство компонентов ядерного топлива. Поэтому я уделяю особое внимание вопросу строительства АЭС на территории нашей страны. В конце концов, вопрос энергетической безопасности следует решать, исходя из реальных потребностей и возможностей, и, конечно, на основе научных исследований, а не исходя из геополитических соображений.

Среди граждан есть те, кто критически относится к строительству АЭС. Это вполне объяснимо, многие хорошо помнят трагические последствия испытаний на Семипалатинском ядерном полигоне. Имеются и другие сложные моменты, которые следует учесть, например, стоимость проекта, экологические аспекты.

Поэтому, понимая значимость вопроса, я предложил вынести вопрос строительства АЭС на всенародный референдум. О том, что решения по наиболее важным для народа проблемам будут приниматься посредством референдумов, было заявлено еще в предвыборной платформе, с которой я шел на выборы в 2019 году. Это и есть реализация на практике концепции «слышащего государства» и принципов Справедливого Казахстана.

Впереди нас ждут широкие общественные слушания. Граждане должны рассмотреть и обсудить все аргументы экспертов «за» и «против» для того, чтобы в ходе свободного волеизъявления принять взвешенное, продуманное решение. Это будет решение народа.

– Прошлый год был очень насыщенным во внешнеполитической сфере. Позиция Казахстана весьма весомо прозвучала на множестве саммитов и форумов. Вы провели много встреч с мировыми лидерами, весьма востребованным стал региональный формат С5+. В значительной степени это связано и с Вашим авторитетом в мировой дипломатии. Какие знаковые внешнеполитические события ожидаются в предстоящий период?

– Проводя сбалансированную и прагматичную внешнюю политику, Казахстан защищает национальные интересы и решает стоящие перед нами стратегические задачи. Наши приоритеты неизменны – это обеспечение незыблемости суверенитета и территориальной целостности страны, защита прав и интересов граждан Казахстана, создание благоприятных внешних условий для устойчивого экономического роста. Будучи министром иностранных дел в течение десяти лет, я принимал самое непосредственное участие в разработке этих приоритетов.

В текущих сложных геополитических условиях для Казахстана важно развивать взаимовыгодное и прагматичное сотрудничество со всеми нашими зарубежными партнерами и, прежде всего, соседями.

Вы верно подметили актуальность формата «С5+», ведь Центральная Азия – это динамично развивающийся регион с собственным видением геополитических реалий, широкими возможностями в торговле, инвестициях, бизнесе, инновациях. Именно поэтому в мире существенно возрастает интерес к Центральной Азии, повышается востребованность диалоговой площадки «С5+».

Активное развитие отношений стран региона с влиятельными внешними игроками было бы невозможно без регулярного и доверительного диалога на высшем уровне. В этом плане за последние годы достигнут значительный прогресс, продуктивными стали ежегодные Консультативные встречи глав государств Центральной Азии. К слову, в этом году Казахстан проведет у себя очередное заседание встречи такого формата.

Как я уже сказал, 2024 год пройдет под знаком председательства Казахстана в нескольких влиятельных региональных и международных организациях и объединениях.

Важным событием станет «Международный форум Астана» в июне текущего года с участием лидеров ряда государств и глобальных компаний. На этой площадке традиционно обсуждаются такие общемировые проблемы, как изменение климата, нехватка продовольствия и энергетическая безопасность.

Большое значение имеет договоренность с Францией о совместной организации на полях Генеральной Ассамблеи ООН Международного форума «One Water Summit», который призван внести вклад в глобальную климатическую повестку.

Беседовал Дихан Қамзабекұлы.

