Баспасөз хабарламалары | «Қазақстанның Даму банкі» АҚ

17.02.2025

ҚДБ KASE халықаралық конференциясында беделді марапаттарға ие болды

Толығырақ

14.02.2025

Қазақстанда энергетикалық және коммуналдық секторларды дамыту қалай жоспарлануда

Толығырақ

Array ( [ID] => 14611 [~ID] => 14611 [IBLOCK_ID] => 150 [~IBLOCK_ID] => 150 [IBLOCK_SECTION_ID] => 741 [~IBLOCK_SECTION_ID] => 741 [NAME] => Дина Жанадил, Банк Развития Казахстана: Необходимо адаптировать экономику к новым условиям [~NAME] => Дина Жанадил, Банк Развития Казахстана: Необходимо адаптировать экономику к новым условиям [ACTIVE_FROM_X] => 2025-02-07 15:09:00 [~ACTIVE_FROM_X] => 2025-02-07 15:09:00 [ACTIVE_FROM] => 07.02.2025 16:09:00 [~ACTIVE_FROM] => 07.02.2025 16:09:00 [TIMESTAMP_X] => 20.02.2025 13:37:31 [~TIMESTAMP_X] => 20.02.2025 13:37:31 [DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/news/press-releases/14611/ [~DETAIL_PAGE_URL] => /kz/pc/news/press-releases/14611/ [LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/news/ [~LIST_PAGE_URL] => /kz/pc/news/ [DETAIL_TEXT] =>

О том, почему и как Банк Развития Казахстана интегрирует ESG-принципы в своей работе и в работе своих заёмщиков - в интервью Kapital.kz.

ESG принципы стали важным элементом глобальной повестки. Всё большее количество стран и компаний по всему миру интегрируют эти принципы в свою деятельность, стремясь повысить прозрачность, экологическую устойчивость и социальную ответственность. На сегодняшний день вопрос ESG-трансформации становится всё более приоритетным и для финансового сектора Казахстана. Банк развития Казахстана (БРК) как финансовый институт развития демонстрирует активную приверженность ESG-принципам, ежегодно усиливая свои позиции в области ответственного инвестирования и устойчивого развития. Что именно предпринимает банк в этом направлении и каковы результаты, рассказала управляющий директор АО "Банк Развития Казахстана" Дина Жанадил.

– Компании во всём мире, включая Казахстан, сейчас активно внедряют принципы ESG в свою работу. Как это делает Банк развития Казахстана?

– Банк Развития Казахстана, являясь ключевым финансовым институтом развития, учитывая основные приоритеты, определил три направления в рамках утверждённой долгосрочной Стратегии развития – увеличение вклада Банка в экономику Казахстана, эффективность управления активами Банка и устойчивое развитие.

В рамках реализации своей стратегии Банк нацелен на финансирование проектов обрабатывающей промышленности и инфраструктуры с высоким социально-экономическим эффектом, в результате чего создаются новые рабочие места, что способствует увеличению занятости и экономическому развитию регионов. Следует отметить, что с момента создания Банка 141 инвестиционный проект введен в эксплуатацию и созданы 34 315 рабочих мест.

Стратегическое направление, касающееся устойчивого развития, будет реализовано через полное внедрение ESG-принципов в работу Банка и его заемщиков к 2033 году.

Банк, с целью реализации национальной Стратегии достижения углеродной нейтральности до 2060 года, демонстрирует активную приверженность ESG-принципам, ежегодно усиливая свои позиции в области ответственного инвестирования и устойчивого развития.

Банк демонстрирует приверженность Целям устойчивого развития ООН как через свои инвестиционные проекты и инициативы, так и через стратегическое партнёрство. В своей деятельности Банк привержен 14 из 17 целей устойчивого развития.

Совместно с Азиатским банком развития разработана дорожная карта по внедрению ESG-принципов до 2026 года, в рамках которой уже реализован ряд мероприятий и продолжается работа в области устойчивого развития.

БРК продолжает укреплять свои позиции на мировом рынке устойчивого финансирования. За последние годы банк осуществил два выпуска зелёных и один выпуск устойчивых облигаций. Необходимо отметить, что выпуск устойчивых еврооблигаций в размере 100 млрд тенге стал дебютным устойчивым выпуском банка на международных рынках капитала эмитента из Центральной Азии.