Продолжение по ссылке: akorda.kz

[DETAIL_TEXT_TYPE] => html [~DETAIL_TEXT_TYPE] => html [PREVIEW_TEXT] => [~PREVIEW_TEXT] => [PREVIEW_TEXT_TYPE] => text [~PREVIEW_TEXT_TYPE] => text [PREVIEW_PICTURE] => Array ( [ID] => 17869 [TIMESTAMP_X] => 05.01.2024 16:30:53 [MODULE_ID] => iblock [HEIGHT] => 341 [WIDTH] => 750 [FILE_SIZE] => 85644 [CONTENT_TYPE] => image/jpeg [SUBDIR] => iblock/c49/p5mib26tm4bidoqpdaky5wc0mqjhsisw [FILE_NAME] => kz1_8436_2_mediumThumb.jpg [ORIGINAL_NAME] => kz1-8436-2_mediumThumb.jpg [DESCRIPTION] => [HANDLER_ID] => [EXTERNAL_ID] => 30dc5e1d4e0355f6238787adecbdbcb8 [VERSION_ORIGINAL_ID] => [META] => [SRC] => /upload/iblock/c49/p5mib26tm4bidoqpdaky5wc0mqjhsisw/kz1_8436_2_mediumThumb.jpg [UNSAFE_SRC] => /upload/iblock/c49/p5mib26tm4bidoqpdaky5wc0mqjhsisw/kz1_8436_2_mediumThumb.jpg [SAFE_SRC] => /upload/iblock/c49/p5mib26tm4bidoqpdaky5wc0mqjhsisw/kz1_8436_2_mediumThumb.jpg [ALT] => Касым-Жомарт Токаев: Как прогрессивная нация мы должны смотреть только вперед! [TITLE] => Касым-Жомарт Токаев: Как прогрессивная нация мы должны смотреть только вперед! ) [~PREVIEW_PICTURE] => 17869 [LANG_DIR] => /en/ [~LANG_DIR] => /en/ [CODE] => [~CODE] => [EXTERNAL_ID] => 14090 [~EXTERNAL_ID] => 14090 [IBLOCK_TYPE_ID] => pc [~IBLOCK_TYPE_ID] => pc [IBLOCK_CODE] => pc_smi_of_brk [~IBLOCK_CODE] => pc_smi_of_brk [IBLOCK_EXTERNAL_ID] => [~IBLOCK_EXTERNAL_ID] => [LID] => b3 [~LID] => b3 [EDIT_LINK] => [DELETE_LINK] => [DISPLAY_ACTIVE_FROM] => 03.01.2024 [FIELDS] => Array ( ) [PROPERTIES] => Array ( [EN_NAME] => Array ( [ID] => 924 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Title [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 29 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Title [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_NAME] => Array ( [ID] => 925 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Атауы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 30 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Атауы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Қасым-Жомарт Тоқаев: Біз озық ойлы ұлт ретінде тек қана алға қарауымыз керек! [PROPERTY_VALUE_ID] => 125381 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Қасым-Жомарт Тоқаев: Біз озық ойлы ұлт ретінде тек қана алға қарауымыз керек! [~DESCRIPTION] => ) [EN_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 926 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Description [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 31 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Description [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 927 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Сипаттамасы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 32 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Сипаттамасы [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_DETAIL_TEXT] => Array ( [ID] => 928 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Detail text [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_DETAIL_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 33 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Detail text [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_DETAIL_TEXT] => Array ( [ID] => 929 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Толық сипаттама [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_DETAIL_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 34 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Толық сипаттама [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => <p> </p> <p style="text-align: justify;"> <b>Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Egemen Qazaqstan» газетіне сұхбаты </b> </p> <p style="text-align: justify;"> <b> </b> </p> <p style="text-align: justify;"> <b> </b> </p> <p style="text-align: justify;"> <b> </b> </p> <p style="text-align: justify;"> <b> Қасым-Жомарт Кемелұлы, уақы­тыңыздың тығыздығына қара­мастан «Egemen Qazaqstan» газетіне сұхбат беруге келіскеніңіз үшін риза­шылығымызды білдіреміз. Сіздің қоғамды толғандыратын мәселелер туралы пікіріңіз қазақ баспасөзі үшін өте маңызды. Сондық­тан түрлі тақырыпта өзіңізбен ашық әңгіме өрбіткіміз келеді. Өткен жыл несімен есіңізде қалды?</b> </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> – Осы мүмкіндікті пайдаланып, барша отандасымды тағы да Жаңа жыл мей­рамымен құттықтаймын! </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> 2023 жыл еліміз үшін маңызды оқиғаларға толы жыл болды. Біз негізгі саяси реформаларды аяқтап қалдық. Конституциялық Сот жұмысын бастады. Мәжіліс және барлық деңгейдегі мәслихат депутаттары жаңа ереже бойынша сайланды. Алғаш рет аудан және облыстық маңызы бар қала әкімдерін сайладық. Ауыл және аудандық маңызы бар қала әкімдерін сайлау жалғасты. Былтыр 700-ге жуық ауыл әкімі сайланды. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Біз әділ және бәсекелі экономика жүйесін құруға кірістік. Экономиканы әртараптандыру және монополиядан арылту, инфрақұрылымды жаңғырту, бизнесті қолдау, инвестиция тарту жұмыстарымен мықтап айналыстық. Әлеуметтік салада қордаланып қалған мәселелер біртіндеп шешіле бастады. Еліміздің түкпір-түкпірінде білім ошақтары, оның ішінде, «жайлы мектептер» бой көтеруде. Ауылдарда денсаулық сақтау нысандары салынып жатыр. Әлеуметтік тұрғыдан осал топтағы азаматтарға кешенді түрде қол­дау көрсету үшін Әлеуметтік кодекс қабылданды. Зиянды еңбек жағ­дайында жұмыс істейтін азамат­тар үшін арнайы төлемақы енгі­зіл­ді. Табиғатты қорғауға жауапты ме­ке­мелердің қызметкерлеріне олар­дың өмірі мен денсаулығына төне­тін қауіп-қатерге қатысты үстеме­ақы төленетін болды. Медицина қыз­мет­керлерінің, мектепте, колледж­де және балабақшада жұмыс істейтін педагогтердің жалақысы өсті. Ұлттық қордан балаларға қаржы беру мәселесін реттейтін заң күшіне енді. Негізгі экономикалық көрсеткіштерді, оның ішінде инфляция деңгейін ескере отырып ең төменгі жалақыны анықтайтын әдістеме қабылданды. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Осы жұмыстың бәрі 2024 жылы да жалғасады. Біз тиянақты және жоспарлы әрекет жасаймыз, мақсатқа жету үшін үздіксіз алға ұмтыламыз. Бұл – айрықша маңызды жыл болмақ. Өйткені осы кезең еліміздің алдағы бес жылдағы дамуына негіз болады. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> <b>– Ал жаңа жылдан не күтесіз? Елі­міздің алдында қандай міндеттер тұр?</b> </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> – Мен өткен қыркүйектегі Жол­дауым­да жаңа экономикалық үлгіге көшеті­ні­мізді айттым, 2029 жылға қарай жалпы ішкі өнімді қазіргіден екі есеге арттыру мәселесін басты стра­те­гия­лық мақсат ретінде белгіледім. Көп ұзамай Үкіметтің кеңейтілген отыры­сы өтеді. Онда еліміздің был­тыр­ғы әлеуметтік-экономикалық даму қо­ры­тындысы шығарылып, алдағы жұмыстың амал-тәсілдері айқындалады. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Ұлттық құрылтайдың отырыстары идеология саласындағы мәселелерді, ұлттың жаңа сапасын қалыптастыру ісін, қоғамның құндылықтар жүйесін жаңғырту жайын талқылайтын тиімді пікірталас орнына айналды. Бұған дейін жаздыгүні шақырылып келе жат­қан Құрылтайдың отырысын биыл сәл ертерек, көктемде өткізетін шығармыз. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Осылайша, биыл экономикалық, қоғамдық-саяси және гуманитарлық салаларда атқарылатын жұмыстың негіз­гі бағыт-бағдары бірінші тоқ­санда-ақ айқындалады. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Біз ұлт мүддесін ескере отырып, сындарлы әрі салиқалы сыртқы сая­сатты жалғастырамыз. 2024 жылы елімізде бірқатар ауқымды саммит, форумдар өтеді. Қазақстан бірнеше беделді халықаралық ұйымға, атап айтсақ, Шанхай ынтымақтастық ұйымына, Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымына, Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңеске, Түркі мемлекеттері ұйымына, Аралды құтқару халықаралық қорына, Азық-түлік қауіпсіздігі жөніндегі ислам ұйымына төрағалық етеді. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Дүниежүзілік көшпенділер ойынын өткізу де еліміз үшін айтулы оқи­ға болмақ. Байрақты бәсеке ұлттық спорт пен саламатты өмір салтын дәріп­теу жағынан да, Ұлы даладағы көш­пенділер өркениетінің мұрагері саналатын бауырлас халықтардың мәдени-гуманитарлық байланысын арттыру тұрғысынан да маңызды екені сөзсіз. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Ел тарихында ерекше орны бар тұлғаларға құрмет көрсету дәстүрі еліміздің жалпыұлттық бірегейлігін нығайта түсуге зор септігін тигізе­ді. Биыл әйгілі ғалым Қаныш Сәтбаев­тың туғанына 125, даңқты батырлар Сағадат Нұрмағамбетов пен Рақым­жан Қошқарбаевтың туғанына 100 жыл то­лады. Сонымен қатар тарихшы­лар­дың пайымдауынша, Жошы ұлысы­ның іргесі қаланғанына – 800 жыл. Мем­лекет­­тілігі­міз­дің тамыры тым терең­де жатқанын әйгі­лейтін осы айтулы датаға орай кең ауқымды зерттеу­лер қолға алынады. Биыл Қазақстан тари­хының көптом­дығын әзірлеу жұмыс­тарын да аяқ­таймыз. Бұл – өзімізден 200-ден астам, шетелден 60-қа жуық маман жұмыл­дырылып, тыңғылықты жасалып жатқан үлкен шаруа. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Осындай маңызды оқиғалардан бөлек, күнделікті атқарылуға тиіс жұмыстар да аз емес. Бұл жылдың ел тарихында қандай орын алатыны барша азаматымыздың ерік-жігеріне де байланысты. Мен жаңажылдық құттықтауымда биыл бәріміз тұтас ұлттың өсіп-өркендеуіне куә болатынымызды айттым. Бірақ осы мақсатқа жету үшін біз бір ел болып, білек сыбана жұмыс істеуіміз керек. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> <b>– Қасіретті Қаңтар оқиғасынан бері тура екі жыл өтті. Қаңтар Қазақстан тарихындағы жаңа дәуірге жол ашқан бетбұрыстың белесі болды. Сіз бұған дейінгі сөз­дері­ңізде, сұхбаттарыңызда сол қай­ғылы оқиғаға нақты баға берді­ңіз. Дегенмен, әлі де бірқатар сұрақ бар. Қаңтар оқиғасына әртүрлі түсініктеме беретіндер де кездеседі. Алмағайып күндерден бері біршама уақыт өтті. Қазір Сіз сол оқиғаны қалай сипаттар едіңіз? Оның басты себебі неде және оған не түрткі болды деп ойлайсыз?</b> </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> – Мен бұл туралы көп ойландым, әлі де жиі ойланамын. Меніңше, қасі­ретті Қаңтар оқиғасына жылдар бойы қордаланған әлеуметтік-эко­но­­микалық проблемалар, жалпы тоқы­раудың билік пен қоғамды аздырып-тоздыруы себеп болды. Бұл – айтпаса да түсінікті жайт. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Мен 2019 жылы Президент болып сайланғаннан кейін мемлекетіміз сая­си жүйені демократияландыруға, қоғамдық өмірге еркіндік сипат беруге, экономиканы монополиядан арылтуға бет бұрды. Реформаларды әзірлеуге және оны жүзеге асыруға қоғам өкілдері, белсенді азаматтар, сарапшылар қатысты. Түрлі диалог алаңдарында, соның ішінде, менің ұсы­нысыммен арнайы құрылған Ұлт­тық қоғамдық сенім кеңесінің отырыс­тарында көптеген бастама көтеріліп, жан-жақты пысықталды. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Ашығын айтсам, осы жаңа бағдары­мыз кейбір ықпалды адамдарға мүлде ұнаған жоқ. Олар бұл өзгерісті елімізде әбден тамыр жайған жүйеге және билік құрылымындағы өздерінің «ерекше мәртебесіне» төнген қатер деп қабылдады. Мұндай адамдар елдегі өзгеріске астыртын, кейде тіпті ашық қарсылық білдіре бастады. Ақыр соңында реформаның бетін қайтарып, өздеріне ыңғайлы бұрынғы қалыпқа оралу үшін бәрін тас-талқан етуге шешім қабылдады. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Жоғары лауазымды тұлғалардан тұра­тын бұл топтың күштік құрылым­дарға да, қылмыс әлеміне де орасан зор ықпалы болды. Сондықтан билік­ті күшпен басып алуға бел буды. Тергеу мәліметтеріне жүгінсек, олар 2021 жылдың ортасына таман да­йын­дыққа кіріскен. Сосын Үкімет сұйы­тылған газдың бағасын күрт өсіру туралы жан-жақты ойластырылмаған, құқық­тық негізі жоқ шешім қабылда­ды. Маң­ғыстау облысында арандатушы­лар­дың айтағына ілескен жұрт шеруге шықты. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Сол кезде Үкімет менің тапсырмаммен арнаулы комиссия құрды. Оның мүшелері қоғам өкілдерімен кездесіп, ортақ мәмілеге келу үшін бірден ай­маққа барды. Бірақ наразылық шеру­лері экстремистік сипат алды. Оны қас­көйлер дереу өз мүддесіне пайдаланды. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Бас прокуратураның тергеуінен қаңтар оқиғасының бірнеше толқын­мен өрбігенін көруге болады. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Шерулер алдымен Маңғыстау облысында басталды. Көп ұзамай басқа да өңірлерге жайылды. Орталық билік және әкімдіктер жағдайды реттеуге тырысқанымен, ел ішіндегі ахуал шие­­ленісіп кетті. Ортақ мәмілеге келу үшін жүргізілген келіссөздер мен диа­ло­г­ке толқуды ұйымдастырушылар еш мойын бұрмады. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Көптеген аймақта алғашқы қақты­ғыс­тар басталды. Мұның бәрі арнайы дайындалған жансыздары арқылы жағдайды одан әрі ушықтыруға тырысқан қаскөйлер үшін «іздегенге сұраған» болып шықты. Осындай аса күрделі жағдайдың өзінде құқық қорғау органдары күш қолданбай, сабыр сақтады. Бұл – екінші толқын. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Жетекшілері ымыраласқан топтың айтқанын екі етпейтін және лаңкес­тер­мен, оның ішінде сырттан келген лаң­кестермен байланысы бар қыл­мыс­тық топтар өршелене іске кіріс­кенде үшінші толқын басталды. Олар арнаулы технологияны, арандатушылар мен қарақшыларды пайдаланып, бейбіт шерулерді жаппай тәртіпсіздікке ұластырды. Ұрып-соғу, қирату, өртеу, өзгенің мүлкін қасақана жою белең алды. Дүрбелең кезінде қарулы радикалдар мен лаңкес­тер бір мезетте, бір ғана бұйрықпен мем­лекеттік органдардың және күштік құрылымдардың ғимараттарына, қару-жарақ дүкендеріне, құқық қорғау мекемелері мен әскери бөлімдердің қоймаларына шабуыл жасады. Мұндай оқиға Алматыда ғана емес, бірқатар облыс орталығында да болды. Қаңтар оқиғасы кезінде үш мыңнан астам қару қолды болғанын айта кеткен жөн. Оның ішінде автомат, пулемет, тіпті гранатомет және басқа да атыс құ­ралдары бар. Оған қоса, көлік ин­ф­ра­құрылымы және телекоммуникация ны­сандары шабуылға ұшырады. Қарақ­шылар мен лаңкестер өзара ұйым­дасып, бір-бірімен тығыз байланыста әрекет жасағанын тағы да қайталап айтқым келеді. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Қаскөйлердің мемлекеттік төңкеріс жасамақ болған жоспарын жүзеге асыру үшін экстремистер, қылмыстық топ­тар және әсіре діншілдер бірге қи­мылдады. Олардың мақсаты ел іші­не үрей туғызу, мемлекеттік инс­ти­тут­тардың қызметін тұралату, конс­ти­туциялық құрылымның іргесін шайқау, ақыр соңында билікті басып алу еді. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Сол кездегі ахуал өте күрделі болды, еліміз құрдымға кетуге шақ қалды. Бұған жол бермеу үшін барлық іс-әрекетті күндіз-түні және сағат сайын тікелей өзім бақылап отырдым. Ішкі істер министрлігі арқылы Ақорда резиденциясына түрлі шабуыл жасалғалы жатыр, соған жүк көліктері пайдаланылады деген ақпарат жетті. Маған бас сауғалап, резиденциядан кету, тіпті шетел асу туралы ұсыныс бірнеше рет айтылды. Бірақ мен бұған үзілді-кесілді қарсы болдым. Теледидар арқылы жасаған мәлімдемелерімнің бірінде қандай жағдай болса да жұмыс орнымда қалатынымды ашық айттым. Екі апта бойы тапжылмай, Ақордада болдым, күн-түн демей, шұғыл жиналыстар өткіздім. Сол аласапыран күндерде мемлекетімізді сақтап қалу, елдегі заң мен тәртіп үстемдігін қалпына келтіру ең басты міндет еді. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> <b>– Қазақстанға Ресейдің әске­ри қызметшілерін шақыру қанша­лықты дұрыс шешім болды? Біздің мем­лекетті сол кезде Ресей құт­қарып қалды деген пікір көрші елде жиі айтылады.</b> </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> – Аймақтарда жаппай тәртіпсіздік белең алып, жергілікті билік дәрменсіздік танытқанда, Қауіпсіздік кеңесі Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымына жүгіну туралы шешім қабылдады. Қазақстан оның бітімгерлік күштерін тұрақтылық пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін ғана қысқа мерзімге енгізуді сұрады. Бұл жерде мына жайтқа баса мән беру керек. Біз бұл құрылымның мүшесі ретінде Ресейге емес, Ұжымдық қауіп­сіздік туралы шарт ұйымына жүгіндік. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Сол кезде осы ұйымның төрағасы Армения еді. Биыл ҰҚШҰ-ға Қазақ­стан төрағалық етеді. Құрылым жасағы, шын мәнінде, бітімгерлік рөл атқа­рып, қасіретті күндерде елді жайла­ған жүгенсіздікті тоқтатуға септігін тигізді. Ұйымға мүше-мемлекеттермен келісілгендей, бұл бітімгерлік күштер алдын ала ешқандай талап қоймастан, оның үстіне мерзімінен бұрын Қазақстаннан сыртқа шығарылды. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> ҰҚШҰ бітімгерлік күштері лаңкес­тікке қарсы операцияларға қатыс­қан жоқ, бірде-бір оқ атқан жоқ. Армения жасағы «Ақсай» нан зауытын және «Алматы су» мекемесін, Беларусь жасағы Жетігендегі аэродром­ды, Тәжік­стан мен Қыр­ғыз Респуб­лика­сының әскери қызметшілері Алматы қаласының бірінші және екінші жылу электр орталықтарын, Ресей жасағы үшінші жылу электр орталығы мен телекоммуникация нысандарын күзетті. Осы маңызды нысандарға лаңкестік шабуылдар жасалуы мүмкін деген қауіп болды. Сондықтан бітімгерлік күштер соларды күзетуге жіберілді. Ең бастысы, сол арқылы өз күштерімізді лаңкестікке қарсы операцияға жұмыл­дыруға мүмкіндік туды. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> <b>– Демек бұл жүзеге аспай қал­ған мемлекеттік төңкеріс қой. Ендеше Қаңтар оқиғасын халық көтерілісі, тіпті революция деп атап жүргендерге не айтар едіңіз?</b> </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> – Бастапқыдағы бейбіт шерулер жаппай тәртіпсіздікке, өртеу мен қиратуға ұласқан қайғылы оқиғаларға бүкіл әлем куә болды. Кім бейбіт шеру­ге автомат, тапанша және суық қару ұс­тап барады?! Ниеті дұрыс адам әске­ри қызметшілерді ұрып-соғып, өлтіре ме, оларды тірі қалқан етіп, әкім­шілік ғимаратқа шабуыл жасай ма?! Бейбіт шеруде дүкендер мен банктер қиратылып, тоналып, көліктер өртеле ме?! Билік органдарының ғимараттары мен полиция бөлімдеріне жасалған шабуылды айтпай-ақ қояйын. Осындай жаппай тәртіпсіздіктің салдарынан үш миллиард долларға жуық шығын келді. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Қаңтар оқиғасының себеп-салдарын бұрмалап көрсетудің қажеті жоқ. Турасына көшсем, бұл халық көтерілісі болды деген пікірлер қыл­мыс­тық әрекеттерді ақтау үшін айтылу­да. Барып тұрған бұзақыларды ба­тыр­ға балап, жұртты арандататын әрі жауапкершіліктен жұрдай сыңар­жақ пайымдар қылмыстық психологияның қоғам санасына сіңуіне әкеп соқтырады. Мұндай әңгімелер – ұлттық қауіпсіздікке және халықтың жаймашуақ өміріне қатер төндіретін жаппай тәртіпсіздікке шақырумен пара-пар. Бұл – өте қатерлі үрдіс. Сондықтан осындай жүгенсіздікті сынға алу мәселесіне келгенде мемлекет пен қоғамның ұстанымы ортақ болуы керек. Мен бұған сенімдімін. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> <b>– Онда азаматтар биліктің іс-әре­кеті ұнамайтынын қалай білдіре алады?</b> </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> – Елімізде биліктің іс-әрекетіне жария түрде келіспеушілік білдіруге толық мүмкіндік бар. Азаматтар өзін толғандыратын мәселе туралы ашық айта алады. Мен мемлекеттік органдардан «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасына сәйкес, қоғамның пікірімен санасуды талап етіп келемін. Елімізде бейбіт жиналыстарды реттейтін демократиялық сипаттағы заң бар. Жақында петиция­ларды тапсыру және қарау тәртібін реттейтін заң қабылданды. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Сондықтан бір нәрсені анық білуге тиіспіз. Бейбіт шеруге тыйым салынбайды, ал жаппай тәртіпсіздіктің кез келген түріне қатаң тосқауыл қойылады. Елімізде заң мен тәртіп қана үстемдік құруға тиіс. Бұл – мен үшін мызғымас қағида. Демократияның бесігі саналатын батыс елдеріне қара­ңыздар, ешкім де көшеде жаппай тәртіп­сіздік жасаған, мемлекеттік орган­дарға шабуылдаған адамның маң­дайы­нан сипап, өбектеп отырмайды. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Полиция жаппай тәртіпсіздікті ұйымдастырушыларды, яғни биліктің заңды талаптарына қарсы шығуға үндеген, қару-жарақ әкеліп таратқан, жағдайды ушықтырып, адамдарды күш қолдануға, маңайдағының бәрін қиратуға, өртеп-талқандауға азғырған адамдарды анықтап, әшкереледі. Ал тәртіпсіздікке кездейсоқ қатысқан, білместікпен арандап қалған адам­дар­дың бұзақыларға қатысы жоқ. Оларға менің бастамаммен рақым­шылық жасалды. Бұған дейін соттал­ған 1205 адамның 1095-і осы рақым­шылыққа ілікті. Ал жаппай тәртіп­сіздік­ті ұйым­дастырғандар мен лаңкес­тік әре­кеті, мемлекетке сат­қынды­ғы, билік­ті күшпен басып алуға тырыс­қаны және басқа да ауыр қыл­мыс жасағаны үшін сотталғандар жазасын толығымен өтейтін болады. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> <b>– Келесі сұрақ сізге ұнамауы мүмкін. Бірақ бұл сауалды қой­мас­қа тағы болмайды. Сіз 2019 жылы Президент лауазымына сайланғаннан кейін елімізде қосар­ланған билік жүйесі қалыптасты-мыс деген сөз тарады. Кейбіреулер біздің саяси жүйемізді Иранның, Сингапурдың жүйесімен салыстырды. Шынымен де, сол кезде елімізде екі билік орталығы орнағандай көрінді. Расымен солай болды ма?</b> </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> – Төтесінен қойған сұрағыңызға тура жауап берейін. Конституцияға сәйкес, Президент еліміздің ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттарын айқындайды, мемлекетіміздің жоғары лауазымды тұлғаларын, Қарулы Күш­теріміздің жоғары басшылығын тағайын­дайды және оларды қызметі­нен босатады. Сондай-ақ Мемлекет бас­шысы еліміздің Жоғарғы Бас Қол­бас­шысы саналады. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Алайда бәзбіреулер қосарланған билік жүйесін орнатуға талпынғаны, тіпті, мұндай әрекеттерді әдейі әрі мұқият ұйымдастырғаны рас. «Билік транзиті» кезіндегі ахуалды саясаттағы айлакерлер өз мүддесіне пайдаланып, қосамжарланған билік орталығын құруға тырысты. Елімізде Президент әрі Жоғарғы Бас қолбасшы лауазымы бір бөлек, бұрынғы Президент иеленген Қауіпсіздік Кеңесінің Төрағасы лауазымы бір бөлек болды. Осы екі лауазымның иелері бір мезетте қатар қызмет атқарды. Түптің түбінде бұл жағдайдың билікте қатаң текетірес туғызбай қоймасы анық еді. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Мұны аз десеңіз, дәл осы жағдай Қаңтар дағдарысына әкеп соқтырған алғышарттың бірі болды. Өйткені ымыраласқан қаскөйлер өздері ойлап тапқан қосарланған билік, яғни «тандем» идеясын дәріптеп, оны өз мүддесіне пайдаланғысы келді. Кейбір лауазымды тұлғалардың, оның ішінде бұрынғы Әділет министрінің мәртебе жағынан Елбасы Президенттен жоғары тұратынын айтқаны естеріңізде шығар. Кейбір шенеуніктер біресе ана, біресе мына кабинетті жағалап жүрді. Олар ойнақтап жүріп, ақыры от басты. Мен кейінірек Нұрсұлтан Әбішұлы Назар­баевқа оның жақын серіктерінің саяси қитұрқылығы еліміздің тас-тал­қа­нын шығара жаздағанын ашық айттым. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Қалай десек те, мемлекетте үлкен және кіші президент деген болмауы керек деп санаймын. «Кеттің бе – қайы­рыл­ма!» Болашақта ел тізгінін ұс­тайтын азаматтар осы жағдайдан сабақ алып, мұндай нәрседен қашық болуға және тек қана мемлекеттің мүддесі мен қоғамның береке-бірлігін ойлауға тиіс. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Өкінішке қарай, ішкі саяси дағ­дарысқа байланысты туындаған сын сағатта негізгі құқық қорғау органдары басшыларының бетпердесі сыпырылып, олардың кәсіби біліксіздігі, қала берді сатқындығы әшкере болды. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Ата заңға сәйкес жұмыс істейтін орнықты әрі тиімді мемлекеттік институттар жүйесін құру ауадай қажет екені Қаңтар оқиғасынан айқын көрінді. Біз бір ел болып, бұл дағдарысты ең­­сер­дік, қиындыққа қасқая қарсы тұрып, одан тіпті шыңдалып шық­тық. Азаматтарымыздың бекем бірлі­гінің және барлық деңгейдегі билік өкілдерінің батыл іс-әрекеті­нің ар­қасында алапат апаттың бетін қай­тарып, елдегі ахуалды тұрақтандыра алдық. Кейін кейбір қаскөйлер тергеу кезінде халық жауапты сәтте жұды­рықтай жұмыла біледі, билік қандай қатерге де қаймықпай төтеп бере алады деп еш күтпегенін мойындады. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> <b>– Қаңтар оқиғасынан кейін Сіз түбегейлі саяси реформаларды жүзеге асыруға кірістіңіз. Оны Батыс та мойындап отыр. Енді кеше­гі күнге оралмайтынымыз­ды аңғартатын «асудан» астық деу­ге бола ма? Қайтадан кері кетпей­тінімізге қандай кепілдік бар?</b> </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> – Мен саяси реформалардың 2019 жылы басталғанын айтып өттім. Сол кезде Ұлттық қоғамдық сенім кеңесі құрылды. Кеңесте маңызды заңнамалық бастамалар әзірленіп, жүзеге асырылды. Сайлау, саяси партиялар, Парламент туралы заңдарға елеулі өзгерістер енгізілді. Елімізде олигополияның диктатурасы туралы алғаш рет ашық айтыла бастады. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Бұл өзгерістер саяси және эконо­микалық монополия үстем­дік құрып тұрған кезде жалғанды жалпағынан басып жүргендерге қауіп төндірді. Сондықтан олар уақыт тегершігін кері айналдырып, бұрынғы күніне оралу үшін жанталасып бақты. Бұдан еш нәтиже шыққан жоқ. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Қаңтар оқиғасынан кейін бәзбі­реу­лер «енді билік қылбұрауды қатайтып, режімді сақтап қалу үшін барын салады» деп қауіптенді. Бірақ біз керісінше жасадық. Күрделі болса да, дұрыс жолды таңдадық. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Саяси жаңғыру үдерісі 2022 жылы тың қарқынмен жалғасты. Рефор­маның басты міндетінің бірі барынша әділ әрі теңгерімді саяси жүйе құру болды. Оған қоса, ат басын артқа бұру, яғни саяси өзгерістерді кері қай­тару мүм­кін болмайтындай, сонымен бірге реформалар қоғамдық өмірдегі қалыпты құбылысқа айналатындай ахуал қалыптастыру маңызды еді. Сол үшін конституциялық реформа аясында кертартпалыққа бірқатар тосқауыл қойылды. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Біріншіден, біз Ата заңның үстемді­гін қамтамасыз ететін, конститу­ция­лық бақылауды жүзеге асыратын жоғары орган – Конституциялық Сотты қайта қалпына келтірдік. Біреу­лерге Конституциялық Кеңестің аты ғана өзгергендей көрінуі мүмкін. Шын мәнінде, оның заты түбегейлі өзгерді. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Конституциялық Сот шешімдерінің күшін ешкім жоя алмайды. Оның шешім­деріне, соның ішінде азаматтар­дың конституциялық құқықтарына қатыс­ты байламдарына күмән келтіру­ге, Президенттің де еш қақы жоқ. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Ата заңға енгізілуі мүмкін кез келген өзгеріс пен толықтыру Конституциялық Соттың оң қорытындысы болса ғана республикалық референдумға немесе Парламенттің қарауына шығарылады. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Конституциялық Сотта он бір қазы бар екені белгілі. Соның алтауын, яғни көпшілігін, Парламент палаталары тағайындайды. Ал төрағасын Пре­зидент тағайындағанымен, мін­детті түрде Сенаттың келісімі қажет. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Екіншіден, негізгі ұстанымдар Конституцияда нақты айқындалып, біржола бекітілген. Мысалы, Ата заң­ның 91-бабына сәйкес, Конституцияда белгіленген мемлекеттің тәуелсіздігі, біртұтастығы мен аумақтық тұтастығы, оны басқару нысаны, Республика қызметінің түбегейлі принциптері және осы жерде айрықша атап өтейін, Президент жеті жыл мерзімге бір рет қана сайланады деген ереже еш өзгермейді. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Үшіншіден, реформалардың нә­ти­жесінде Мәжіліс жаңа сайлау жүйе­сімен, яғни партиялардың тізімі және бірмандатты округтер арқылы жасақ­талатын болды. Мәжілістің өкілеттігі де айтарлықтай кеңейді. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Бір сөзбен айтсақ, ескі жүйе келмеске кетті. Қазақстандағы саяси реформалар жүйелі ғана емес, ешқашан кері қайтпайтын түбегейлі сипатқа ие болды деп сеніммен айта аламыз. Мұның еліміз үшін айрықша маңызы бар. Себебі ұлттың саяси сана-сезімі түбегейлі өзгерді. Жұрт­тың құқықтық сауаттылығы мен бел­сенділігі демократиялық жаңғырудың басты кепіліне айналды. Тоқетерін айтсақ, кері кетуге халықтың өзі жол бермейді және елге жаңа леп әкелген осы өзгерістерді табандылықпен қорғайды. Мен бұған бек сенімдімін. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> <b>– Дегенмен, билікті сынап жүргендер, оның ішінде Батыстың өкілдері де, Қазақстанда әлі күнге дейін саяси тұтқындар бар деп жатады. Бұған не дейсіз?</b> </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> – Саяси қудалау бар деп айту үшін цензура, арнаулы заңдар мен жазалау­шы органдар болуы керек. Қазіргі Қазақстанда мұның ешқайсысы жоқ. Біздің заңнамамызда азаматтарды сая­си көзқарасы үшін қудалауға негіз болатын бірде-бір жарлық, бірде-бір заң, бірде-бір нормативтік құжат жоқ. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Керісінше, реформалардың нәтиже­сінде адам құқықтарын қорғау жүйесі нығая түсті. Заңдарға қазылардың тәуел­­сіздігін күшейтетін түзетулер енгі­зіл­ді. Алқа билердің қарауына жата­тын істердің аясы кеңейді. Адам құқық­тары жөніндегі уәкіл институты толық жұмыс істеп тұр. Оған конс­ти­туциялық мәртебе берілді. Мен был­тыр желтоқсан айында адам құқық­тарына қатысты екінші Жарлыққа қол қой­дым. Мұның бәрі осы салада дәйекті әрі түбегейлі өзгеріс жасалып жатқанын көрсетеді. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Мемлекеттің басты міндетінің бірі – заңның мүлтіксіз орында­луын, тәр­тіптің қатаң сақталуын толық қам­тамасыз ету. Сондықтан заң бұзған кез келген адам жауапқа тартылады. Ал заң мен тәртіпті сақтау мәселесіне азаматтардың идеологиялық ұстанымы мен саяси көзқарасының еш қатысы жоқ. Заң бәріне ортақ. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Кейбіреулер прокуратура орган­дарының ескертуіне қарамастан, адам түсініп болмайтын кесірлік көрсетіп, заң бұзады. Ондай адамдар өзін заңнан жоғары қойып, «Атың шықпаса, жер өрте» деген ұстаныммен елге танымал болғысы келетін сияқты. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Көптеген тәуелсіз бұқаралық ақпа­рат құралы жұмыс істеп тұрған, сая­си цензура атымен жоқ елде саяси қуда­лау бар деу қаншалықты орынды? </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Ол аз десеңіз, жаңа заң қабылданып, бейбіт жиналыс өткізу үшін рұқсат алудың орнына хабарлау тәртібі енгізілген соң, Қазақстандағы бейбіт жиындардың саны еселеп артты. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Мен түйткілдердің түйінін айқай-шумен алаңда емес, диалог үшін арнайы құрылған орындарда, ең алдымен, Парламентте өркениетті жолмен, салиқалы түрде тарқату керек деп үнемі айтамын. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Қазір Парламентте түрлі көзқарас­тағы қоғам өкілдерінің мүддесін білдіретін сан алуан саяси күштер бар. Парламенттік оппозиция институты заң жүзінде бекітілді. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Соңғы сайлауда Мәжіліске алты партия өтті. Оның үшеуі алғаш рет депутаттық мандатқа ие болды. Тіпті қазір Парламентте отырған партияның бірі – әуел бастан оппозициялық ұстанымдағы ұйым. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Көптеген шетелдік сарапшылар мен әріптестер, соның ішінде Батыс елдерінің мамандары, Қазақстандағы демократиялық реформалардың озық үлгіде екенін айтып, оған қолдау біл­діріп отыр. Шынымен де, біз геосая­си төңірегімізде ауқымды демо­кра­тиялық өзгеріс жасап, адам құқықтарын қор­ғау ісінде зор табысқа жеткен бірден-бір елміз. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> <b>– Әлеуметтік желіде Президент Конституцияға қатысты референдум өткізіп, 2026 жылы тағы да сай­лауға түсуді жоспарлап отыр деген қауесет тарап жатыр. Бұл рас па?</b> </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> – Бұл – жалған ақпарат. Бұдан былай әркім ойына келгенін істеп, Ата заңға оңды-солды өзгеріс енгізе алмайды. Ал осындай маңызды мәселеге келгенде, тіпті мүмкін емес. Мен бұған нық сенімдімін. Конституциялық реформа Ата заңға қалай болса солай өзгеріс енгізе беру үшін жасалған жоқ. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Президент лауазымына бір-ақ рет сайлану туралы ереже енді ешқашан өзгермейді. Бұл талап мемлекетіміздің тәуелсіздігі, біртұтастығы, аумақтық тұтастығы және басқару нысаны туралы нормалар сияқты мызғымастай етіп бекітілген. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Ақыры осы тақырып қозғалған екен, бұған қатысты кейбір жайтқа кеңірек тоқталып, мән-жайын аша кетейін. Мен жетіжылдық бір ғана мерзім туралы идеяны осыдан 15 жыл бұрын жабық пікірталастарда айтып жүрдім. Сол кезде ұсыныс аса қолдау таба қоймады. Өзім Президент болып сайланғаннан кейін, осы бастамамның артықшылығы мен кемшілігін әбден салмақтап, оны қалай жүзеге асыруға болатыны жөнінде көп ойладым. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Суперпрезидентке тән өкілет­тік­терді жою үшін 2022 жылы Консти­туцияға бірқатар маңызды өзгеріс енгізілді. Мен сол кезде жетіжылдық бір мерзім идеясын қайта ұсындым. Бастамама бүкіл халық қолдау білдірді. Осымен бұл әңгіме тәмам. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> <b>– Экономика тақырыбына ойыссақ. Сіз былтырғы Жолдауы­ңыз­да Әділетті Қазақстанның жаңа экономикалық бағдарын жария­ладыңыз. Онда 2029 жылға қарай ұлттық экономиканың көле­мін екі есе арттырып, 450 миллиард долларға жеткізу көзделген. Алайда Халықаралық валюта қоры мен Дүниежүзілік банктің болжамдарына сенсек, 2023-2024 жылдары ел экономикасының өсімі 3-4 па­йыз­дан аспайды. Мұндай қарқынмен мақсатқа жете аламыз ба?</b> </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> – Әрине, бұл – жетуге болатын меже. Халықаралық валюта қорының сарапшылары 2023 жыл­дың қорытындысы бойынша Қазақ­станның Ішкі жалпы өнімі қазіргі бағамен есептегенде 259 миллиард доллардан асады, яғни 2022 жылмен салыстырғанда 15 пайызға артады деп бағалап отыр. Бұл – Орталық Азиядағы ең жоғары ақшалай өсім. Жан басына шаққандағы ішкі жалпы өнім де өсіп келеді. Бұған қатысты болжамды көрсеткіш былтыр 13 мың долларға жуықтады. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Оның жыл сайынғы өсімі 1,6 мың доллар болады деп бағалануда. Халықаралық валюта қорының болжамына сәйкес, 2028 жылға қарай бұл көрсеткіш отыз пайыздан да көбірек артып, 16,8 мың долларға жетеді. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Шын мәнінде, мен үшін макроэко­номикалық көрсеткіштер сонша­лықты маңызды емес, азаматтардың тұрмыс сапасының іс жүзінде жақсаруы одан әлдеқайда маңыздырақ. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Халқымыз «Жақсы сөз – жарым ырыс» дейді. Үкімет экономиканы басқарудың тың тәсілдерін қолдана алса, жаңа айтылған жақсы болжамдар ақиқатқа айналады. Осы орайда негізгі екі бағытқа тоқталайын. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Біріншіден, еліміздің өркендеуіне жол ашатын бірқатар нақты міндетті шешу қажет. Сондай міндеттің бірі – ауқымды өнеркәсіп жобаларын жүзеге асыру. Қыркүйектегі Жолдауда Үкімет­ке мұндай жобаларды анықтау және Инфрақұрылымды дамыту жос­парын әзірлеу туралы тапсырма бе­рілді. Бұл жобалар ірі бизнес өкілдері­мен, институционалды инвесторлар­мен және сарапшылармен бірге пысық­талып, нақты жұмыс жасалып жатыр. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Тағы бір маңызды міндет – инвестиция тарту. Бұл міндетті орын­дау­ға жекешелендіру және активтер­ді қайтару науқандары да септігін тигізеді. Қомақты инвестиция болса, экономика қарқыны үдейе түседі және жаңа мүмкіндіктер пайда болады. Осы орайда мен жақында Инвестиция штабын құру туралы Жарлыққа қол қойдым. Бұл штабқа еліміздегі инвес­тициялық ахуалды жақсарту және инвестициялық жобаларды сапалы жүзеге асыру үшін ауқымды өкілеттік берілген. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Екінші бағыттағы жұмыс экономи­ка­ның барлық саласына қатысты «ойын тәртібін» белгілейтін жүйелі рефор­маларды жүзеге асыру шараларын қамтиды. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Менің тапсырмаммен Үкімет мемлекет пен бизнестің қарым-қатынасын қайта қарауға мүмкіндік беретін жаңа Салық кодексін әзірлеп жатыр. Салық жүйесін жетілдіргенде тек төлем жинау тәсілімен шектеліп қалмау өте маңызды. Бір жағынан, инвесторларға қолайлы жағдай жасау керек. Екінші жағынан, бюджет кірісінің азайып кетпеуіне мән берген жөн. Яғни таразы басын тең ұстау қажет. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Жаңа Бюджет кодексі де – өте маңызды құжаттың бірі. Біз «қазына қаражатына» деген көзқарасымызды өзгертіп, оны тиімді, жөнімен әрі үнемдеп жұмсауға тиіспіз. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Бұл ретте мемлекеттік сатып алу ісін және мемлекет пен жеке сектордың серіктестігін реттейтін жаңа заңдар елеулі рөл атқарады. Осы құжаттар мем­лекеттік сатып алу ісінің ашық болуын да қамтамасыз етеді. Сондай-ақ экономиканы дамытуға қажет­ті қаражат қорын қалыптастыруға септігін тигізеді. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Квазимемлекеттік сектордың тиім­ділігін арттыруға көп көңіл бөлу қажет. Қазір бұл секторды жаңғырту шара­лары айқындалып, іске асырылып жатыр. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> Сіздің сұрағыңызға жауап бере отырып, мына мәселеге назар аударғым келеді. Әлемдегі эко­номикалық ахуал біздің елге де салқынын тигізетіні сөзсіз. Алайда кез келген қиындық жаңа мүмкіндікке жол ашады. Үкіметтің жел қайдан соқса да желкенді өзіне оңтайлы бұра алатындай, жан-жақты ойластырған жоспары болуға тиіс. Экономиканың өсімін ынталандыру шаралары мен құрылымдық реформалар қатар жүруі керек. Нақтырақ айтсақ, кәсіпкерлік пен бәсекені дамыту, жекеменшікті қорғау, әділ сот төрелігі болуы өте маңызды. Сонда ғана көздеген мақсаттарымыздың бәріне қол жеткізіп, белгіленген мерзімде ұлттық экономика көлемін екі есе ұлғайта аламыз. </p> <p style="text-align: justify;"> </p> <p style="text-align: justify;"> <b>Жалғасы сілтеме арқылы:</b> <a href="https://www.akorda.kz/kz/kazakstan-respublikasynyn-prezidenti-kasym-zhomart-tokaev-biz-ozyk-oyly-ult-retinde-tek-kana-alga-karauymyz-kerek-302428" target="_blank">akorda.kz</a><br> </p> ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 125342 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] =>