Кроме того, активно развиваются международные партнёрства. Так, БРК является членом таких организаций, как ADFIAP и Глобальный договор ООН, а также он присоединился к инициативе Green Investment Principles for Belt and Road в Центральной Азии.

Признанием усилий БРК в области ESG стало повышение международным рейтинговым агентством Sustainable Fitch ESG-рейтинга с «3» до «2» (где 1 – наивысший балл, 5 – наименьший балл) до общего балла 64 (повышение с 60 баллов). Повышение рейтинга подтверждает успешную интеграцию принципов ESG в стратегию банка, а также его вклад в развитие Казахстана, подчеркивая достижения в области раскрытия ESG информации, повышения прозрачности и социальной активности.

Одним из важных компонентов устойчивого развития является эффективное корпоративное управление. Банк Развития Казахстана стремится к его постоянному совершенствованию, проводя соответствующую оценку и внедряя лучшие международные практики в данной сфере. По результатам независимой оценки, совокупный показатель соответствия уровня корпоративного управления Банка требованиям лучшей практики
составил 93,1%.

Банк Развития Казахстана, в условиях стремительного развития повестки устойчивого развития, предпринимает активные шаги для предотвращения риска «greenwashing». Это явление, при котором компании и организации заявляют о своей экологической ответственности, не подкрепляя это реальными действиями. С этой целью выпуск «зеленых» облигаций на площадке AIX стал первым в Центральной Азии сертифицированным Climate Bonds Initiatives на соответствие международным стандартам климатических облигаций.

БРК выпустил Годовой отчет банка за 2023 год, верифицированный компанией PwС, в котором помимо стандарта GRI, учтены рекомендации SASB, Казахстанской фондовой биржи KASE и Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка, также впервые раскрыта информация в соответствии с требованиями IFRS S1, S2.

В текущем году Годовой отчет Банка за 2023 год вошел в топ-10 компаний, заняв 9 место, в рейтинге PwC «Топ-50 лучших Казахстанских компаний по раскрытию ESG-информации», поднявшись на 10 позиций по сравнению с прошлым годом. В рамках рейтинга оценивались 98 казахстанских компаний на основе 147 критериев по основным разделам: стратегия устойчивого развития, корпоративное управление, общество, экология, практика отчетности. Это признание стало результатом постоянной работы Банка над повышением прозрачности и качества раскрытия верифицированной информации в области ESG.

Также Банк Развития Казахстана раскрывает информацию о своей деятельности в области ESG на корпоративном сайте в разделе «Устойчивое развитие».

– Стимулирует ли БРК и своих заёмщиков переходить на принципы устойчивого развития?

– Да, банк декомпозирует принципы ESG и на своих заёмщиков. Банком утверждены критерии оценки заявителей в рамках инвестиционных проектов на соответствие принципам ESG, в рамках которых оценивается социальная и экологическая ответственность компаний. Критерии разработаны в соответствии с Меморандумом о кредитной политике Банка, Стратегией развития, Политикой устойчивого развития, Кодексом корпоративного управления и иными внутренними актами, регулирующими деятельность Банка, а также с учетом требований Глобального договора ООН, Принципов ответственного инвестирования ООН, Стандартов отчетности в области устойчивого развития Глобальной инициативы по отчетности, Целей устойчивого развития ООН. В целом проводится постоянная работа по совершенствованию ESG-критериев для заёмщиков.

БРК активно участвует в финансировании разных устойчивых инвестиционных проектов. В рамках одобрения и финансирования проектов банком проводится технический анализ проекта и его мониторинг. Особое внимание в процессе оценки уделяется экологическому аспекту и оценке углеродного следа, что является одним из ключевых элементов в деятельности банка по интеграции принципов устойчивого развития. С целью ежегодного раскрытия выбросов парниковых газов scope 3, а также мониторинга проектов, банком внесены изменения в соглашение об открытии кредитной линии, договора банковского займа касательно обязательного предоставления Заемщиком на эксплуатационной фазе отчетов об инвентаризации парниковых газов.