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Egemen Qazaqstan» газетіне сұхбаты

Қасым-Жомарт Кемелұлы, уақы­тыңыздың тығыздығына қара­мастан «Egemen Qazaqstan» газетіне сұхбат беруге келіскеніңіз үшін риза­шылығымызды білдіреміз. Сіздің қоғамды толғандыратын мәселелер туралы пікіріңіз қазақ баспасөзі үшін өте маңызды. Сондық­тан түрлі тақырыпта өзіңізбен ашық әңгіме өрбіткіміз келеді. Өткен жыл несімен есіңізде қалды?

– Осы мүмкіндікті пайдаланып, барша отандасымды тағы да Жаңа жыл мей­рамымен құттықтаймын!

2023 жыл еліміз үшін маңызды оқиғаларға толы жыл болды. Біз негізгі саяси реформаларды аяқтап қалдық. Конституциялық Сот жұмысын бастады. Мәжіліс және барлық деңгейдегі мәслихат депутаттары жаңа ереже бойынша сайланды. Алғаш рет аудан және облыстық маңызы бар қала әкімдерін сайладық. Ауыл және аудандық маңызы бар қала әкімдерін сайлау жалғасты. Былтыр 700-ге жуық ауыл әкімі сайланды.

Біз әділ және бәсекелі экономика жүйесін құруға кірістік. Экономиканы әртараптандыру және монополиядан арылту, инфрақұрылымды жаңғырту, бизнесті қолдау, инвестиция тарту жұмыстарымен мықтап айналыстық. Әлеуметтік салада қордаланып қалған мәселелер біртіндеп шешіле бастады. Еліміздің түкпір-түкпірінде білім ошақтары, оның ішінде, «жайлы мектептер» бой көтеруде. Ауылдарда денсаулық сақтау нысандары салынып жатыр. Әлеуметтік тұрғыдан осал топтағы азаматтарға кешенді түрде қол­дау көрсету үшін Әлеуметтік кодекс қабылданды. Зиянды еңбек жағ­дайында жұмыс істейтін азамат­тар үшін арнайы төлемақы енгі­зіл­ді. Табиғатты қорғауға жауапты ме­ке­мелердің қызметкерлеріне олар­дың өмірі мен денсаулығына төне­тін қауіп-қатерге қатысты үстеме­ақы төленетін болды. Медицина қыз­мет­керлерінің, мектепте, колледж­де және балабақшада жұмыс істейтін педагогтердің жалақысы өсті. Ұлттық қордан балаларға қаржы беру мәселесін реттейтін заң күшіне енді. Негізгі экономикалық көрсеткіштерді, оның ішінде инфляция деңгейін ескере отырып ең төменгі жалақыны анықтайтын әдістеме қабылданды.

Осы жұмыстың бәрі 2024 жылы да жалғасады. Біз тиянақты және жоспарлы әрекет жасаймыз, мақсатқа жету үшін үздіксіз алға ұмтыламыз. Бұл – айрықша маңызды жыл болмақ. Өйткені осы кезең еліміздің алдағы бес жылдағы дамуына негіз болады.

– Ал жаңа жылдан не күтесіз? Елі­міздің алдында қандай міндеттер тұр?

– Мен өткен қыркүйектегі Жол­дауым­да жаңа экономикалық үлгіге көшеті­ні­мізді айттым, 2029 жылға қарай жалпы ішкі өнімді қазіргіден екі есеге арттыру мәселесін басты стра­те­гия­лық мақсат ретінде белгіледім. Көп ұзамай Үкіметтің кеңейтілген отыры­сы өтеді. Онда еліміздің был­тыр­ғы әлеуметтік-экономикалық даму қо­ры­тындысы шығарылып, алдағы жұмыстың амал-тәсілдері айқындалады.

Ұлттық құрылтайдың отырыстары идеология саласындағы мәселелерді, ұлттың жаңа сапасын қалыптастыру ісін, қоғамның құндылықтар жүйесін жаңғырту жайын талқылайтын тиімді пікірталас орнына айналды. Бұған дейін жаздыгүні шақырылып келе жат­қан Құрылтайдың отырысын биыл сәл ертерек, көктемде өткізетін шығармыз.

Осылайша, биыл экономикалық, қоғамдық-саяси және гуманитарлық салаларда атқарылатын жұмыстың негіз­гі бағыт-бағдары бірінші тоқ­санда-ақ айқындалады.

Біз ұлт мүддесін ескере отырып, сындарлы әрі салиқалы сыртқы сая­сатты жалғастырамыз. 2024 жылы елімізде бірқатар ауқымды саммит, форумдар өтеді. Қазақстан бірнеше беделді халықаралық ұйымға, атап айтсақ, Шанхай ынтымақтастық ұйымына, Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымына, Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңеске, Түркі мемлекеттері ұйымына, Аралды құтқару халықаралық қорына, Азық-түлік қауіпсіздігі жөніндегі ислам ұйымына төрағалық етеді.

Дүниежүзілік көшпенділер ойынын өткізу де еліміз үшін айтулы оқи­ға болмақ. Байрақты бәсеке ұлттық спорт пен саламатты өмір салтын дәріп­теу жағынан да, Ұлы даладағы көш­пенділер өркениетінің мұрагері саналатын бауырлас халықтардың мәдени-гуманитарлық байланысын арттыру тұрғысынан да маңызды екені сөзсіз.

Ел тарихында ерекше орны бар тұлғаларға құрмет көрсету дәстүрі еліміздің жалпыұлттық бірегейлігін нығайта түсуге зор септігін тигізе­ді. Биыл әйгілі ғалым Қаныш Сәтбаев­тың туғанына 125, даңқты батырлар Сағадат Нұрмағамбетов пен Рақым­жан Қошқарбаевтың туғанына 100 жыл то­лады. Сонымен қатар тарихшы­лар­дың пайымдауынша, Жошы ұлысы­ның іргесі қаланғанына – 800 жыл. Мем­лекет­­тілігі­міз­дің тамыры тым терең­де жатқанын әйгі­лейтін осы айтулы датаға орай кең ауқымды зерттеу­лер қолға алынады. Биыл Қазақстан тари­хының көптом­дығын әзірлеу жұмыс­тарын да аяқ­таймыз. Бұл – өзімізден 200-ден астам, шетелден 60-қа жуық маман жұмыл­дырылып, тыңғылықты жасалып жатқан үлкен шаруа.

Осындай маңызды оқиғалардан бөлек, күнделікті атқарылуға тиіс жұмыстар да аз емес. Бұл жылдың ел тарихында қандай орын алатыны барша азаматымыздың ерік-жігеріне де байланысты. Мен жаңажылдық құттықтауымда биыл бәріміз тұтас ұлттың өсіп-өркендеуіне куә болатынымызды айттым. Бірақ осы мақсатқа жету үшін біз бір ел болып, білек сыбана жұмыс істеуіміз керек.

– Қасіретті Қаңтар оқиғасынан бері тура екі жыл өтті. Қаңтар Қазақстан тарихындағы жаңа дәуірге жол ашқан бетбұрыстың белесі болды. Сіз бұған дейінгі сөз­дері­ңізде, сұхбаттарыңызда сол қай­ғылы оқиғаға нақты баға берді­ңіз. Дегенмен, әлі де бірқатар сұрақ бар. Қаңтар оқиғасына әртүрлі түсініктеме беретіндер де кездеседі. Алмағайып күндерден бері біршама уақыт өтті. Қазір Сіз сол оқиғаны қалай сипаттар едіңіз? Оның басты себебі неде және оған не түрткі болды деп ойлайсыз?

– Мен бұл туралы көп ойландым, әлі де жиі ойланамын. Меніңше, қасі­ретті Қаңтар оқиғасына жылдар бойы қордаланған әлеуметтік-эко­но­­микалық проблемалар, жалпы тоқы­раудың билік пен қоғамды аздырып-тоздыруы себеп болды. Бұл – айтпаса да түсінікті жайт.

Мен 2019 жылы Президент болып сайланғаннан кейін мемлекетіміз сая­си жүйені демократияландыруға, қоғамдық өмірге еркіндік сипат беруге, экономиканы монополиядан арылтуға бет бұрды. Реформаларды әзірлеуге және оны жүзеге асыруға қоғам өкілдері, белсенді азаматтар, сарапшылар қатысты. Түрлі диалог алаңдарында, соның ішінде, менің ұсы­нысыммен арнайы құрылған Ұлт­тық қоғамдық сенім кеңесінің отырыс­тарында көптеген бастама көтеріліп, жан-жақты пысықталды.

Ашығын айтсам, осы жаңа бағдары­мыз кейбір ықпалды адамдарға мүлде ұнаған жоқ. Олар бұл өзгерісті елімізде әбден тамыр жайған жүйеге және билік құрылымындағы өздерінің «ерекше мәртебесіне» төнген қатер деп қабылдады. Мұндай адамдар елдегі өзгеріске астыртын, кейде тіпті ашық қарсылық білдіре бастады. Ақыр соңында реформаның бетін қайтарып, өздеріне ыңғайлы бұрынғы қалыпқа оралу үшін бәрін тас-талқан етуге шешім қабылдады.

Жоғары лауазымды тұлғалардан тұра­тын бұл топтың күштік құрылым­дарға да, қылмыс әлеміне де орасан зор ықпалы болды. Сондықтан билік­ті күшпен басып алуға бел буды. Тергеу мәліметтеріне жүгінсек, олар 2021 жылдың ортасына таман да­йын­дыққа кіріскен. Сосын Үкімет сұйы­тылған газдың бағасын күрт өсіру туралы жан-жақты ойластырылмаған, құқық­тық негізі жоқ шешім қабылда­ды. Маң­ғыстау облысында арандатушы­лар­дың айтағына ілескен жұрт шеруге шықты.

Сол кезде Үкімет менің тапсырмаммен арнаулы комиссия құрды. Оның мүшелері қоғам өкілдерімен кездесіп, ортақ мәмілеге келу үшін бірден ай­маққа барды. Бірақ наразылық шеру­лері экстремистік сипат алды. Оны қас­көйлер дереу өз мүддесіне пайдаланды.

Бас прокуратураның тергеуінен қаңтар оқиғасының бірнеше толқын­мен өрбігенін көруге болады.

Шерулер алдымен Маңғыстау облысында басталды. Көп ұзамай басқа да өңірлерге жайылды. Орталық билік және әкімдіктер жағдайды реттеуге тырысқанымен, ел ішіндегі ахуал шие­­ленісіп кетті. Ортақ мәмілеге келу үшін жүргізілген келіссөздер мен диа­ло­г­ке толқуды ұйымдастырушылар еш мойын бұрмады.

Көптеген аймақта алғашқы қақты­ғыс­тар басталды. Мұның бәрі арнайы дайындалған жансыздары арқылы жағдайды одан әрі ушықтыруға тырысқан қаскөйлер үшін «іздегенге сұраған» болып шықты. Осындай аса күрделі жағдайдың өзінде құқық қорғау органдары күш қолданбай, сабыр сақтады. Бұл – екінші толқын.

Жетекшілері ымыраласқан топтың айтқанын екі етпейтін және лаңкес­тер­мен, оның ішінде сырттан келген лаң­кестермен байланысы бар қыл­мыс­тық топтар өршелене іске кіріс­кенде үшінші толқын басталды. Олар арнаулы технологияны, арандатушылар мен қарақшыларды пайдаланып, бейбіт шерулерді жаппай тәртіпсіздікке ұластырды. Ұрып-соғу, қирату, өртеу, өзгенің мүлкін қасақана жою белең алды. Дүрбелең кезінде қарулы радикалдар мен лаңкес­тер бір мезетте, бір ғана бұйрықпен мем­лекеттік органдардың және күштік құрылымдардың ғимараттарына, қару-жарақ дүкендеріне, құқық қорғау мекемелері мен әскери бөлімдердің қоймаларына шабуыл жасады. Мұндай оқиға Алматыда ғана емес, бірқатар облыс орталығында да болды. Қаңтар оқиғасы кезінде үш мыңнан астам қару қолды болғанын айта кеткен жөн. Оның ішінде автомат, пулемет, тіпті гранатомет және басқа да атыс құ­ралдары бар. Оған қоса, көлік ин­ф­ра­құрылымы және телекоммуникация ны­сандары шабуылға ұшырады. Қарақ­шылар мен лаңкестер өзара ұйым­дасып, бір-бірімен тығыз байланыста әрекет жасағанын тағы да қайталап айтқым келеді.

Қаскөйлердің мемлекеттік төңкеріс жасамақ болған жоспарын жүзеге асыру үшін экстремистер, қылмыстық топ­тар және әсіре діншілдер бірге қи­мылдады. Олардың мақсаты ел іші­не үрей туғызу, мемлекеттік инс­ти­тут­тардың қызметін тұралату, конс­ти­туциялық құрылымның іргесін шайқау, ақыр соңында билікті басып алу еді.

Сол кездегі ахуал өте күрделі болды, еліміз құрдымға кетуге шақ қалды. Бұған жол бермеу үшін барлық іс-әрекетті күндіз-түні және сағат сайын тікелей өзім бақылап отырдым. Ішкі істер министрлігі арқылы Ақорда резиденциясына түрлі шабуыл жасалғалы жатыр, соған жүк көліктері пайдаланылады деген ақпарат жетті. Маған бас сауғалап, резиденциядан кету, тіпті шетел асу туралы ұсыныс бірнеше рет айтылды. Бірақ мен бұған үзілді-кесілді қарсы болдым. Теледидар арқылы жасаған мәлімдемелерімнің бірінде қандай жағдай болса да жұмыс орнымда қалатынымды ашық айттым. Екі апта бойы тапжылмай, Ақордада болдым, күн-түн демей, шұғыл жиналыстар өткіздім. Сол аласапыран күндерде мемлекетімізді сақтап қалу, елдегі заң мен тәртіп үстемдігін қалпына келтіру ең басты міндет еді.

– Қазақстанға Ресейдің әске­ри қызметшілерін шақыру қанша­лықты дұрыс шешім болды? Біздің мем­лекетті сол кезде Ресей құт­қарып қалды деген пікір көрші елде жиі айтылады.

– Аймақтарда жаппай тәртіпсіздік белең алып, жергілікті билік дәрменсіздік танытқанда, Қауіпсіздік кеңесі Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымына жүгіну туралы шешім қабылдады. Қазақстан оның бітімгерлік күштерін тұрақтылық пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін ғана қысқа мерзімге енгізуді сұрады. Бұл жерде мына жайтқа баса мән беру керек. Біз бұл құрылымның мүшесі ретінде Ресейге емес, Ұжымдық қауіп­сіздік туралы шарт ұйымына жүгіндік.

Сол кезде осы ұйымның төрағасы Армения еді. Биыл ҰҚШҰ-ға Қазақ­стан төрағалық етеді. Құрылым жасағы, шын мәнінде, бітімгерлік рөл атқа­рып, қасіретті күндерде елді жайла­ған жүгенсіздікті тоқтатуға септігін тигізді. Ұйымға мүше-мемлекеттермен келісілгендей, бұл бітімгерлік күштер алдын ала ешқандай талап қоймастан, оның үстіне мерзімінен бұрын Қазақстаннан сыртқа шығарылды.