В 2023 году БРК предпринял стратегический шаг в оценке своего влияния на окружающую среду, сосредоточив внимание на наиболее углеродоёмких отраслях, финансируемых БРК. В этот список входят нефтеперерабатывающая, химическая, металлургическая, электроэнергетическая и горнодобывающая отрасли. Оценка выбросов парниковых газов scope 3 проведена согласно международной методологии PCAF (Partnership for Carbon Accounting Financials).

С 2019 года Банк Развития Казахстана внедрил индекс развития как важный инструмент для приоритизации инвестиционных проектов и экспортных операций при принятии решений о финансовой поддержке. Индекс позволяет глубже оценить проекты, ориентируясь не только на их экономическую целесообразность, но и на их социально-экономическое воздействие. Проекты с высоким уровнем по индексу развития являются приоритетными для банка, так как они наиболее значимы с точки зрения долгосрочного влияния на экономику, создание рабочих мест, улучшение инфраструктуры и повышение качества жизни.

– Как внедрение ESG-принципов БРК помогает развитию экономики Казахстана?

– ESG-повестка является необходимостью, поскольку внедрение этих принципов способствует укреплению инвестиционной привлекательности страны и повышению уровня устойчивого развития экономики. С учётом глобального энергетического перехода и изменений климата Казахстану необходимо адаптировать экономику к новым условиям. Это открывает возможности для появления новых точек роста, особенно в секторах, связанных с возобновляемыми источниками энергии и технологиями повышения энергоэффективности.

С целью привлечения дополнительных ресурсов, необходимых для низкоуглеродного развития страны, Банк Развития Казахстана активно рассматривает возможности софинансирования с международными финансовыми организациями, привлечения льготного климатического финансирования при взаимовыгодных условиях и развития смешанного финансирования.

Следует отметить, что в прошлом году Министерство экологии и природных ресурсов РК номинировало БРК на получение аккредитации Зелёного климатического фонда. В связи с этим банком уже проводится активная работа по получению аккредитации для реализации устойчивых проектов страны.

– На какие отрасли БРК делает упор, поддерживая устойчивое развитие? Есть ли в портфеле банка перспективные проекты по возобновляемой энергетике?

– Главная миссия Банка Развития Казахстана – улучшение национального благосостояния за счёт устойчивого развития несырьевого сектора экономики и создания инфраструктуры, обеспечивающей рост экономики. Банк поддерживает отрасли, которые играют важную роль в устойчивом развитии страны. В частности, внимание уделяется устойчивым проектам обрабатывающей промышленности, включающей такие проекты, как: энергоэффективные, обеспечивающие продовольственную безопасность, направленные на предотвращение и контроль загрязнения, устойчивое использование воды и отходов. Вместе с тем банк реализует проекты по запуску экологически чистых маршрутных автобусов через свою дочернюю организацию АО «Фонд развития промышленности».

Банк активно участвует в финансировании инфраструктурных проектов в энергетическом секторе. К примеру, в марте 2023 года банк выпустил дебютные «зеленые» облигации на сумму 10 млрд тенге на Казахстанской фондовой бирже сроком на 3 года и плавающей ставкой вознаграждения TONIA Compounded+2%. Средства, привлеченные с помощью выпуска, были направлены на финансирование инвестиционных проектов «Реконструкция воздушных линий 220-500 кВ филиалов KEGOC «Актюбинские МЭС», «Сарбайские МЭС», «Западные МЭС» и «Усиление электрической сети Западной зоны ЕЭС Казахстана. Строительство электросетевых объектов» путем предоставления облигационного займа АО «KEGOC», который направлен на улучшение эффективности энергосистемы и надежности электроснабжения западных регионов.

С целью реализации энергоэффективных проектов в планах БРК профинансировать АО «Алматинские электрические станции» совместно с Азиатским Банком Развития и Европейским Банком Реконструкции и Развития. Средства будут направлены на модернизацию Алматинской ТЭЦ-2, что позволит улучшить энергетическую инфраструктуру Алматы, повысить энергоэффективность, надежность и экологическую устойчивость станции. Перевод ТЭЦ-2 с каменного угля на природный газ сократит выбросы парниковых газов, значительно снижая экологическую нагрузку.