ҰҚШҰ бітімгерлік күштері лаңкес­тікке қарсы операцияларға қатыс­қан жоқ, бірде-бір оқ атқан жоқ. Армения жасағы «Ақсай» нан зауытын және «Алматы су» мекемесін, Беларусь жасағы Жетігендегі аэродром­ды, Тәжік­стан мен Қыр­ғыз Респуб­лика­сының әскери қызметшілері Алматы қаласының бірінші және екінші жылу электр орталықтарын, Ресей жасағы үшінші жылу электр орталығы мен телекоммуникация нысандарын күзетті. Осы маңызды нысандарға лаңкестік шабуылдар жасалуы мүмкін деген қауіп болды. Сондықтан бітімгерлік күштер соларды күзетуге жіберілді. Ең бастысы, сол арқылы өз күштерімізді лаңкестікке қарсы операцияға жұмыл­дыруға мүмкіндік туды.

– Демек бұл жүзеге аспай қал­ған мемлекеттік төңкеріс қой. Ендеше Қаңтар оқиғасын халық көтерілісі, тіпті революция деп атап жүргендерге не айтар едіңіз?

– Бастапқыдағы бейбіт шерулер жаппай тәртіпсіздікке, өртеу мен қиратуға ұласқан қайғылы оқиғаларға бүкіл әлем куә болды. Кім бейбіт шеру­ге автомат, тапанша және суық қару ұс­тап барады?! Ниеті дұрыс адам әске­ри қызметшілерді ұрып-соғып, өлтіре ме, оларды тірі қалқан етіп, әкім­шілік ғимаратқа шабуыл жасай ма?! Бейбіт шеруде дүкендер мен банктер қиратылып, тоналып, көліктер өртеле ме?! Билік органдарының ғимараттары мен полиция бөлімдеріне жасалған шабуылды айтпай-ақ қояйын. Осындай жаппай тәртіпсіздіктің салдарынан үш миллиард долларға жуық шығын келді.

Қаңтар оқиғасының себеп-салдарын бұрмалап көрсетудің қажеті жоқ. Турасына көшсем, бұл халық көтерілісі болды деген пікірлер қыл­мыс­тық әрекеттерді ақтау үшін айтылу­да. Барып тұрған бұзақыларды ба­тыр­ға балап, жұртты арандататын әрі жауапкершіліктен жұрдай сыңар­жақ пайымдар қылмыстық психологияның қоғам санасына сіңуіне әкеп соқтырады. Мұндай әңгімелер – ұлттық қауіпсіздікке және халықтың жаймашуақ өміріне қатер төндіретін жаппай тәртіпсіздікке шақырумен пара-пар. Бұл – өте қатерлі үрдіс. Сондықтан осындай жүгенсіздікті сынға алу мәселесіне келгенде мемлекет пен қоғамның ұстанымы ортақ болуы керек. Мен бұған сенімдімін.

– Онда азаматтар биліктің іс-әре­кеті ұнамайтынын қалай білдіре алады?

– Елімізде биліктің іс-әрекетіне жария түрде келіспеушілік білдіруге толық мүмкіндік бар. Азаматтар өзін толғандыратын мәселе туралы ашық айта алады. Мен мемлекеттік органдардан «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасына сәйкес, қоғамның пікірімен санасуды талап етіп келемін. Елімізде бейбіт жиналыстарды реттейтін демократиялық сипаттағы заң бар. Жақында петиция­ларды тапсыру және қарау тәртібін реттейтін заң қабылданды.

Сондықтан бір нәрсені анық білуге тиіспіз. Бейбіт шеруге тыйым салынбайды, ал жаппай тәртіпсіздіктің кез келген түріне қатаң тосқауыл қойылады. Елімізде заң мен тәртіп қана үстемдік құруға тиіс. Бұл – мен үшін мызғымас қағида. Демократияның бесігі саналатын батыс елдеріне қара­ңыздар, ешкім де көшеде жаппай тәртіп­сіздік жасаған, мемлекеттік орган­дарға шабуылдаған адамның маң­дайы­нан сипап, өбектеп отырмайды.

Полиция жаппай тәртіпсіздікті ұйымдастырушыларды, яғни биліктің заңды талаптарына қарсы шығуға үндеген, қару-жарақ әкеліп таратқан, жағдайды ушықтырып, адамдарды күш қолдануға, маңайдағының бәрін қиратуға, өртеп-талқандауға азғырған адамдарды анықтап, әшкереледі. Ал тәртіпсіздікке кездейсоқ қатысқан, білместікпен арандап қалған адам­дар­дың бұзақыларға қатысы жоқ. Оларға менің бастамаммен рақым­шылық жасалды. Бұған дейін соттал­ған 1205 адамның 1095-і осы рақым­шылыққа ілікті. Ал жаппай тәртіп­сіздік­ті ұйым­дастырғандар мен лаңкес­тік әре­кеті, мемлекетке сат­қынды­ғы, билік­ті күшпен басып алуға тырыс­қаны және басқа да ауыр қыл­мыс жасағаны үшін сотталғандар жазасын толығымен өтейтін болады.

– Келесі сұрақ сізге ұнамауы мүмкін. Бірақ бұл сауалды қой­мас­қа тағы болмайды. Сіз 2019 жылы Президент лауазымына сайланғаннан кейін елімізде қосар­ланған билік жүйесі қалыптасты-мыс деген сөз тарады. Кейбіреулер біздің саяси жүйемізді Иранның, Сингапурдың жүйесімен салыстырды. Шынымен де, сол кезде елімізде екі билік орталығы орнағандай көрінді. Расымен солай болды ма?

– Төтесінен қойған сұрағыңызға тура жауап берейін. Конституцияға сәйкес, Президент еліміздің ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттарын айқындайды, мемлекетіміздің жоғары лауазымды тұлғаларын, Қарулы Күш­теріміздің жоғары басшылығын тағайын­дайды және оларды қызметі­нен босатады. Сондай-ақ Мемлекет бас­шысы еліміздің Жоғарғы Бас Қол­бас­шысы саналады.

Алайда бәзбіреулер қосарланған билік жүйесін орнатуға талпынғаны, тіпті, мұндай әрекеттерді әдейі әрі мұқият ұйымдастырғаны рас. «Билік транзиті» кезіндегі ахуалды саясаттағы айлакерлер өз мүддесіне пайдаланып, қосамжарланған билік орталығын құруға тырысты. Елімізде Президент әрі Жоғарғы Бас қолбасшы лауазымы бір бөлек, бұрынғы Президент иеленген Қауіпсіздік Кеңесінің Төрағасы лауазымы бір бөлек болды. Осы екі лауазымның иелері бір мезетте қатар қызмет атқарды. Түптің түбінде бұл жағдайдың билікте қатаң текетірес туғызбай қоймасы анық еді.

Мұны аз десеңіз, дәл осы жағдай Қаңтар дағдарысына әкеп соқтырған алғышарттың бірі болды. Өйткені ымыраласқан қаскөйлер өздері ойлап тапқан қосарланған билік, яғни «тандем» идеясын дәріптеп, оны өз мүддесіне пайдаланғысы келді. Кейбір лауазымды тұлғалардың, оның ішінде бұрынғы Әділет министрінің мәртебе жағынан Елбасы Президенттен жоғары тұратынын айтқаны естеріңізде шығар. Кейбір шенеуніктер біресе ана, біресе мына кабинетті жағалап жүрді. Олар ойнақтап жүріп, ақыры от басты. Мен кейінірек Нұрсұлтан Әбішұлы Назар­баевқа оның жақын серіктерінің саяси қитұрқылығы еліміздің тас-тал­қа­нын шығара жаздағанын ашық айттым.

Қалай десек те, мемлекетте үлкен және кіші президент деген болмауы керек деп санаймын. «Кеттің бе – қайы­рыл­ма!» Болашақта ел тізгінін ұс­тайтын азаматтар осы жағдайдан сабақ алып, мұндай нәрседен қашық болуға және тек қана мемлекеттің мүддесі мен қоғамның береке-бірлігін ойлауға тиіс.

Өкінішке қарай, ішкі саяси дағ­дарысқа байланысты туындаған сын сағатта негізгі құқық қорғау органдары басшыларының бетпердесі сыпырылып, олардың кәсіби біліксіздігі, қала берді сатқындығы әшкере болды.

Ата заңға сәйкес жұмыс істейтін орнықты әрі тиімді мемлекеттік институттар жүйесін құру ауадай қажет екені Қаңтар оқиғасынан айқын көрінді. Біз бір ел болып, бұл дағдарысты ең­­сер­дік, қиындыққа қасқая қарсы тұрып, одан тіпті шыңдалып шық­тық. Азаматтарымыздың бекем бірлі­гінің және барлық деңгейдегі билік өкілдерінің батыл іс-әрекеті­нің ар­қасында алапат апаттың бетін қай­тарып, елдегі ахуалды тұрақтандыра алдық. Кейін кейбір қаскөйлер тергеу кезінде халық жауапты сәтте жұды­рықтай жұмыла біледі, билік қандай қатерге де қаймықпай төтеп бере алады деп еш күтпегенін мойындады.

– Қаңтар оқиғасынан кейін Сіз түбегейлі саяси реформаларды жүзеге асыруға кірістіңіз. Оны Батыс та мойындап отыр. Енді кеше­гі күнге оралмайтынымыз­ды аңғартатын «асудан» астық деу­ге бола ма? Қайтадан кері кетпей­тінімізге қандай кепілдік бар?

– Мен саяси реформалардың 2019 жылы басталғанын айтып өттім. Сол кезде Ұлттық қоғамдық сенім кеңесі құрылды. Кеңесте маңызды заңнамалық бастамалар әзірленіп, жүзеге асырылды. Сайлау, саяси партиялар, Парламент туралы заңдарға елеулі өзгерістер енгізілді. Елімізде олигополияның диктатурасы туралы алғаш рет ашық айтыла бастады.

Бұл өзгерістер саяси және эконо­микалық монополия үстем­дік құрып тұрған кезде жалғанды жалпағынан басып жүргендерге қауіп төндірді. Сондықтан олар уақыт тегершігін кері айналдырып, бұрынғы күніне оралу үшін жанталасып бақты. Бұдан еш нәтиже шыққан жоқ.

Қаңтар оқиғасынан кейін бәзбі­реу­лер «енді билік қылбұрауды қатайтып, режімді сақтап қалу үшін барын салады» деп қауіптенді. Бірақ біз керісінше жасадық. Күрделі болса да, дұрыс жолды таңдадық.

Саяси жаңғыру үдерісі 2022 жылы тың қарқынмен жалғасты. Рефор­маның басты міндетінің бірі барынша әділ әрі теңгерімді саяси жүйе құру болды. Оған қоса, ат басын артқа бұру, яғни саяси өзгерістерді кері қай­тару мүм­кін болмайтындай, сонымен бірге реформалар қоғамдық өмірдегі қалыпты құбылысқа айналатындай ахуал қалыптастыру маңызды еді. Сол үшін конституциялық реформа аясында кертартпалыққа бірқатар тосқауыл қойылды.

Біріншіден, біз Ата заңның үстемді­гін қамтамасыз ететін, конститу­ция­лық бақылауды жүзеге асыратын жоғары орган – Конституциялық Сотты қайта қалпына келтірдік. Біреу­лерге Конституциялық Кеңестің аты ғана өзгергендей көрінуі мүмкін. Шын мәнінде, оның заты түбегейлі өзгерді.

Конституциялық Сот шешімдерінің күшін ешкім жоя алмайды. Оның шешім­деріне, соның ішінде азаматтар­дың конституциялық құқықтарына қатыс­ты байламдарына күмән келтіру­ге, Президенттің де еш қақы жоқ.

Ата заңға енгізілуі мүмкін кез келген өзгеріс пен толықтыру Конституциялық Соттың оң қорытындысы болса ғана республикалық референдумға немесе Парламенттің қарауына шығарылады.

Конституциялық Сотта он бір қазы бар екені белгілі. Соның алтауын, яғни көпшілігін, Парламент палаталары тағайындайды. Ал төрағасын Пре­зидент тағайындағанымен, мін­детті түрде Сенаттың келісімі қажет.

Екіншіден, негізгі ұстанымдар Конституцияда нақты айқындалып, біржола бекітілген. Мысалы, Ата заң­ның 91-бабына сәйкес, Конституцияда белгіленген мемлекеттің тәуелсіздігі, біртұтастығы мен аумақтық тұтастығы, оны басқару нысаны, Республика қызметінің түбегейлі принциптері және осы жерде айрықша атап өтейін, Президент жеті жыл мерзімге бір рет қана сайланады деген ереже еш өзгермейді.

Үшіншіден, реформалардың нә­ти­жесінде Мәжіліс жаңа сайлау жүйе­сімен, яғни партиялардың тізімі және бірмандатты округтер арқылы жасақ­талатын болды. Мәжілістің өкілеттігі де айтарлықтай кеңейді.

Бір сөзбен айтсақ, ескі жүйе келмеске кетті. Қазақстандағы саяси реформалар жүйелі ғана емес, ешқашан кері қайтпайтын түбегейлі сипатқа ие болды деп сеніммен айта аламыз. Мұның еліміз үшін айрықша маңызы бар. Себебі ұлттың саяси сана-сезімі түбегейлі өзгерді. Жұрт­тың құқықтық сауаттылығы мен бел­сенділігі демократиялық жаңғырудың басты кепіліне айналды. Тоқетерін айтсақ, кері кетуге халықтың өзі жол бермейді және елге жаңа леп әкелген осы өзгерістерді табандылықпен қорғайды. Мен бұған бек сенімдімін.

– Дегенмен, билікті сынап жүргендер, оның ішінде Батыстың өкілдері де, Қазақстанда әлі күнге дейін саяси тұтқындар бар деп жатады. Бұған не дейсіз?

– Саяси қудалау бар деп айту үшін цензура, арнаулы заңдар мен жазалау­шы органдар болуы керек. Қазіргі Қазақстанда мұның ешқайсысы жоқ. Біздің заңнамамызда азаматтарды сая­си көзқарасы үшін қудалауға негіз болатын бірде-бір жарлық, бірде-бір заң, бірде-бір нормативтік құжат жоқ.

Керісінше, реформалардың нәтиже­сінде адам құқықтарын қорғау жүйесі нығая түсті. Заңдарға қазылардың тәуел­­сіздігін күшейтетін түзетулер енгі­зіл­ді. Алқа билердің қарауына жата­тын істердің аясы кеңейді. Адам құқық­тары жөніндегі уәкіл институты толық жұмыс істеп тұр. Оған конс­ти­туциялық мәртебе берілді. Мен был­тыр желтоқсан айында адам құқық­тарына қатысты екінші Жарлыққа қол қой­дым. Мұның бәрі осы салада дәйекті әрі түбегейлі өзгеріс жасалып жатқанын көрсетеді.

Мемлекеттің басты міндетінің бірі – заңның мүлтіксіз орында­луын, тәр­тіптің қатаң сақталуын толық қам­тамасыз ету. Сондықтан заң бұзған кез келген адам жауапқа тартылады. Ал заң мен тәртіпті сақтау мәселесіне азаматтардың идеологиялық ұстанымы мен саяси көзқарасының еш қатысы жоқ. Заң бәріне ортақ.

Кейбіреулер прокуратура орган­дарының ескертуіне қарамастан, адам түсініп болмайтын кесірлік көрсетіп, заң бұзады. Ондай адамдар өзін заңнан жоғары қойып, «Атың шықпаса, жер өрте» деген ұстаныммен елге танымал болғысы келетін сияқты.

Көптеген тәуелсіз бұқаралық ақпа­рат құралы жұмыс істеп тұрған, сая­си цензура атымен жоқ елде саяси қуда­лау бар деу қаншалықты орынды?

Ол аз десеңіз, жаңа заң қабылданып, бейбіт жиналыс өткізу үшін рұқсат алудың орнына хабарлау тәртібі енгізілген соң, Қазақстандағы бейбіт жиындардың саны еселеп артты.

Мен түйткілдердің түйінін айқай-шумен алаңда емес, диалог үшін арнайы құрылған орындарда, ең алдымен, Парламентте өркениетті жолмен, салиқалы түрде тарқату керек деп үнемі айтамын.

Қазір Парламентте түрлі көзқарас­тағы қоғам өкілдерінің мүддесін білдіретін сан алуан саяси күштер бар. Парламенттік оппозиция институты заң жүзінде бекітілді.

Соңғы сайлауда Мәжіліске алты партия өтті. Оның үшеуі алғаш рет депутаттық мандатқа ие болды. Тіпті қазір Парламентте отырған партияның бірі – әуел бастан оппозициялық ұстанымдағы ұйым.

Көптеген шетелдік сарапшылар мен әріптестер, соның ішінде Батыс елдерінің мамандары, Қазақстандағы демократиялық реформалардың озық үлгіде екенін айтып, оған қолдау біл­діріп отыр. Шынымен де, біз геосая­си төңірегімізде ауқымды демо­кра­тиялық өзгеріс жасап, адам құқықтарын қор­ғау ісінде зор табысқа жеткен бірден-бір елміз.

– Әлеуметтік желіде Президент Конституцияға қатысты референдум өткізіп, 2026 жылы тағы да сай­лауға түсуді жоспарлап отыр деген қауесет тарап жатыр. Бұл рас па?

– Бұл – жалған ақпарат. Бұдан былай әркім ойына келгенін істеп, Ата заңға оңды-солды өзгеріс енгізе алмайды. Ал осындай маңызды мәселеге келгенде, тіпті мүмкін емес. Мен бұған нық сенімдімін. Конституциялық реформа Ата заңға қалай болса солай өзгеріс енгізе беру үшін жасалған жоқ.

Президент лауазымына бір-ақ рет сайлану туралы ереже енді ешқашан өзгермейді. Бұл талап мемлекетіміздің тәуелсіздігі, біртұтастығы, аумақтық тұтастығы және басқару нысаны туралы нормалар сияқты мызғымастай етіп бекітілген.

Ақыры осы тақырып қозғалған екен, бұған қатысты кейбір жайтқа кеңірек тоқталып, мән-жайын аша кетейін. Мен жетіжылдық бір ғана мерзім туралы идеяны осыдан 15 жыл бұрын жабық пікірталастарда айтып жүрдім. Сол кезде ұсыныс аса қолдау таба қоймады. Өзім Президент болып сайланғаннан кейін, осы бастамамның артықшылығы мен кемшілігін әбден салмақтап, оны қалай жүзеге асыруға болатыны жөнінде көп ойладым.

Суперпрезидентке тән өкілет­тік­терді жою үшін 2022 жылы Консти­туцияға бірқатар маңызды өзгеріс енгізілді. Мен сол кезде жетіжылдық бір мерзім идеясын қайта ұсындым. Бастамама бүкіл халық қолдау білдірді. Осымен бұл әңгіме тәмам.

– Экономика тақырыбына ойыссақ. Сіз былтырғы Жолдауы­ңыз­да Әділетті Қазақстанның жаңа экономикалық бағдарын жария­ладыңыз. Онда 2029 жылға қарай ұлттық экономиканың көле­мін екі есе арттырып, 450 миллиард долларға жеткізу көзделген. Алайда Халықаралық валюта қоры мен Дүниежүзілік банктің болжамдарына сенсек, 2023-2024 жылдары ел экономикасының өсімі 3-4 па­йыз­дан аспайды. Мұндай қарқынмен мақсатқа жете аламыз ба?

– Әрине, бұл – жетуге болатын меже. Халықаралық валюта қорының сарапшылары 2023 жыл­дың қорытындысы бойынша Қазақ­станның Ішкі жалпы өнімі қазіргі бағамен есептегенде 259 миллиард доллардан асады, яғни 2022 жылмен салыстырғанда 15 пайызға артады деп бағалап отыр. Бұл – Орталық Азиядағы ең жоғары ақшалай өсім. Жан басына шаққандағы ішкі жалпы өнім де өсіп келеді. Бұған қатысты болжамды көрсеткіш былтыр 13 мың долларға жуықтады.

Оның жыл сайынғы өсімі 1,6 мың доллар болады деп бағалануда. Халықаралық валюта қорының болжамына сәйкес, 2028 жылға қарай бұл көрсеткіш отыз пайыздан да көбірек артып, 16,8 мың долларға жетеді.

Шын мәнінде, мен үшін макроэко­номикалық көрсеткіштер сонша­лықты маңызды емес, азаматтардың тұрмыс сапасының іс жүзінде жақсаруы одан әлдеқайда маңыздырақ.

Халқымыз «Жақсы сөз – жарым ырыс» дейді. Үкімет экономиканы басқарудың тың тәсілдерін қолдана алса, жаңа айтылған жақсы болжамдар ақиқатқа айналады. Осы орайда негізгі екі бағытқа тоқталайын.