Кроме того, в рамках энергетического перехода банк активно поддерживает инициативы в сфере возобновляемой энергетики, так как они являются основой для перехода к более чистым и устойчивым источникам энергии.

В настоящее время порядка 24% национальных мощностей возобновляемой энергетики реализовано при поддержке Банка Развития Казахстана. Общая установленная мощность данных проектов составляет 709,8 МВт, из которых гидроэлектростанции – 40 МВт, солнечные – 220 МВт, ветровые –449,8МВт. К примеру, можно отметить реализованный проект «Строительство Тургусунской ГЭС мощностью 24,9 МВт в Восточно-Казахстанской области», запущенный при финансовой поддержке АО «Банк Развития Казахстана». Тургусунская ГЭС оказывает положительное экономическое влияние, удовлетворяя спрос на электроэнергию в регионе и сокращая её дефицит на 62 млн киловатт-часов в год.

Инвестиции в возобновляемые источники энергии, такие как солнечные и ветряные электростанции, а также в технологии повышения энергоэффективности, являются ключевыми направлениями для достижения устойчивого развития. Эти инвестиции способствуют снижению углеродных выбросов, уменьшению зависимости от ископаемых источников энергии и созданию рабочих мест.

[~DETAIL_TEXT] =>

– Стимулирует ли БРК и своих заёмщиков переходить на принципы устойчивого развития?

– Как внедрение ESG-принципов БРК помогает развитию экономики Казахстана?

Why and how the Development Bank of Kazakhstan integrates ESG principles into its operations and those of its borrowers—an interview with Kapital.kz.

ESG principles have become a key element of the global agenda, with a growing number of countries and companies adopting these frameworks to enhance transparency, promote environmental sustainability, and prioritize social responsibility. Kazakhstan's financial sector is increasingly recognizing the importance of ESG-driven transformation. As a development financial institution, the Development Bank of Kazakhstan (DBK) demonstrates a strong commitment to ESG principles, strengthening its position in responsible investment and sustainable development year after year. Managing Director of DBK, Dina Zhanadil, spoke about the specific measures the bank is taking in this direction and the results achieved.

– Companies all over the world, including Kazakhstan, are now actively implementing ESG principles in their work. How is the Development Bank of Kazakhstan approaching this?

– As a key development financial institution, the Development Bank of Kazakhstan has identified three strategic priorities as part of its long-term Development Strategy: increasing the Bank’s contribution to Kazakhstan's economy, enhancing asset management efficiency, and promoting sustainable development.

In line with this strategy, the Bank focuses on financing manufacturing and infrastructure projects with high socio-economic impact, leading to job creation, increased employment, and regional economic development. Notably, since the Bank’s establishment, 141 investment projects have been commissioned, resulting in the creation of 34,315 jobs.

The strategic direction related to sustainable development will be implemented through the full integration of ESG principles into the Bank’s operations and those of its borrowers by 2033.

In alignment with the national Strategy for Achieving Carbon Neutrality by 2060, the Bank demonstrates a strong commitment to ESG principles, continuously strengthening its position in responsible investment and sustainable development.

Overall, the Bank upholds the United Nations Sustainable Development Goals through its investment projects, initiatives, and strategic partnerships. The Bank is committed to 14 out of the 17 SDGs in its activities.

A roadmap for implementing ESG principles through 2026 was developed in collaboration with the Asian Development Bank, with several initiatives already completed and ongoing efforts in sustainable development.

DBK continues to strengthen its position in the global sustainable finance market. In recent years, the Bank has issued two green bonds and one sustainable bond. Notably, the issuance of sustainable Eurobonds worth KZT 100 billion marked the first sustainable bond placement by a Central Asian issuer on international capital markets.

International partnerships are also expanding. DBK is a member of organizations such as ADFIAP and the UN Global Compact and has joined the Green Investment Principles for the Belt and Road Initiative in Central Asia.

In recognition of DBK's ESG efforts, the international rating agency Sustainable Fitch upgraded its ESG rating from “3” to “2” (where 1 is the highest score, 5 is the lowest score) to an overall score of 64 (up from 60). This rating upgrade confirms the successful integration of ESG principles into the Bank’s strategy and its contribution to Kazakhstan’s development, highlighting achievements in ESG disclosure, transparency, and social engagement.