Біріншіден, еліміздің өркендеуіне жол ашатын бірқатар нақты міндетті шешу қажет. Сондай міндеттің бірі – ауқымды өнеркәсіп жобаларын жүзеге асыру. Қыркүйектегі Жолдауда Үкімет­ке мұндай жобаларды анықтау және Инфрақұрылымды дамыту жос­парын әзірлеу туралы тапсырма бе­рілді. Бұл жобалар ірі бизнес өкілдері­мен, институционалды инвесторлар­мен және сарапшылармен бірге пысық­талып, нақты жұмыс жасалып жатыр.

Тағы бір маңызды міндет – инвестиция тарту. Бұл міндетті орын­дау­ға жекешелендіру және активтер­ді қайтару науқандары да септігін тигізеді. Қомақты инвестиция болса, экономика қарқыны үдейе түседі және жаңа мүмкіндіктер пайда болады. Осы орайда мен жақында Инвестиция штабын құру туралы Жарлыққа қол қойдым. Бұл штабқа еліміздегі инвес­тициялық ахуалды жақсарту және инвестициялық жобаларды сапалы жүзеге асыру үшін ауқымды өкілеттік берілген.

Екінші бағыттағы жұмыс экономи­ка­ның барлық саласына қатысты «ойын тәртібін» белгілейтін жүйелі рефор­маларды жүзеге асыру шараларын қамтиды.

Менің тапсырмаммен Үкімет мемлекет пен бизнестің қарым-қатынасын қайта қарауға мүмкіндік беретін жаңа Салық кодексін әзірлеп жатыр. Салық жүйесін жетілдіргенде тек төлем жинау тәсілімен шектеліп қалмау өте маңызды. Бір жағынан, инвесторларға қолайлы жағдай жасау керек. Екінші жағынан, бюджет кірісінің азайып кетпеуіне мән берген жөн. Яғни таразы басын тең ұстау қажет.

Жаңа Бюджет кодексі де – өте маңызды құжаттың бірі. Біз «қазына қаражатына» деген көзқарасымызды өзгертіп, оны тиімді, жөнімен әрі үнемдеп жұмсауға тиіспіз.

Бұл ретте мемлекеттік сатып алу ісін және мемлекет пен жеке сектордың серіктестігін реттейтін жаңа заңдар елеулі рөл атқарады. Осы құжаттар мем­лекеттік сатып алу ісінің ашық болуын да қамтамасыз етеді. Сондай-ақ экономиканы дамытуға қажет­ті қаражат қорын қалыптастыруға септігін тигізеді.

Квазимемлекеттік сектордың тиім­ділігін арттыруға көп көңіл бөлу қажет. Қазір бұл секторды жаңғырту шара­лары айқындалып, іске асырылып жатыр.

Сіздің сұрағыңызға жауап бере отырып, мына мәселеге назар аударғым келеді. Әлемдегі эко­номикалық ахуал біздің елге де салқынын тигізетіні сөзсіз. Алайда кез келген қиындық жаңа мүмкіндікке жол ашады. Үкіметтің жел қайдан соқса да желкенді өзіне оңтайлы бұра алатындай, жан-жақты ойластырған жоспары болуға тиіс. Экономиканың өсімін ынталандыру шаралары мен құрылымдық реформалар қатар жүруі керек. Нақтырақ айтсақ, кәсіпкерлік пен бәсекені дамыту, жекеменшікті қорғау, әділ сот төрелігі болуы өте маңызды. Сонда ғана көздеген мақсаттарымыздың бәріне қол жеткізіп, белгіленген мерзімде ұлттық экономика көлемін екі есе ұлғайта аламыз.

Жалғасы сілтеме арқылы: akorda.kz

) [~DESCRIPTION] => ) [OLD_ID] => Array ( [ID] => 930 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => _old_id [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => OLD_ID [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 35 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => _old_id [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [PHOTOGALLERY] => Array ( [ID] => 931 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Фотогалерея [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => PHOTOGALLERY [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 116 [FILE_TYPE] => jpg, gif, bmp, png, jpeg [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Фотогалерея [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [YOUTUBE] => Array ( [ID] => 932 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Видео [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 117 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Видео [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_YOUTUBE] => Array ( [ID] => 933 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Бейне [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 118 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Бейне [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_YOUTUBE] => Array ( [ID] => 934 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Video [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 119 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Video [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 935 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Документы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 120 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Документы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 936 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Құжаттар [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 121 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Құжаттар [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 937 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Documents [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 122 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Documents [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [HEAD] => Array ( [ID] => 938 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Руководитель [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => HEAD [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => E [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 126 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Руководитель [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [RU_NAME] => Array ( [ID] => 1030 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Название РУ [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => RU_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Название РУ [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Касым-Жомарт Токаев: Как прогрессивная нация мы должны смотреть только вперед! [PROPERTY_VALUE_ID] => 125380 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Касым-Жомарт Токаев: Как прогрессивная нация мы должны смотреть только вперед! [~DESCRIPTION] => ) ) [DISPLAY_PROPERTIES] => Array ( [KZ_NAME] => Array ( [ID] => 925 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Атауы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 30 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Атауы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Қасым-Жомарт Тоқаев: Біз озық ойлы ұлт ретінде тек қана алға қарауымыз керек! [PROPERTY_VALUE_ID] => 125381 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Қасым-Жомарт Тоқаев: Біз озық ойлы ұлт ретінде тек қана алға қарауымыз керек! [~DESCRIPTION] => [DISPLAY_VALUE] => Қасым-Жомарт Тоқаев: Біз озық ойлы ұлт ретінде тек қана алға қарауымыз керек! ) ) [IPROPERTY_VALUES] => Array ( ) [PREVIEW_IMAGE] => /upload/resize_cache/iblock/c49/p5mib26tm4bidoqpdaky5wc0mqjhsisw/352_176_240cd750bba9870f18aada2478b24840a/kz1_8436_2_mediumThumb.jpg )
Array
(
    [ID] => 13077
    [~ID] => 13077
    [IBLOCK_ID] => 191
    [~IBLOCK_ID] => 191
    [IBLOCK_SECTION_ID] => 
    [~IBLOCK_SECTION_ID] => 
    [NAME] => "Бәйтерек" холдингі жыл басынан бері өңдеуші өнеркәсіптің 30-дан астам жобасын қаржыландырды
    [~NAME] => "Бәйтерек" холдингі жыл басынан бері өңдеуші өнеркәсіптің 30-дан астам жобасын қаржыландырды
    [ACTIVE_FROM_X] => 2023-10-03 17:00:00
    [~ACTIVE_FROM_X] => 2023-10-03 17:00:00
    [ACTIVE_FROM] => 03.10.2023 18:00:00
    [~ACTIVE_FROM] => 03.10.2023 18:00:00
    [TIMESTAMP_X] => 05.01.2024 18:29:12
    [~TIMESTAMP_X] => 05.01.2024 18:29:12
    [DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/13077/
    [~DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/13077/
    [LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/
    [~LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/
    [DETAIL_TEXT] => 

"Бәйтерек" холдингі экономиканың түрлі саласын, соның ішінде өңдеуші өнеркәсіптегі бизнесті қолдайды. Басқарма төрағасының міндетін атқарушының айтуынша, мемлекеттен өңдеуші өнеркәсіп жобаларын қолдау аясында "Бәйтерек" компаниялар тобы 2023 жылдың сегіз айының қорытындысы бойынша 34 жобаны жалпы 468,4 млрд теңге сомамен қаржыландырды. Олар: машина жасау, құрылыс, химия, тамақ, ауыл шаруашылығы және жеңіл өнеркәсіп салалары.

"Холдингтің еншілес ұйымдары, оның ішінде "Қазақстанның Даму банкі" 358 млрд теңгемен 17 жобаны және Өнеркәсіпті дамыту қоры 109,4 млрд теңгемен 16 жобаны қаржыландырды. Сонымен қатар Аграрлық несие корпорациясы (АНК) өз қаражатынан 97 млн теңгемен бір жобаға қаржы бөлді. Qazaqstan Investment Corporation бөлінген қаражатты игеріп жатыр", - деді Нұрболат Айдапкелов.
Оның айтуынша, холдинг биыл мемлекеттен қолдау ретінде 621,5 млрд теңге алған. Атап айтқанда, Қазақстанның Даму банкі арқылы 103,8 млрд теңге, Өнеркәсіпті дамыту қоры арқылы 482,2 млрд теңге және Qazaqstan Investment Corporation арқылы 35 млрд теңге.

Ол мемлекет басшысы "Әділетті Қазақстанның экономикалық бағдары" атты жолдауында негізгі назарды өңдеуші саланы дамытуға аударуды тапсырғанын еске салды. Осы ретте холдинг еншілес компанияларымен бірлесіп, өңдеуші өнеркәсіп жобаларын қаржыландыруды жалғастырады.

"Сонымен қазір Қазақстанның Даму банкі 476 млрд теңгемен 20 жобаны, Өнеркәсіпті дамыту қоры 160,9 млрд теңгемен 14 жобаны, Аграрлық несие корпорациясы 2,7 млрд теңгемен 2 жобаны және Qazaqstan Investment Corporation 8 млрд теңгемен 3 жобаны қаржыландыруды мақұлдады", - деді "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы.
Бұл жобалардың ішінде мысалы, Алматыдағы "Astana Motors Manufacturing Kazakhstan" ЖШС-нің автокөлік өндірісіне 91 млрд теңге, "Talas Investment Company" ЖШС-нің натрий цианиді өндірісіне 17 млрд теңге, "Green Works" ЖШС-нің сүт өнімдерін өңдеу жобасына 2,5 млрд теңге және Қарағанды облысы Сарандағы "Қазақстанның ыстық мырыштау зауыты" ЖШС-ге 4,9 млрд теңге қаржы бөлінді.

Сонымен қатар холдингтің еншілес компанияларының әрқайсысы ондаған жобаны қарастырып жатыр. Қазақстанның Даму банкі жалпы сомасы 1,5 триллион теңге қаржымен 42 жобаны, Өнеркәсіпті дамыту қоры жалпы сомасы 266,2 миллиард теңгемен 37 жобаны, Qazaqstan Investment Corporation жалпы сомасы 41,4 миллиард теңгемен 16 жобаны қаржыландырады.

"Өңдеу өнеркәсібін дамыту мақсатын ескерсек, холдингтің алдында өсудің жаңа бағыттары бойынша жобаларды жүзеге асыратын белсенді қаржы операторы болу міндеті тұр", - деді "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы Нұрболат Айдапкелов.
Бұл ретте Өнеркәсіпті дамыту қорын қаржымен толық қамту мақсатында қазір оның өкілдігін төрт облыста – Атырау, Шымкент, Семей және Қостанай қалаларында ашу үшін жұмыс істеліп жатыр.

Дереккөз: zakon.kz
[~DETAIL_TEXT] =>

"Бәйтерек" холдингі экономиканың түрлі саласын, соның ішінде өңдеуші өнеркәсіптегі бизнесті қолдайды. Басқарма төрағасының міндетін атқарушының айтуынша, мемлекеттен өңдеуші өнеркәсіп жобаларын қолдау аясында "Бәйтерек" компаниялар тобы 2023 жылдың сегіз айының қорытындысы бойынша 34 жобаны жалпы 468,4 млрд теңге сомамен қаржыландырды. Олар: машина жасау, құрылыс, химия, тамақ, ауыл шаруашылығы және жеңіл өнеркәсіп салалары.

"Холдингтің еншілес ұйымдары, оның ішінде "Қазақстанның Даму банкі" 358 млрд теңгемен 17 жобаны және Өнеркәсіпті дамыту қоры 109,4 млрд теңгемен 16 жобаны қаржыландырды. Сонымен қатар Аграрлық несие корпорациясы (АНК) өз қаражатынан 97 млн теңгемен бір жобаға қаржы бөлді. Qazaqstan Investment Corporation бөлінген қаражатты игеріп жатыр", - деді Нұрболат Айдапкелов.
Оның айтуынша, холдинг биыл мемлекеттен қолдау ретінде 621,5 млрд теңге алған. Атап айтқанда, Қазақстанның Даму банкі арқылы 103,8 млрд теңге, Өнеркәсіпті дамыту қоры арқылы 482,2 млрд теңге және Qazaqstan Investment Corporation арқылы 35 млрд теңге.

Ол мемлекет басшысы "Әділетті Қазақстанның экономикалық бағдары" атты жолдауында негізгі назарды өңдеуші саланы дамытуға аударуды тапсырғанын еске салды. Осы ретте холдинг еншілес компанияларымен бірлесіп, өңдеуші өнеркәсіп жобаларын қаржыландыруды жалғастырады.

"Сонымен қазір Қазақстанның Даму банкі 476 млрд теңгемен 20 жобаны, Өнеркәсіпті дамыту қоры 160,9 млрд теңгемен 14 жобаны, Аграрлық несие корпорациясы 2,7 млрд теңгемен 2 жобаны және Qazaqstan Investment Corporation 8 млрд теңгемен 3 жобаны қаржыландыруды мақұлдады", - деді "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы.
Бұл жобалардың ішінде мысалы, Алматыдағы "Astana Motors Manufacturing Kazakhstan" ЖШС-нің автокөлік өндірісіне 91 млрд теңге, "Talas Investment Company" ЖШС-нің натрий цианиді өндірісіне 17 млрд теңге, "Green Works" ЖШС-нің сүт өнімдерін өңдеу жобасына 2,5 млрд теңге және Қарағанды облысы Сарандағы "Қазақстанның ыстық мырыштау зауыты" ЖШС-ге 4,9 млрд теңге қаржы бөлінді.

Сонымен қатар холдингтің еншілес компанияларының әрқайсысы ондаған жобаны қарастырып жатыр. Қазақстанның Даму банкі жалпы сомасы 1,5 триллион теңге қаржымен 42 жобаны, Өнеркәсіпті дамыту қоры жалпы сомасы 266,2 миллиард теңгемен 37 жобаны, Qazaqstan Investment Corporation жалпы сомасы 41,4 миллиард теңгемен 16 жобаны қаржыландырады.

"Өңдеу өнеркәсібін дамыту мақсатын ескерсек, холдингтің алдында өсудің жаңа бағыттары бойынша жобаларды жүзеге асыратын белсенді қаржы операторы болу міндеті тұр", - деді "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы Нұрболат Айдапкелов.
Бұл ретте Өнеркәсіпті дамыту қорын қаржымен толық қамту мақсатында қазір оның өкілдігін төрт облыста – Атырау, Шымкент, Семей және Қостанай қалаларында ашу үшін жұмыс істеліп жатыр.

Дереккөз: zakon.kz
[DETAIL_TEXT_TYPE] => html [~DETAIL_TEXT_TYPE] => html [PREVIEW_TEXT] => Үкімет отырысында "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы Нұрболат Айдапкелов өңдеуші өнеркәсіп жобалары мемлекеттен қандай қолдау алып жатқанын айтты, деп хабарлайды Zakon.kz. [~PREVIEW_TEXT] => Үкімет отырысында "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы Нұрболат Айдапкелов өңдеуші өнеркәсіп жобалары мемлекеттен қандай қолдау алып жатқанын айтты, деп хабарлайды Zakon.kz. [PREVIEW_TEXT_TYPE] => text [~PREVIEW_TEXT_TYPE] => text [PREVIEW_PICTURE] => [~PREVIEW_PICTURE] => [LANG_DIR] => /en/ [~LANG_DIR] => /en/ [CODE] => [~CODE] => [EXTERNAL_ID] => 13077 [~EXTERNAL_ID] => 13077 [IBLOCK_TYPE_ID] => pc [~IBLOCK_TYPE_ID] => pc [IBLOCK_CODE] => pc_smi_of_brk [~IBLOCK_CODE] => pc_smi_of_brk [IBLOCK_EXTERNAL_ID] => [~IBLOCK_EXTERNAL_ID] => [LID] => b3 [~LID] => b3 [EDIT_LINK] => [DELETE_LINK] => [DISPLAY_ACTIVE_FROM] => 03.10.2023 [FIELDS] => Array ( ) [PROPERTIES] => Array ( [EN_NAME] => Array ( [ID] => 924 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Title [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 29 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Title [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_NAME] => Array ( [ID] => 925 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Атауы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 30 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Атауы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => "Бәйтерек" холдингі жыл басынан бері өңдеуші өнеркәсіптің 30-дан астам жобасын қаржыландырды [PROPERTY_VALUE_ID] => 70442 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => "Бәйтерек" холдингі жыл басынан бері өңдеуші өнеркәсіптің 30-дан астам жобасын қаржыландырды [~DESCRIPTION] => ) [EN_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 926 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Description [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 31 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Description [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 927 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Сипаттамасы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 32 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Сипаттамасы [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TEXT] => Үкімет отырысында "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы Нұрболат Айдапкелов өңдеуші өнеркәсіп жобалары мемлекеттен қандай қолдау алып жатқанын айтты, деп хабарлайды Zakon.kz. [TYPE] => HTML ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 70443 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TEXT] => Үкімет отырысында "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы Нұрболат Айдапкелов өңдеуші өнеркәсіп жобалары мемлекеттен қандай қолдау алып жатқанын айтты, деп хабарлайды Zakon.kz. [TYPE] => HTML ) [~DESCRIPTION] => ) [EN_DETAIL_TEXT] => Array ( [ID] => 928 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Detail text [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_DETAIL_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 33 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Detail text [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_DETAIL_TEXT] => Array ( [ID] => 929 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Толық сипаттама [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_DETAIL_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 34 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Толық сипаттама [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TEXT] => <p> "Бәйтерек" холдингі экономиканың түрлі саласын, соның ішінде өңдеуші өнеркәсіптегі бизнесті қолдайды. Басқарма төрағасының міндетін атқарушының айтуынша, мемлекеттен өңдеуші өнеркәсіп жобаларын қолдау аясында "Бәйтерек" компаниялар тобы 2023 жылдың сегіз айының қорытындысы бойынша 34 жобаны жалпы 468,4 млрд теңге сомамен қаржыландырды. Олар: машина жасау, құрылыс, химия, тамақ, ауыл шаруашылығы және жеңіл өнеркәсіп салалары. </p> <blockquote> <i>"Холдингтің еншілес ұйымдары, оның ішінде "Қазақстанның Даму банкі" 358 млрд теңгемен 17 жобаны және Өнеркәсіпті дамыту қоры 109,4 млрд теңгемен 16 жобаны қаржыландырды. Сонымен қатар Аграрлық несие корпорациясы (АНК) өз қаражатынан 97 млн теңгемен бір жобаға қаржы бөлді. Qazaqstan Investment Corporation бөлінген қаражатты игеріп жатыр", - деді Нұрболат Айдапкелов.</i><br> </blockquote> Оның айтуынша, холдинг биыл мемлекеттен қолдау ретінде 621,5 млрд теңге алған. Атап айтқанда, Қазақстанның Даму банкі арқылы 103,8 млрд теңге, Өнеркәсіпті дамыту қоры арқылы 482,2 млрд теңге және Qazaqstan Investment Corporation арқылы 35 млрд теңге. <p> Ол мемлекет басшысы "Әділетті Қазақстанның экономикалық бағдары" атты жолдауында негізгі назарды өңдеуші саланы дамытуға аударуды тапсырғанын еске салды. Осы ретте холдинг еншілес компанияларымен бірлесіп, өңдеуші өнеркәсіп жобаларын қаржыландыруды жалғастырады. </p> <blockquote> <i>"Сонымен қазір Қазақстанның Даму банкі 476 млрд теңгемен 20 жобаны, Өнеркәсіпті дамыту қоры 160,9 млрд теңгемен 14 жобаны, Аграрлық несие корпорациясы 2,7 млрд теңгемен 2 жобаны және Qazaqstan Investment Corporation 8 млрд теңгемен 3 жобаны қаржыландыруды мақұлдады", - деді "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы.</i><br> </blockquote> Бұл жобалардың ішінде мысалы, Алматыдағы "Astana Motors Manufacturing Kazakhstan" ЖШС-нің автокөлік өндірісіне 91 млрд теңге, "Talas Investment Company" ЖШС-нің натрий цианиді өндірісіне 17 млрд теңге, "Green Works" ЖШС-нің сүт өнімдерін өңдеу жобасына 2,5 млрд теңге және Қарағанды облысы Сарандағы "Қазақстанның ыстық мырыштау зауыты" ЖШС-ге 4,9 млрд теңге қаржы бөлінді. <p> Сонымен қатар холдингтің еншілес компанияларының әрқайсысы ондаған жобаны қарастырып жатыр. Қазақстанның Даму банкі жалпы сомасы 1,5 триллион теңге қаржымен 42 жобаны, Өнеркәсіпті дамыту қоры жалпы сомасы 266,2 миллиард теңгемен 37 жобаны, Qazaqstan Investment Corporation жалпы сомасы 41,4 миллиард теңгемен 16 жобаны қаржыландырады. </p> <blockquote> <i>"Өңдеу өнеркәсібін дамыту мақсатын ескерсек, холдингтің алдында өсудің жаңа бағыттары бойынша жобаларды жүзеге асыратын белсенді қаржы операторы болу міндеті тұр", - деді "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы Нұрболат Айдапкелов.</i><br> </blockquote> Бұл ретте Өнеркәсіпті дамыту қорын қаржымен толық қамту мақсатында қазір оның өкілдігін төрт облыста – Атырау, Шымкент, Семей және Қостанай қалаларында ашу үшін жұмыс істеліп жатыр.<br> <br> Дереккөз: <a href="https://kaz.zakon.kz/karzhy/6032577-byterek-kholding-zhyl-basynan-ber-deush-nerkspt-30dan-astam-zhobasyn-arzhylandyrdy.html">zakon.kz</a><br> [TYPE] => HTML ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 70444 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TEXT] =>

"Бәйтерек" холдингі экономиканың түрлі саласын, соның ішінде өңдеуші өнеркәсіптегі бизнесті қолдайды. Басқарма төрағасының міндетін атқарушының айтуынша, мемлекеттен өңдеуші өнеркәсіп жобаларын қолдау аясында "Бәйтерек" компаниялар тобы 2023 жылдың сегіз айының қорытындысы бойынша 34 жобаны жалпы 468,4 млрд теңге сомамен қаржыландырды. Олар: машина жасау, құрылыс, химия, тамақ, ауыл шаруашылығы және жеңіл өнеркәсіп салалары.

"Холдингтің еншілес ұйымдары, оның ішінде "Қазақстанның Даму банкі" 358 млрд теңгемен 17 жобаны және Өнеркәсіпті дамыту қоры 109,4 млрд теңгемен 16 жобаны қаржыландырды. Сонымен қатар Аграрлық несие корпорациясы (АНК) өз қаражатынан 97 млн теңгемен бір жобаға қаржы бөлді. Qazaqstan Investment Corporation бөлінген қаражатты игеріп жатыр", - деді Нұрболат Айдапкелов.
Оның айтуынша, холдинг биыл мемлекеттен қолдау ретінде 621,5 млрд теңге алған. Атап айтқанда, Қазақстанның Даму банкі арқылы 103,8 млрд теңге, Өнеркәсіпті дамыту қоры арқылы 482,2 млрд теңге және Qazaqstan Investment Corporation арқылы 35 млрд теңге.

Ол мемлекет басшысы "Әділетті Қазақстанның экономикалық бағдары" атты жолдауында негізгі назарды өңдеуші саланы дамытуға аударуды тапсырғанын еске салды. Осы ретте холдинг еншілес компанияларымен бірлесіп, өңдеуші өнеркәсіп жобаларын қаржыландыруды жалғастырады.

"Сонымен қазір Қазақстанның Даму банкі 476 млрд теңгемен 20 жобаны, Өнеркәсіпті дамыту қоры 160,9 млрд теңгемен 14 жобаны, Аграрлық несие корпорациясы 2,7 млрд теңгемен 2 жобаны және Qazaqstan Investment Corporation 8 млрд теңгемен 3 жобаны қаржыландыруды мақұлдады", - деді "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы.
Бұл жобалардың ішінде мысалы, Алматыдағы "Astana Motors Manufacturing Kazakhstan" ЖШС-нің автокөлік өндірісіне 91 млрд теңге, "Talas Investment Company" ЖШС-нің натрий цианиді өндірісіне 17 млрд теңге, "Green Works" ЖШС-нің сүт өнімдерін өңдеу жобасына 2,5 млрд теңге және Қарағанды облысы Сарандағы "Қазақстанның ыстық мырыштау зауыты" ЖШС-ге 4,9 млрд теңге қаржы бөлінді.

Сонымен қатар холдингтің еншілес компанияларының әрқайсысы ондаған жобаны қарастырып жатыр. Қазақстанның Даму банкі жалпы сомасы 1,5 триллион теңге қаржымен 42 жобаны, Өнеркәсіпті дамыту қоры жалпы сомасы 266,2 миллиард теңгемен 37 жобаны, Qazaqstan Investment Corporation жалпы сомасы 41,4 миллиард теңгемен 16 жобаны қаржыландырады.

"Өңдеу өнеркәсібін дамыту мақсатын ескерсек, холдингтің алдында өсудің жаңа бағыттары бойынша жобаларды жүзеге асыратын белсенді қаржы операторы болу міндеті тұр", - деді "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы Нұрболат Айдапкелов.
Бұл ретте Өнеркәсіпті дамыту қорын қаржымен толық қамту мақсатында қазір оның өкілдігін төрт облыста – Атырау, Шымкент, Семей және Қостанай қалаларында ашу үшін жұмыс істеліп жатыр.

Дереккөз: zakon.kz
[TYPE] => HTML ) [~DESCRIPTION] => ) [OLD_ID] => Array ( [ID] => 930 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => _old_id [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => OLD_ID [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 35 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => _old_id [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [PHOTOGALLERY] => Array ( [ID] => 931 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Фотогалерея [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => PHOTOGALLERY [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 116 [FILE_TYPE] => jpg, gif, bmp, png, jpeg [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Фотогалерея [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [YOUTUBE] => Array ( [ID] => 932 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Видео [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 117 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Видео [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_YOUTUBE] => Array ( [ID] => 933 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Бейне [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 118 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Бейне [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_YOUTUBE] => Array ( [ID] => 934 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Video [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 119 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Video [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 935 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Документы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 120 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Документы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 936 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Құжаттар [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 121 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Құжаттар [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 937 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Documents [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 122 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Documents [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [HEAD] => Array ( [ID] => 938 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Руководитель [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => HEAD [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => E [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 126 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Руководитель [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [RU_NAME] => Array ( [ID] => 1030 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Название РУ [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => RU_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Название РУ [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) ) [DISPLAY_PROPERTIES] => Array ( [KZ_NAME] => Array ( [ID] => 925 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Атауы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 30 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Атауы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => "Бәйтерек" холдингі жыл басынан бері өңдеуші өнеркәсіптің 30-дан астам жобасын қаржыландырды [PROPERTY_VALUE_ID] => 70442 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => "Бәйтерек" холдингі жыл басынан бері өңдеуші өнеркәсіптің 30-дан астам жобасын қаржыландырды [~DESCRIPTION] => [DISPLAY_VALUE] => "Бәйтерек" холдингі жыл басынан бері өңдеуші өнеркәсіптің 30-дан астам жобасын қаржыландырды ) [KZ_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 927 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Сипаттамасы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 32 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Сипаттамасы [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TEXT] => Үкімет отырысында "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы Нұрболат Айдапкелов өңдеуші өнеркәсіп жобалары мемлекеттен қандай қолдау алып жатқанын айтты, деп хабарлайды Zakon.kz. [TYPE] => HTML ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 70443 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TEXT] => Үкімет отырысында "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы Нұрболат Айдапкелов өңдеуші өнеркәсіп жобалары мемлекеттен қандай қолдау алып жатқанын айтты, деп хабарлайды Zakon.kz. [TYPE] => HTML ) [~DESCRIPTION] => [DISPLAY_VALUE] => Үкімет отырысында "Бәйтерек" холдингі басқарма төрағасының міндетін атқарушы Нұрболат Айдапкелов өңдеуші өнеркәсіп жобалары мемлекеттен қандай қолдау алып жатқанын айтты, деп хабарлайды Zakon.kz. ) ) [IPROPERTY_VALUES] => Array ( ) [PREVIEW_IMAGE] => /local/templates/.default/images/d_352x176.jpg )
Array
(
    [ID] => 14084
    [~ID] => 14084
    [IBLOCK_ID] => 191
    [~IBLOCK_ID] => 191
    [IBLOCK_SECTION_ID] => 
    [~IBLOCK_SECTION_ID] => 
    [NAME] => 2,5 млрд теңге 7% мөлшерлемемен: ҚДБ өңдеу өнеркәсібі саласына несие береді
    [~NAME] => 2,5 млрд теңге 7% мөлшерлемемен: ҚДБ өңдеу өнеркәсібі саласына несие береді
    [ACTIVE_FROM_X] => 2023-08-31 16:48:00
    [~ACTIVE_FROM_X] => 2023-08-31 16:48:00
    [ACTIVE_FROM] => 31.08.2023 17:48:00
    [~ACTIVE_FROM] => 31.08.2023 17:48:00
    [TIMESTAMP_X] => 05.01.2024 17:37:54
    [~TIMESTAMP_X] => 05.01.2024 17:37:54
    [DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/14084/
    [~DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/14084/
    [LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/
    [~LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/
    [DETAIL_TEXT] => kursiv.media
    [~DETAIL_TEXT] => kursiv.media
    [DETAIL_TEXT_TYPE] => html
    [~DETAIL_TEXT_TYPE] => html
    [PREVIEW_TEXT] => 

Қазақстанның даму банкі 62,5 млрд теңге қаражатты 7% мөлшерлемемен өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарына береді. Бұл жайлы банктің баспасөз қызметі хабарлады.

[~PREVIEW_TEXT] =>

Қазақстанның даму банкі 62,5 млрд теңге қаражатты 7% мөлшерлемемен өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарына береді. Бұл жайлы банктің баспасөз қызметі хабарлады.

[PREVIEW_TEXT_TYPE] => html [~PREVIEW_TEXT_TYPE] => html [PREVIEW_PICTURE] => [~PREVIEW_PICTURE] => [LANG_DIR] => /en/ [~LANG_DIR] => /en/ [CODE] => [~CODE] => [EXTERNAL_ID] => 14084 [~EXTERNAL_ID] => 14084 [IBLOCK_TYPE_ID] => pc [~IBLOCK_TYPE_ID] => pc [IBLOCK_CODE] => pc_smi_of_brk [~IBLOCK_CODE] => pc_smi_of_brk [IBLOCK_EXTERNAL_ID] => [~IBLOCK_EXTERNAL_ID] => [LID] => b3 [~LID] => b3 [EDIT_LINK] => [DELETE_LINK] => [DISPLAY_ACTIVE_FROM] => 31.08.2023 [FIELDS] => Array ( ) [PROPERTIES] => Array ( [EN_NAME] => Array ( [ID] => 924 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Title [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 29 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Title [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_NAME] => Array ( [ID] => 925 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Атауы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 30 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Атауы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => 2,5 млрд теңге 7% мөлшерлемемен: ҚДБ өңдеу өнеркәсібі саласына несие береді [PROPERTY_VALUE_ID] => 125281 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => 2,5 млрд теңге 7% мөлшерлемемен: ҚДБ өңдеу өнеркәсібі саласына несие береді [~DESCRIPTION] => ) [EN_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 926 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Description [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 31 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Description [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 927 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Сипаттамасы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 32 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Сипаттамасы [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TEXT] => <p> Қазақстанның даму банкі 62,5 млрд теңге қаражатты 7% мөлшерлемемен өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарына береді. Бұл жайлы банктің баспасөз қызметі<a href="https://www.kdb.kz/pc/news/press-releases/13012/"> хабарлады</a>. </p> [TYPE] => HTML ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 125282 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TEXT] =>

Қазақстанның даму банкі 62,5 млрд теңге қаражатты 7% мөлшерлемемен өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарына береді. Бұл жайлы банктің баспасөз қызметі хабарлады.

[TYPE] => HTML ) [~DESCRIPTION] => ) [EN_DETAIL_TEXT] => Array ( [ID] => 928 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Detail text [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_DETAIL_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 33 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Detail text [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_DETAIL_TEXT] => Array ( [ID] => 929 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Толық сипаттама [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_DETAIL_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 34 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Толық сипаттама [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => <p> Қазақстанның даму банкі 62,5 млрд теңге қаражатты 7% мөлшерлемемен өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарына береді. Бұл жайлы банктің баспасөз қызметі<a href="https://www.kdb.kz/pc/news/press-releases/13012/"> хабарлады</a>. </p> <blockquote> <p> <i>«Қазақстанның Даму Банкі» АҚ өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындары жылдық 7%-ға дейінгі қол жетімді мөлшерлеме бойынша ала алатын 62,5 млрд теңге мөлшерінде қаражаттың бар екендігі туралы хабарлайды. Қаражат айналым капиталын толықтыруға және отандық шикізат емес тауарлардың шетелге экспортын қолдауға арналған. Қарыздың рұқсат етілген сомасы – 1 млрд-тан 7 млрд теңгеге дейін», делінген баспасөз хабарламасында.</i> </p> </blockquote> <p> Кәсіпорындар алынған қаражатты шикізат пен материалдарды сатып алуға, сондай-ақ өнім өндірумен байланысты ағымдағы шығындарды төлеуге жұмсай алады. Қарыз мерзімі – қаржыландыруды ұзарту немесе бағдарламаға қайта қатысу мүмкіндігімен бір жарым жылға дейін беріледі. </p> <blockquote> <p> <i>«Бұл бағдарламаның мақсаты – жоғары өңделген өнім шығаратын шағын және орта кәсіпорындарды қолдау. Бағдарламаның мультипликативті әсері болады. Өйткені тек өнеркәсібі кәсіпорындарын емес, сонымен қатар ілеспе тауарлар мен қызметтердің отандық жеткізушілерді, яғни шағын және орта бизнеске қолдау көрсетіледі», дейді ҚДБ Басқарма төрағасы Нұрлан Байбазаров.</i> </p> </blockquote> <p> Кәсіпорындарды қолдау бағдарламасы ұзақ мерзімді және өңдеу секторы кәсіпорындарының, оның ішінде экспортқа бағдарланған өнім өндіретін кәсіпорындардың қуатын ұлғайтуға мүмкіндік береді. Сондай-ақ көрсетілетін қолдау аймақтағы жұмыс орындарын сақтау мен ұлғайтуға демеу болмақ. </p> <p> Толық шарттар мен қатысуға өтінімді <a href="http://www.kdb.kz/">www.kdb.kz</a> Даму Банкінің ресми сайтынан немесе сайтта көрсетілген <a href="https://www.kdb.kz/kz/contacts/">сілтеме</a> арқылы беруге болады. </p> <p> <br> </p> <p> Дереккөз:  <a href="https://kz.kursiv.media/kk/2023-08-31/625-mlrd-tengge-7-moelsherlememen-qdb-oengdeu-oenerkaesibi-salasyna-nesie-beredi/">kursiv.media</a> </p> ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 125283 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] =>

Қазақстанның даму банкі 62,5 млрд теңге қаражатты 7% мөлшерлемемен өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарына береді. Бұл жайлы банктің баспасөз қызметі хабарлады.

«Қазақстанның Даму Банкі» АҚ өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындары жылдық 7%-ға дейінгі қол жетімді мөлшерлеме бойынша ала алатын 62,5 млрд теңге мөлшерінде қаражаттың бар екендігі туралы хабарлайды. Қаражат айналым капиталын толықтыруға және отандық шикізат емес тауарлардың шетелге экспортын қолдауға арналған. Қарыздың рұқсат етілген сомасы – 1 млрд-тан 7 млрд теңгеге дейін», делінген баспасөз хабарламасында.

Кәсіпорындар алынған қаражатты шикізат пен материалдарды сатып алуға, сондай-ақ өнім өндірумен байланысты ағымдағы шығындарды төлеуге жұмсай алады. Қарыз мерзімі – қаржыландыруды ұзарту немесе бағдарламаға қайта қатысу мүмкіндігімен бір жарым жылға дейін беріледі.

«Бұл бағдарламаның мақсаты – жоғары өңделген өнім шығаратын шағын және орта кәсіпорындарды қолдау. Бағдарламаның мультипликативті әсері болады. Өйткені тек өнеркәсібі кәсіпорындарын емес, сонымен қатар ілеспе тауарлар мен қызметтердің отандық жеткізушілерді, яғни шағын және орта бизнеске қолдау көрсетіледі», дейді ҚДБ Басқарма төрағасы Нұрлан Байбазаров.

Кәсіпорындарды қолдау бағдарламасы ұзақ мерзімді және өңдеу секторы кәсіпорындарының, оның ішінде экспортқа бағдарланған өнім өндіретін кәсіпорындардың қуатын ұлғайтуға мүмкіндік береді. Сондай-ақ көрсетілетін қолдау аймақтағы жұмыс орындарын сақтау мен ұлғайтуға демеу болмақ.

Толық шарттар мен қатысуға өтінімді www.kdb.kz Даму Банкінің ресми сайтынан немесе сайтта көрсетілген сілтеме арқылы беруге болады.


Дереккөз:  kursiv.media

) [~DESCRIPTION] => ) [OLD_ID] => Array ( [ID] => 930 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => _old_id [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => OLD_ID [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 35 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => _old_id [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [PHOTOGALLERY] => Array ( [ID] => 931 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Фотогалерея [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => PHOTOGALLERY [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 116 [FILE_TYPE] => jpg, gif, bmp, png, jpeg [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Фотогалерея [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [YOUTUBE] => Array ( [ID] => 932 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Видео [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 117 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Видео [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_YOUTUBE] => Array ( [ID] => 933 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Бейне [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 118 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Бейне [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_YOUTUBE] => Array ( [ID] => 934 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Video [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 119 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Video [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 935 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Документы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 120 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Документы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 936 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Құжаттар [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 121 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Құжаттар [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 937 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Documents [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 122 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Documents [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [HEAD] => Array ( [ID] => 938 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Руководитель [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => HEAD [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => E [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 126 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Руководитель [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [RU_NAME] => Array ( [ID] => 1030 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Название РУ [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => RU_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Название РУ [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) ) [DISPLAY_PROPERTIES] => Array ( [KZ_NAME] => Array ( [ID] => 925 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Атауы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 30 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Атауы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => 2,5 млрд теңге 7% мөлшерлемемен: ҚДБ өңдеу өнеркәсібі саласына несие береді [PROPERTY_VALUE_ID] => 125281 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => 2,5 млрд теңге 7% мөлшерлемемен: ҚДБ өңдеу өнеркәсібі саласына несие береді [~DESCRIPTION] => [DISPLAY_VALUE] => 2,5 млрд теңге 7% мөлшерлемемен: ҚДБ өңдеу өнеркәсібі саласына несие береді ) [KZ_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 927 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Сипаттамасы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 32 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Сипаттамасы [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TEXT] => <p> Қазақстанның даму банкі 62,5 млрд теңге қаражатты 7% мөлшерлемемен өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарына береді. Бұл жайлы банктің баспасөз қызметі<a href="https://www.kdb.kz/pc/news/press-releases/13012/"> хабарлады</a>. </p> [TYPE] => HTML ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 125282 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TEXT] =>

Қазақстанның даму банкі 62,5 млрд теңге қаражатты 7% мөлшерлемемен өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарына береді. Бұл жайлы банктің баспасөз қызметі хабарлады.

[TYPE] => HTML ) [~DESCRIPTION] => [DISPLAY_VALUE] =>

Қазақстанның даму банкі 62,5 млрд теңге қаражатты 7% мөлшерлемемен өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарына береді. Бұл жайлы банктің баспасөз қызметі хабарлады.

) ) [IPROPERTY_VALUES] => Array ( ) [PREVIEW_IMAGE] => /local/templates/.default/images/d_352x176.jpg )
Array
(
    [ID] => 12844
    [~ID] => 12844
    [IBLOCK_ID] => 191
    [~IBLOCK_ID] => 191
    [IBLOCK_SECTION_ID] => 
    [~IBLOCK_SECTION_ID] => 
    [NAME] => ESG перестает быть просто новомодным трендом и уже становится неотъемлемой частью работы многих компаний, особенно в промышленности
    [~NAME] => ESG перестает быть просто новомодным трендом и уже становится неотъемлемой частью работы многих компаний, особенно в промышленности
    [ACTIVE_FROM_X] => 2023-05-16 06:42:00
    [~ACTIVE_FROM_X] => 2023-05-16 06:42:00
    [ACTIVE_FROM] => 16.05.2023 07:42:00
    [~ACTIVE_FROM] => 16.05.2023 07:42:00
    [TIMESTAMP_X] => 05.01.2024 17:37:54
    [~TIMESTAMP_X] => 05.01.2024 17:37:54
    [DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/12844/
    [~DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/12844/
    [LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/
    [~LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/
    [DETAIL_TEXT] => 

Внедрение стандартов ESG (это совокупность характеристик, которая включает экологическое, социальное и корпоративное управление компанией) помогает улучшить не только экологические, социальные и управленческие аспекты, но и финансовые и экономические показатели. Все это происходит благодаря созданию более эффективной системы управления бизнесом.

В публикациях Международной финансовой корпорации говорится: с 2010 по 2015 годы проводился обзор 656 инвестиционных проектов, который показал, что компании с лучшими показателями ESG также показывали и лучшие показатели по рентабельности собственного капитала и рентабельности активов. Кроме того, в финкорпорации пришли к выводу, что устойчивые стандарты корпуправления по принципам ESG приводят к меньшим кредитным рискам проектов.

Это показывает, что соответствие ESG-принципам приносит компаниям прямые выгоды. Рассказываем об этом на примере Казахстана.

ESG уже внедряют?

Принципы устойчивого развития и ESG в казахстанских компаниях внедряются уже давно, особенно среди тех, кто активно работает на международных рынках. В их числе, к примеру, компания «КазМунайГаз» и частная ERG. Чтобы добиться лучших результатов в этом направлении, крупные компании даже создали в 2022 году «Национальный ESG-клуб», который стал площадкой для обмена опытом и наработками.

В него вступили как финансовые организации, например, Банк развития Казахстана и Народный банк, так и промышленные, такие КМГ или Eurasian Resources Group.

Это стало одним из логичных шагов в развитии ESG в Казахстане. Компания «КазМунайГаз», например, уже участвует в рейтингах по ESG-рискам. В декабре 2022 года рейтинговое агентство Sustainalytics обновило рейтинг этой компании до 28,4 балла.

По мнению аналитиков агентства, КМГ смогла улучшить свою оценку за счет усиления вопросов бизнес-этики в корпоративном управлении. Благодаря этому КМГ вошла в топ-20 среди 270 мировых нефтегазовых компаний, оцененных агентством Sustainalytics.

Также не забывают в компании и об экологической составляющей ESG. Например, в 2019 году для измерения и управления влиянием на окружающую среду «КазМунайГаз» впервые опубликовала отчет по выбросам парниковых газов за 2018 год в рамках Климатической программы CDP (Carbon Disclosure Project). Таким образом, компания уже начала работу по оценке всего углеродного следа товарной продукции от скважины до ее конечного использования. А это – важный аспект для работы на международном уровне, поскольку за рубежом все активнее ужесточают углеродное регулирование.

Другой пример представлен в финансовой отрасли. Это Банк развития Казахстана – крупнейший государственный финансовый институт по кредитованию промышленности. 4 апреля эта организация утвердила собственную дорожную карту по внедрению ESG.

В документе содержатся конкретные шаги для внедрения ESG-принципов, включая, например, создание специальной рабочей группы для реализации всех обозначенных задач и подготовку портфеля проектов, соответствующего критериям ESG.

Кроме того, этот банк начинает пользоваться «зелеными» финансовыми инструментами. 29 марта на Казахстанской фондовой бирже прошли торги по размещению первого выпуска «зеленых» облигаций БРК. Вырученные 10 млрд тенге пошли направлены на покупку облигаций компании KEGOC, которые используют для модернизации единой энергосистемы на западе Казахстана. Как итог, снизятся потери в системе и понадобится меньше выработки энергии на электростанциях.

И третий пример следования принципам ESG – это Eurasian Resources Group. Эта компания реализует экологические и социальные проекты, а также выпускает специальные отчеты об устойчивом развитии.

Как это отражается на жизни казахстанцев на практике? Например, у ERG принята Программа регионального развития, которая направлена на повышение уровня жизни казахстанцев, повышение профессиональной квалификации молодежи, развитие здравоохранения и прочие цели.

На сегодня общая сумма социальных инвестиций ERG в регионы Казахстана, включая меморандумы с акиматами областей, превысила $1,1 млрд. Только в 2022 году выделены инвестиции на 44 проекта в трех регионах Казахстана, включая благоустройство парков и установку площадок во дворах.  

Среди экологических проектов можно отметить начало строительства ветряной электростанции «Хромтау» в Актюбинской области. Планируется, что объект ВИЭ мощностью до 155 мегаватт начнет работу уже в 2024-м. Благодаря этому выбросы углекислого газа в атмосферу сократятся на 520 тысяч тонн в год, что позволит снизить угольную генерацию в Казахстане.

В целом в ERG приняли собственную Экологическую стратегию, которая, например, поможет снизить выбросы твердых частиц на 56%, а загрязняющих веществ – на 30%. До 2030 года инвестиции в программу, рассказали в компании, составят порядка 228 млрд тенге.

Эти и другие проекты ERG и других компаний вносят заметный вклад в развитие регионов, повышая благосостояние граждан. О том, как бизнес реализует социальную политику, эксперты будут говорить на 13-м Международном горно-металлургическом конгрессе, который пройдет в Астане 1-2 июня. ERG выступит там «золотым партнером», а ее представители расскажут на панельных сессиях о своем опыте и видении того, как ESG помогает компаниям в их работе.

Источник

[~DETAIL_TEXT] =>

Внедрение стандартов ESG (это совокупность характеристик, которая включает экологическое, социальное и корпоративное управление компанией) помогает улучшить не только экологические, социальные и управленческие аспекты, но и финансовые и экономические показатели. Все это происходит благодаря созданию более эффективной системы управления бизнесом.

В публикациях Международной финансовой корпорации говорится: с 2010 по 2015 годы проводился обзор 656 инвестиционных проектов, который показал, что компании с лучшими показателями ESG также показывали и лучшие показатели по рентабельности собственного капитала и рентабельности активов. Кроме того, в финкорпорации пришли к выводу, что устойчивые стандарты корпуправления по принципам ESG приводят к меньшим кредитным рискам проектов.

Это показывает, что соответствие ESG-принципам приносит компаниям прямые выгоды. Рассказываем об этом на примере Казахстана.

ESG уже внедряют?

Принципы устойчивого развития и ESG в казахстанских компаниях внедряются уже давно, особенно среди тех, кто активно работает на международных рынках. В их числе, к примеру, компания «КазМунайГаз» и частная ERG. Чтобы добиться лучших результатов в этом направлении, крупные компании даже создали в 2022 году «Национальный ESG-клуб», который стал площадкой для обмена опытом и наработками.

В него вступили как финансовые организации, например, Банк развития Казахстана и Народный банк, так и промышленные, такие КМГ или Eurasian Resources Group.

Это стало одним из логичных шагов в развитии ESG в Казахстане. Компания «КазМунайГаз», например, уже участвует в рейтингах по ESG-рискам. В декабре 2022 года рейтинговое агентство Sustainalytics обновило рейтинг этой компании до 28,4 балла.

По мнению аналитиков агентства, КМГ смогла улучшить свою оценку за счет усиления вопросов бизнес-этики в корпоративном управлении. Благодаря этому КМГ вошла в топ-20 среди 270 мировых нефтегазовых компаний, оцененных агентством Sustainalytics.

Также не забывают в компании и об экологической составляющей ESG. Например, в 2019 году для измерения и управления влиянием на окружающую среду «КазМунайГаз» впервые опубликовала отчет по выбросам парниковых газов за 2018 год в рамках Климатической программы CDP (Carbon Disclosure Project). Таким образом, компания уже начала работу по оценке всего углеродного следа товарной продукции от скважины до ее конечного использования. А это – важный аспект для работы на международном уровне, поскольку за рубежом все активнее ужесточают углеродное регулирование.

Другой пример представлен в финансовой отрасли. Это Банк развития Казахстана – крупнейший государственный финансовый институт по кредитованию промышленности. 4 апреля эта организация утвердила собственную дорожную карту по внедрению ESG.

В документе содержатся конкретные шаги для внедрения ESG-принципов, включая, например, создание специальной рабочей группы для реализации всех обозначенных задач и подготовку портфеля проектов, соответствующего критериям ESG.

Кроме того, этот банк начинает пользоваться «зелеными» финансовыми инструментами. 29 марта на Казахстанской фондовой бирже прошли торги по размещению первого выпуска «зеленых» облигаций БРК. Вырученные 10 млрд тенге пошли направлены на покупку облигаций компании KEGOC, которые используют для модернизации единой энергосистемы на западе Казахстана. Как итог, снизятся потери в системе и понадобится меньше выработки энергии на электростанциях.

И третий пример следования принципам ESG – это Eurasian Resources Group. Эта компания реализует экологические и социальные проекты, а также выпускает специальные отчеты об устойчивом развитии.

Как это отражается на жизни казахстанцев на практике? Например, у ERG принята Программа регионального развития, которая направлена на повышение уровня жизни казахстанцев, повышение профессиональной квалификации молодежи, развитие здравоохранения и прочие цели.

На сегодня общая сумма социальных инвестиций ERG в регионы Казахстана, включая меморандумы с акиматами областей, превысила $1,1 млрд. Только в 2022 году выделены инвестиции на 44 проекта в трех регионах Казахстана, включая благоустройство парков и установку площадок во дворах.  

Среди экологических проектов можно отметить начало строительства ветряной электростанции «Хромтау» в Актюбинской области. Планируется, что объект ВИЭ мощностью до 155 мегаватт начнет работу уже в 2024-м. Благодаря этому выбросы углекислого газа в атмосферу сократятся на 520 тысяч тонн в год, что позволит снизить угольную генерацию в Казахстане.

В целом в ERG приняли собственную Экологическую стратегию, которая, например, поможет снизить выбросы твердых частиц на 56%, а загрязняющих веществ – на 30%. До 2030 года инвестиции в программу, рассказали в компании, составят порядка 228 млрд тенге.

Эти и другие проекты ERG и других компаний вносят заметный вклад в развитие регионов, повышая благосостояние граждан. О том, как бизнес реализует социальную политику, эксперты будут говорить на 13-м Международном горно-металлургическом конгрессе, который пройдет в Астане 1-2 июня. ERG выступит там «золотым партнером», а ее представители расскажут на панельных сессиях о своем опыте и видении того, как ESG помогает компаниям в их работе.

Источник

[DETAIL_TEXT_TYPE] => html [~DETAIL_TEXT_TYPE] => html [PREVIEW_TEXT] => [~PREVIEW_TEXT] => [PREVIEW_TEXT_TYPE] => text [~PREVIEW_TEXT_TYPE] => text [PREVIEW_PICTURE] => Array ( [ID] => 16673 [TIMESTAMP_X] => 05.01.2024 16:12:19 [MODULE_ID] => iblock [HEIGHT] => 477 [WIDTH] => 720 [FILE_SIZE] => 320296 [CONTENT_TYPE] => image/jpeg [SUBDIR] => iblock/ce0 [FILE_NAME] => 87b2abdfc4228197f3c0eadf96b110d2_small.jpg [ORIGINAL_NAME] => 87b2abdfc4228197f3c0eadf96b110d2-small.jpg [DESCRIPTION] => [HANDLER_ID] => [EXTERNAL_ID] => 8fe0616a7df87cefea2bf86c73d5a6eb [VERSION_ORIGINAL_ID] => [META] => [SRC] => /upload/iblock/ce0/87b2abdfc4228197f3c0eadf96b110d2_small.jpg [UNSAFE_SRC] => /upload/iblock/ce0/87b2abdfc4228197f3c0eadf96b110d2_small.jpg [SAFE_SRC] => /upload/iblock/ce0/87b2abdfc4228197f3c0eadf96b110d2_small.jpg [ALT] => ESG перестает быть просто новомодным трендом и уже становится неотъемлемой частью работы многих компаний, особенно в промышленности [TITLE] => ESG перестает быть просто новомодным трендом и уже становится неотъемлемой частью работы многих компаний, особенно в промышленности ) [~PREVIEW_PICTURE] => 16673 [LANG_DIR] => /en/ [~LANG_DIR] => /en/ [CODE] => [~CODE] => [EXTERNAL_ID] => 12844 [~EXTERNAL_ID] => 12844 [IBLOCK_TYPE_ID] => pc [~IBLOCK_TYPE_ID] => pc [IBLOCK_CODE] => pc_smi_of_brk [~IBLOCK_CODE] => pc_smi_of_brk [IBLOCK_EXTERNAL_ID] => [~IBLOCK_EXTERNAL_ID] => [LID] => b3 [~LID] => b3 [EDIT_LINK] => [DELETE_LINK] => [DISPLAY_ACTIVE_FROM] => 16.05.2023 [FIELDS] => Array ( ) [PROPERTIES] => Array ( [EN_NAME] => Array ( [ID] => 924 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Title [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 29 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Title [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => ESG is no longer just a newfangled trend and is already becoming an integral part of the work of many companies, especially in industry [PROPERTY_VALUE_ID] => 63611 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => ESG is no longer just a newfangled trend and is already becoming an integral part of the work of many companies, especially in industry [~DESCRIPTION] => ) [KZ_NAME] => Array ( [ID] => 925 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Атауы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 30 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Атауы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => ESG жаңа тренд болуды тоқтатады және қазірдің өзінде көптеген компаниялардың, әсіресе өнеркәсіптің ажырамас бөлігіне айналуда [PROPERTY_VALUE_ID] => 63612 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => ESG жаңа тренд болуды тоқтатады және қазірдің өзінде көптеген компаниялардың, әсіресе өнеркәсіптің ажырамас бөлігіне айналуда [~DESCRIPTION] => ) [EN_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 926 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Description [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 31 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Description [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 927 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Сипаттамасы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 32 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Сипаттамасы [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_DETAIL_TEXT] => Array ( [ID] => 928 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Detail text [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_DETAIL_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 33 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Detail text [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => <a href="https://forbes.kz/economy/kak_kazahstanskie_kompanii_vnedryayut_v_rabotu_esg-strategii/">Read more</a> ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 63613 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => Read more ) [~DESCRIPTION] => ) [KZ_DETAIL_TEXT] => Array ( [ID] => 929 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Толық сипаттама [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_DETAIL_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 34 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Толық сипаттама [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => <a href="https://forbes.kz/economy/kak_kazahstanskie_kompanii_vnedryayut_v_rabotu_esg-strategii/">Толғырақ</a> ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 63614 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => Толғырақ ) [~DESCRIPTION] => ) [OLD_ID] => Array ( [ID] => 930 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => _old_id [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => OLD_ID [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 35 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => _old_id [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [PHOTOGALLERY] => Array ( [ID] => 931 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Фотогалерея [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => PHOTOGALLERY [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 116 [FILE_TYPE] => jpg, gif, bmp, png, jpeg [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Фотогалерея [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [YOUTUBE] => Array ( [ID] => 932 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Видео [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 117 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Видео [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_YOUTUBE] => Array ( [ID] => 933 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Бейне [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 118 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Бейне [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_YOUTUBE] => Array ( [ID] => 934 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Video [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 119 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Video [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 935 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Документы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 120 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Документы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 936 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Құжаттар [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 121 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Құжаттар [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 937 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Documents [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 122 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Documents [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [HEAD] => Array ( [ID] => 938 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Руководитель [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => HEAD [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => E [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 126 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Руководитель [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [RU_NAME] => Array ( [ID] => 1030 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Название РУ [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => RU_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Название РУ [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => ESG перестает быть просто новомодным трендом и уже становится неотъемлемой частью работы многих компаний, особенно в промышленности [PROPERTY_VALUE_ID] => 125347 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => ESG перестает быть просто новомодным трендом и уже становится неотъемлемой частью работы многих компаний, особенно в промышленности [~DESCRIPTION] => ) ) [DISPLAY_PROPERTIES] => Array ( [EN_NAME] => Array ( [ID] => 924 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Title [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 29 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Title [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => ESG is no longer just a newfangled trend and is already becoming an integral part of the work of many companies, especially in industry [PROPERTY_VALUE_ID] => 63611 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => ESG is no longer just a newfangled trend and is already becoming an integral part of the work of many companies, especially in industry [~DESCRIPTION] => [DISPLAY_VALUE] => ESG is no longer just a newfangled trend and is already becoming an integral part of the work of many companies, especially in industry ) [KZ_NAME] => Array ( [ID] => 925 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Атауы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 30 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Атауы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => ESG жаңа тренд болуды тоқтатады және қазірдің өзінде көптеген компаниялардың, әсіресе өнеркәсіптің ажырамас бөлігіне айналуда [PROPERTY_VALUE_ID] => 63612 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => ESG жаңа тренд болуды тоқтатады және қазірдің өзінде көптеген компаниялардың, әсіресе өнеркәсіптің ажырамас бөлігіне айналуда [~DESCRIPTION] => [DISPLAY_VALUE] => ESG жаңа тренд болуды тоқтатады және қазірдің өзінде көптеген компаниялардың, әсіресе өнеркәсіптің ажырамас бөлігіне айналуда ) ) [IPROPERTY_VALUES] => Array ( ) [PREVIEW_IMAGE] => /upload/resize_cache/iblock/ce0/352_176_240cd750bba9870f18aada2478b24840a/87b2abdfc4228197f3c0eadf96b110d2_small.jpg )
Array
(
    [ID] => 12796
    [~ID] => 12796
    [IBLOCK_ID] => 191
    [~IBLOCK_ID] => 191
    [IBLOCK_SECTION_ID] => 
    [~IBLOCK_SECTION_ID] => 
    [NAME] => ГЕРМАНИЯ ҚАЗАҚСТАННЫҢ МАШИНА ЖАСАУ САЛАСЫНДАҒЫ БАСТАМАЛАРЫН ҚОЛДАЙДЫ
    [~NAME] => ГЕРМАНИЯ ҚАЗАҚСТАННЫҢ МАШИНА ЖАСАУ САЛАСЫНДАҒЫ БАСТАМАЛАРЫН ҚОЛДАЙДЫ
    [ACTIVE_FROM_X] => 2023-02-28 10:14:00
    [~ACTIVE_FROM_X] => 2023-02-28 10:14:00
    [ACTIVE_FROM] => 28.02.2023 11:14:00
    [~ACTIVE_FROM] => 28.02.2023 11:14:00
    [TIMESTAMP_X] => 05.01.2024 17:37:54
    [~TIMESTAMP_X] => 05.01.2024 17:37:54
    [DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/12796/
    [~DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/12796/
    [LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/
    [~LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/smi-of-brk/
    [DETAIL_TEXT] => Германия мемлекеті Қазақстанның машина жасау саласындағы бастамаларын қолдайды. Берлинде өткен кездесуде неміс компаниялары біздің нарыққа қызығушылық танытты. 

Бұл – «Қазақстан» тақырыбына арналған экономикалық форум. Германияда жыл басынан бері осымен үшінші рет ұйымдастырылып отыр. Бұған дейін Мюнхен мен Гамбургте өткен шараларда көлік және логистика, жасыл энергетикаға қатысты жобалар талқыланса, Берлинде - машина жасау жөніндегі ынтымақтастық жайы сөз болды. Өйткені, Германия – бұл саладағы әлемдік көшбасшы. Ал Қазақстан технологияларды ғана емес, қосалқы бөлшектер мен техниканы шығарудан дәмелі.

Мейрам Пішембаев, Қазақстан машина жасаушылар одағының президенті:
- Германия мемлекетінің машина жасау саласы өте дамыған. Бұл әлемдегі лидерлердің біреуі. Сондықтан бізге бұл мемлекетпен қарым-қатынас жасап, жаңа технологияларды кіргізіп, бірігіп өндіріс ашып, жаңа мен айтқандай, өзіміздің мемлекеттін керек машина жасау саласындағы импортын қысқартып, толық қамтамасыз етіп, ол машиналармен біздің экономиканы, көрші елдерге де экспортқа шығаруға мүмкіншілік беретін болады.

 Ангела Манс, неміс автомобиль өнеркәсібі қауымдастығының бөлім басшысы: 
 - Қазақстан - бұл инвесторлар үшін де, сауда үшін де ашық ел. Біз жеткізу тізбегін кеңейтіп, шикізат ынтымақтастығын дамыту жағын талқыладық. Электр машиналарын шығару бағытында серіктестік қатынастың нығайғанына аса қуаныштымыз. Өйткені, Қазақстанда Германия мен Еуропада жоқ ресурстар бар. Яғни, үлкен әлеует бар.

Бүгінде еліміз өңдеу, өндіру техникасын шетелден сатып алады. Ал оны неге Қазақстанда жасап шығармасқа? Күн тәртібіндегі мәселені шешу үшін тау-кен, мұнай-газ және металлургия саласында машина жасаудағы серіктестікті жандандыру ұсынысы айтылды.

Нұрлан Байбазаров, "Қазақстанның даму банкі" ақ басқарма төрағасы:

- Бүгінгі мақсатымыз - Германияның машина жасау компанияларымен кездесу, оларға жалпы Қазақстан даму банкі арқылы бірге іске асырылып жатқан жобалар туралы айту, жалпы біздің қандай мүмкіндіктеріміз бар. Тек біздің банк арқылы қазіргі таңда бірқатар ірі жобалар машина жасау саласында іске асырылып жатыр. Германия компанияларының тікелей қатысуыменен. Бұл жобаларға біз 200 миллионнан астам евро инвестиция құйдық, біздің банк арқылы. Сондықтан, әрине, неміс компаниялары қызығушылық танытуда.

Катрина Клаас, Мюльхаузер claas тобы акционерлер кеңесінің төрағасы:

 - 1998 жылы біз алғаш рет техниканы Қазақстанға экспорттай бастадық. Енді біздің өндіріс Петропавлда іске қосылды! Ынтымақтастықтың дамып жатқанына өте қуаныштымыз. Одан әрі тереңдетуді және дамытуды көздейміз. Менің ойымша, біздің өнім желісі кеңейеді, өйткені клиенттер мен инвесторлар тарапынан үлкен қызығушылық бар.

Мамыр айында Астанада Қазақстан Президентінің қатысуымен машина жасаушылардың 11-форумы өтеді. Бұл маңызды конференцияға неміс кәсіпкерлері мен инвесторлары шақырылды. Ынтымақтастықты кеңейту бұдан әрі де жалғаса бермек.

Толғырақ


[~DETAIL_TEXT] => Германия мемлекеті Қазақстанның машина жасау саласындағы бастамаларын қолдайды. Берлинде өткен кездесуде неміс компаниялары біздің нарыққа қызығушылық танытты.

Бұл – «Қазақстан» тақырыбына арналған экономикалық форум. Германияда жыл басынан бері осымен үшінші рет ұйымдастырылып отыр. Бұған дейін Мюнхен мен Гамбургте өткен шараларда көлік және логистика, жасыл энергетикаға қатысты жобалар талқыланса, Берлинде - машина жасау жөніндегі ынтымақтастық жайы сөз болды. Өйткені, Германия – бұл саладағы әлемдік көшбасшы. Ал Қазақстан технологияларды ғана емес, қосалқы бөлшектер мен техниканы шығарудан дәмелі.

Мейрам Пішембаев, Қазақстан машина жасаушылар одағының президенті:
- Германия мемлекетінің машина жасау саласы өте дамыған. Бұл әлемдегі лидерлердің біреуі. Сондықтан бізге бұл мемлекетпен қарым-қатынас жасап, жаңа технологияларды кіргізіп, бірігіп өндіріс ашып, жаңа мен айтқандай, өзіміздің мемлекеттін керек машина жасау саласындағы импортын қысқартып, толық қамтамасыз етіп, ол машиналармен біздің экономиканы, көрші елдерге де экспортқа шығаруға мүмкіншілік беретін болады.

 Ангела Манс, неміс автомобиль өнеркәсібі қауымдастығының бөлім басшысы: 
 - Қазақстан - бұл инвесторлар үшін де, сауда үшін де ашық ел. Біз жеткізу тізбегін кеңейтіп, шикізат ынтымақтастығын дамыту жағын талқыладық. Электр машиналарын шығару бағытында серіктестік қатынастың нығайғанына аса қуаныштымыз. Өйткені, Қазақстанда Германия мен Еуропада жоқ ресурстар бар. Яғни, үлкен әлеует бар.

Бүгінде еліміз өңдеу, өндіру техникасын шетелден сатып алады. Ал оны неге Қазақстанда жасап шығармасқа? Күн тәртібіндегі мәселені шешу үшін тау-кен, мұнай-газ және металлургия саласында машина жасаудағы серіктестікті жандандыру ұсынысы айтылды.

Нұрлан Байбазаров, "Қазақстанның даму банкі" ақ басқарма төрағасы:

- Бүгінгі мақсатымыз - Германияның машина жасау компанияларымен кездесу, оларға жалпы Қазақстан даму банкі арқылы бірге іске асырылып жатқан жобалар туралы айту, жалпы біздің қандай мүмкіндіктеріміз бар. Тек біздің банк арқылы қазіргі таңда бірқатар ірі жобалар машина жасау саласында іске асырылып жатыр. Германия компанияларының тікелей қатысуыменен. Бұл жобаларға біз 200 миллионнан астам евро инвестиция құйдық, біздің банк арқылы. Сондықтан, әрине, неміс компаниялары қызығушылық танытуда.

Катрина Клаас, Мюльхаузер claas тобы акционерлер кеңесінің төрағасы:

 - 1998 жылы біз алғаш рет техниканы Қазақстанға экспорттай бастадық. Енді біздің өндіріс Петропавлда іске қосылды! Ынтымақтастықтың дамып жатқанына өте қуаныштымыз. Одан әрі тереңдетуді және дамытуды көздейміз. Менің ойымша, біздің өнім желісі кеңейеді, өйткені клиенттер мен инвесторлар тарапынан үлкен қызығушылық бар.

Мамыр айында Астанада Қазақстан Президентінің қатысуымен машина жасаушылардың 11-форумы өтеді. Бұл маңызды конференцияға неміс кәсіпкерлері мен инвесторлары шақырылды. Ынтымақтастықты кеңейту бұдан әрі де жалғаса бермек.

Толғырақ


[DETAIL_TEXT_TYPE] => html [~DETAIL_TEXT_TYPE] => html [PREVIEW_TEXT] => Германия мемлекеті Қазақстанның машина жасау саласындағы бастамаларын қолдайды. Берлинде өткен кездесуде неміс компаниялары біздің нарыққа қызығушылық танытты.


[~PREVIEW_TEXT] => Германия мемлекеті Қазақстанның машина жасау саласындағы бастамаларын қолдайды. Берлинде өткен кездесуде неміс компаниялары біздің нарыққа қызығушылық танытты.


[PREVIEW_TEXT_TYPE] => html [~PREVIEW_TEXT_TYPE] => html [PREVIEW_PICTURE] => [~PREVIEW_PICTURE] => [LANG_DIR] => /en/ [~LANG_DIR] => /en/ [CODE] => [~CODE] => [EXTERNAL_ID] => 12796 [~EXTERNAL_ID] => 12796 [IBLOCK_TYPE_ID] => pc [~IBLOCK_TYPE_ID] => pc [IBLOCK_CODE] => pc_smi_of_brk [~IBLOCK_CODE] => pc_smi_of_brk [IBLOCK_EXTERNAL_ID] => [~IBLOCK_EXTERNAL_ID] => [LID] => b3 [~LID] => b3 [EDIT_LINK] => [DELETE_LINK] => [DISPLAY_ACTIVE_FROM] => 28.02.2023 [FIELDS] => Array ( ) [PROPERTIES] => Array ( [EN_NAME] => Array ( [ID] => 924 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Title [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 29 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Title [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_NAME] => Array ( [ID] => 925 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Атауы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 30 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Атауы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => ГЕРМАНИЯ ҚАЗАҚСТАННЫҢ МАШИНА ЖАСАУ САЛАСЫНДАҒЫ БАСТАМАЛАРЫН ҚОЛДАЙДЫ [PROPERTY_VALUE_ID] => 63299 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => ГЕРМАНИЯ ҚАЗАҚСТАННЫҢ МАШИНА ЖАСАУ САЛАСЫНДАҒЫ БАСТАМАЛАРЫН ҚОЛДАЙДЫ [~DESCRIPTION] => ) [EN_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 926 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Description [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 31 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Description [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 927 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Сипаттамасы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 32 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Сипаттамасы [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TEXT] => Германия мемлекеті Қазақстанның машина жасау саласындағы бастамаларын қолдайды. Берлинде өткен кездесуде неміс компаниялары біздің нарыққа қызығушылық танытты.<br> <br> <br> [TYPE] => HTML ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 63300 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TEXT] => Германия мемлекеті Қазақстанның машина жасау саласындағы бастамаларын қолдайды. Берлинде өткен кездесуде неміс компаниялары біздің нарыққа қызығушылық танытты.


[TYPE] => HTML ) [~DESCRIPTION] => ) [EN_DETAIL_TEXT] => Array ( [ID] => 928 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Detail text [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_DETAIL_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 33 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Detail text [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => <a href="https://24.kz/kz/zha-aly-tar/lemde/item/588253-germaniya-aza-stanny-mashina-zhasau-salasynda-y-bastamalaryn-oldajdy">Source</a> ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 63301 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => Source ) [~DESCRIPTION] => ) [KZ_DETAIL_TEXT] => Array ( [ID] => 929 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Толық сипаттама [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_DETAIL_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 34 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Толық сипаттама [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => Германия мемлекеті Қазақстанның машина жасау саласындағы бастамаларын қолдайды. Берлинде өткен кездесуде неміс компаниялары біздің нарыққа қызығушылық танытты. <br> <br> Бұл – «Қазақстан» тақырыбына арналған экономикалық форум. Германияда жыл басынан бері осымен үшінші рет ұйымдастырылып отыр. Бұған дейін Мюнхен мен Гамбургте өткен шараларда көлік және логистика, жасыл энергетикаға қатысты жобалар талқыланса, Берлинде - машина жасау жөніндегі ынтымақтастық жайы сөз болды. Өйткені, Германия – бұл саладағы әлемдік көшбасшы. Ал Қазақстан технологияларды ғана емес, қосалқы бөлшектер мен техниканы шығарудан дәмелі.<br> <br> Мейрам Пішембаев, Қазақстан машина жасаушылар одағының президенті: <br> - Германия мемлекетінің машина жасау саласы өте дамыған. Бұл әлемдегі лидерлердің біреуі. Сондықтан бізге бұл мемлекетпен қарым-қатынас жасап, жаңа технологияларды кіргізіп, бірігіп өндіріс ашып, жаңа мен айтқандай, өзіміздің мемлекеттін керек машина жасау саласындағы импортын қысқартып, толық қамтамасыз етіп, ол машиналармен біздің экономиканы, көрші елдерге де экспортқа шығаруға мүмкіншілік беретін болады.<br> <br>  Ангела Манс, неміс автомобиль өнеркәсібі қауымдастығының бөлім басшысы: <br>  - Қазақстан - бұл инвесторлар үшін де, сауда үшін де ашық ел. Біз жеткізу тізбегін кеңейтіп, шикізат ынтымақтастығын дамыту жағын талқыладық. Электр машиналарын шығару бағытында серіктестік қатынастың нығайғанына аса қуаныштымыз. Өйткені, Қазақстанда Германия мен Еуропада жоқ ресурстар бар. Яғни, үлкен әлеует бар. <br> <br> Бүгінде еліміз өңдеу, өндіру техникасын шетелден сатып алады. Ал оны неге Қазақстанда жасап шығармасқа? Күн тәртібіндегі мәселені шешу үшін тау-кен, мұнай-газ және металлургия саласында машина жасаудағы серіктестікті жандандыру ұсынысы айтылды. <br> <br> Нұрлан Байбазаров, "Қазақстанның даму банкі" ақ басқарма төрағасы:<br> <br> - Бүгінгі мақсатымыз - Германияның машина жасау компанияларымен кездесу, оларға жалпы Қазақстан даму банкі арқылы бірге іске асырылып жатқан жобалар туралы айту, жалпы біздің қандай мүмкіндіктеріміз бар. Тек біздің банк арқылы қазіргі таңда бірқатар ірі жобалар машина жасау саласында іске асырылып жатыр. Германия компанияларының тікелей қатысуыменен. Бұл жобаларға біз 200 миллионнан астам евро инвестиция құйдық, біздің банк арқылы. Сондықтан, әрине, неміс компаниялары қызығушылық танытуда. <br> <br> Катрина Клаас, Мюльхаузер claas тобы акционерлер кеңесінің төрағасы:<br> <br>  - 1998 жылы біз алғаш рет техниканы Қазақстанға экспорттай бастадық. Енді біздің өндіріс Петропавлда іске қосылды! Ынтымақтастықтың дамып жатқанына өте қуаныштымыз. Одан әрі тереңдетуді және дамытуды көздейміз. Менің ойымша, біздің өнім желісі кеңейеді, өйткені клиенттер мен инвесторлар тарапынан үлкен қызығушылық бар. <br> <br> Мамыр айында Астанада Қазақстан Президентінің қатысуымен машина жасаушылардың 11-форумы өтеді. Бұл маңызды конференцияға неміс кәсіпкерлері мен инвесторлары шақырылды. Ынтымақтастықты кеңейту бұдан әрі де жалғаса бермек.<br> <br> <a href="https://24.kz/kz/zha-aly-tar/lemde/item/588253-germaniya-aza-stanny-mashina-zhasau-salasynda-y-bastamalaryn-oldajdy">Толғырақ</a><br> <br> <br> ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 63302 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => Германия мемлекеті Қазақстанның машина жасау саласындағы бастамаларын қолдайды. Берлинде өткен кездесуде неміс компаниялары біздің нарыққа қызығушылық танытты.

Бұл – «Қазақстан» тақырыбына арналған экономикалық форум. Германияда жыл басынан бері осымен үшінші рет ұйымдастырылып отыр. Бұған дейін Мюнхен мен Гамбургте өткен шараларда көлік және логистика, жасыл энергетикаға қатысты жобалар талқыланса, Берлинде - машина жасау жөніндегі ынтымақтастық жайы сөз болды. Өйткені, Германия – бұл саладағы әлемдік көшбасшы. Ал Қазақстан технологияларды ғана емес, қосалқы бөлшектер мен техниканы шығарудан дәмелі.

Мейрам Пішембаев, Қазақстан машина жасаушылар одағының президенті:
- Германия мемлекетінің машина жасау саласы өте дамыған. Бұл әлемдегі лидерлердің біреуі. Сондықтан бізге бұл мемлекетпен қарым-қатынас жасап, жаңа технологияларды кіргізіп, бірігіп өндіріс ашып, жаңа мен айтқандай, өзіміздің мемлекеттін керек машина жасау саласындағы импортын қысқартып, толық қамтамасыз етіп, ол машиналармен біздің экономиканы, көрші елдерге де экспортқа шығаруға мүмкіншілік беретін болады.

 Ангела Манс, неміс автомобиль өнеркәсібі қауымдастығының бөлім басшысы: 
 - Қазақстан - бұл инвесторлар үшін де, сауда үшін де ашық ел. Біз жеткізу тізбегін кеңейтіп, шикізат ынтымақтастығын дамыту жағын талқыладық. Электр машиналарын шығару бағытында серіктестік қатынастың нығайғанына аса қуаныштымыз. Өйткені, Қазақстанда Германия мен Еуропада жоқ ресурстар бар. Яғни, үлкен әлеует бар.

Бүгінде еліміз өңдеу, өндіру техникасын шетелден сатып алады. Ал оны неге Қазақстанда жасап шығармасқа? Күн тәртібіндегі мәселені шешу үшін тау-кен, мұнай-газ және металлургия саласында машина жасаудағы серіктестікті жандандыру ұсынысы айтылды.

Нұрлан Байбазаров, "Қазақстанның даму банкі" ақ басқарма төрағасы:

- Бүгінгі мақсатымыз - Германияның машина жасау компанияларымен кездесу, оларға жалпы Қазақстан даму банкі арқылы бірге іске асырылып жатқан жобалар туралы айту, жалпы біздің қандай мүмкіндіктеріміз бар. Тек біздің банк арқылы қазіргі таңда бірқатар ірі жобалар машина жасау саласында іске асырылып жатыр. Германия компанияларының тікелей қатысуыменен. Бұл жобаларға біз 200 миллионнан астам евро инвестиция құйдық, біздің банк арқылы. Сондықтан, әрине, неміс компаниялары қызығушылық танытуда.

Катрина Клаас, Мюльхаузер claas тобы акционерлер кеңесінің төрағасы:

 - 1998 жылы біз алғаш рет техниканы Қазақстанға экспорттай бастадық. Енді біздің өндіріс Петропавлда іске қосылды! Ынтымақтастықтың дамып жатқанына өте қуаныштымыз. Одан әрі тереңдетуді және дамытуды көздейміз. Менің ойымша, біздің өнім желісі кеңейеді, өйткені клиенттер мен инвесторлар тарапынан үлкен қызығушылық бар.

Мамыр айында Астанада Қазақстан Президентінің қатысуымен машина жасаушылардың 11-форумы өтеді. Бұл маңызды конференцияға неміс кәсіпкерлері мен инвесторлары шақырылды. Ынтымақтастықты кеңейту бұдан әрі де жалғаса бермек.

Толғырақ


) [~DESCRIPTION] => ) [OLD_ID] => Array ( [ID] => 930 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => _old_id [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => OLD_ID [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 35 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => _old_id [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [PHOTOGALLERY] => Array ( [ID] => 931 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Фотогалерея [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => PHOTOGALLERY [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 116 [FILE_TYPE] => jpg, gif, bmp, png, jpeg [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Фотогалерея [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [YOUTUBE] => Array ( [ID] => 932 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Видео [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 117 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Видео [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_YOUTUBE] => Array ( [ID] => 933 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Бейне [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 118 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Бейне [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_YOUTUBE] => Array ( [ID] => 934 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Video [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_YOUTUBE [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 119 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Video [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 935 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Документы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 120 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Документы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [KZ_DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 936 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Құжаттар [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 121 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Құжаттар [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [EN_DOCUMENTS] => Array ( [ID] => 937 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Documents [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => EN_DOCUMENTS [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => F [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => Y [XML_ID] => 122 [FILE_TYPE] => doc, docx, pdf, ppt, pptx, zip, rar [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => Y [SEARCHABLE] => Y [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Documents [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [HEAD] => Array ( [ID] => 938 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Руководитель [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => HEAD [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => E [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 126 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Руководитель [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) [RU_NAME] => Array ( [ID] => 1030 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Название РУ [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => RU_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Название РУ [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => [PROPERTY_VALUE_ID] => [DESCRIPTION] => [~DESCRIPTION] => [~VALUE] => ) ) [DISPLAY_PROPERTIES] => Array ( [KZ_NAME] => Array ( [ID] => 925 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Атауы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_NAME [DEFAULT_VALUE] => [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 30 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( ) [HINT] => [~NAME] => Атауы [~DEFAULT_VALUE] => [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => ГЕРМАНИЯ ҚАЗАҚСТАННЫҢ МАШИНА ЖАСАУ САЛАСЫНДАҒЫ БАСТАМАЛАРЫН ҚОЛДАЙДЫ [PROPERTY_VALUE_ID] => 63299 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => ГЕРМАНИЯ ҚАЗАҚСТАННЫҢ МАШИНА ЖАСАУ САЛАСЫНДАҒЫ БАСТАМАЛАРЫН ҚОЛДАЙДЫ [~DESCRIPTION] => [DISPLAY_VALUE] => ГЕРМАНИЯ ҚАЗАҚСТАННЫҢ МАШИНА ЖАСАУ САЛАСЫНДАҒЫ БАСТАМАЛАРЫН ҚОЛДАЙДЫ ) [KZ_PREVIEW_TEXT] => Array ( [ID] => 927 [IBLOCK_ID] => 191 [NAME] => Сипаттамасы [ACTIVE] => Y [SORT] => 500 [CODE] => KZ_PREVIEW_TEXT [DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [PROPERTY_TYPE] => S [ROW_COUNT] => 1 [COL_COUNT] => 30 [LIST_TYPE] => L [MULTIPLE] => N [XML_ID] => 32 [FILE_TYPE] => [MULTIPLE_CNT] => 5 [LINK_IBLOCK_ID] => 0 [WITH_DESCRIPTION] => N [SEARCHABLE] => N [FILTRABLE] => N [IS_REQUIRED] => N [VERSION] => 1 [USER_TYPE] => HTML [USER_TYPE_SETTINGS] => Array ( [height] => 200 ) [HINT] => [~NAME] => Сипаттамасы [~DEFAULT_VALUE] => Array ( [TYPE] => HTML [TEXT] => ) [VALUE_ENUM] => [VALUE_XML_ID] => [VALUE_SORT] => [VALUE] => Array ( [TEXT] => Германия мемлекеті Қазақстанның машина жасау саласындағы бастамаларын қолдайды. Берлинде өткен кездесуде неміс компаниялары біздің нарыққа қызығушылық танытты.<br> <br> <br> [TYPE] => HTML ) [PROPERTY_VALUE_ID] => 63300 [DESCRIPTION] => [~VALUE] => Array ( [TEXT] => Германия мемлекеті Қазақстанның машина жасау саласындағы бастамаларын қолдайды. Берлинде өткен кездесуде неміс компаниялары біздің нарыққа қызығушылық танытты.


[TYPE] => HTML ) [~DESCRIPTION] => [DISPLAY_VALUE] => Германия мемлекеті Қазақстанның машина жасау саласындағы бастамаларын қолдайды. Берлинде өткен кездесуде неміс компаниялары біздің нарыққа қызығушылық танытты.


) ) [IPROPERTY_VALUES] => Array ( ) [PREVIEW_IMAGE] => /local/templates/.default/images/d_352x176.jpg )