Effective corporate governance is a key component of sustainable development. The Development Bank of Kazakhstan is committed to its continuous improvement by conducting regular assessments and adopting best international practices. According to an independent assessment, the Bank’s corporate governance compliance level reached 93.1%.

Amid the rapid evolution of the sustainability agenda, DBK is taking active steps to mitigate the risk of “greenwashing,” where companies claim environmental responsibility without substantiating it with real actions. For this purpose, DBK’s issuance of green bonds on the AIX platform became the first in Central Asia to be certified by the Climate Bonds Initiative for compliance with international climate bond standards.

DBK has published its 2023 Annual Report, verified by PwC, incorporating not only GRI standards but also recommendations from SASB, the Kazakhstan Stock Exchange (KASE), and the Agency of the Republic of Kazakhstan for Regulation and Development of the Financial Market. For the first time, the report also discloses information in accordance with IFRS S1 and S2 requirements.

This year, DBK’s 2023 Annual Report ranked 9th among the top 10 companies in PwC’s “Top 50 Best Kazakhstani Companies for ESG Disclosure,” climbing 10 positions compared to the previous year. The ranking assessed 98 Kazakhstan companies based on 147 criteria across key areas, including sustainable development strategy, corporate governance, society, environment, and reporting practices. This recognition reflects the Bank’s continuous efforts to enhance transparency and the quality of verified ESG disclosures.

DBK also discloses information on its ESG activities on its corporate website under the "Sustainable Development" section.

– Does DBK encourage its borrowers to transition to sustainable development principles?

– Yes, the Bank extends ESG principles to its borrowers. DBK has established assessment criteria for applicants under investment projects to assess their compliance with ESG principles, focusing on companies' social and environmental responsibility. These criteria align with the Bank’s Credit Policy Memorandum, Development Strategy, Sustainable Development Policy, Corporate Governance Code, and other internal regulations governing its activities. They also consider the requirements of the UN Global Compact, UN Principles for Responsible Investment, Global Reporting Initiative sustainability reporting standards, and the UN Sustainable Development Goals. The Bank continuously works to refine ESG criteria for its borrowers.

DBK actively finances various sustainable investment projects. During project approval and financing, the Bank conducts a technical analysis and ongoing monitoring. Special attention is given to environmental factors and carbon footprint assessment, which is a key element in integrating sustainability principles into the Bank’s operations. To ensure the annual disclosure of Scope 3 greenhouse gas emissions and project monitoring, DBK has amended its loan facility agreements and loan agreements regarding mandatory submission of greenhouse gas inventory reports by the Borrower during the operational phase.

In 2023, DBK took a strategic step in assessing its environmental impact by focusing on the most carbon-intensive industries it finances. These include oil refining, chemical, metallurgy, power generation, and mining sectors. The Scope 3 greenhouse gas emissions assessment was conducted following the international methodology of the Partnership for Carbon Accounting Financials (PCAF).

Since 2019, the Development Bank of Kazakhstan has implemented the Development Index as a key tool for prioritizing investment projects and export operations in financial support decision-making. The index enables a more in-depth assessment of projects, taking into account not only their economic feasibility but also their socio-economic impact. Projects with a high development index score are prioritized by the Bank, as they are the most significant in terms of long-term impact on the economy, job creation, infrastructure improvement, and quality of life enhancement.

– How does DBK’s implementation of ESG principles contribute to Kazakhstan’s economic development?

– The ESG agenda is a necessity, as the implementation of these principles enhances the country’s investment attractiveness and strengthens sustainable economic development. Given the global energy transition and climate change, Kazakhstan must adapt its economy to the new conditions. This opens up opportunities for new growth areas, particularly in sectors related to renewable energy and energy efficiency technologies.

To attract additional resources necessary for the country’s low-carbon development, the Development Bank of Kazakhstan is actively exploring co-financing opportunities with international financial institutions, attracting concessional climate financing on mutually beneficial terms, and advancing blended finance mechanisms.

It is worth noting that last year, the Ministry of Ecology and Natural Resources of Kazakhstan nominated DBK for accreditation by the Green Climate Fund. In this regard, the Bank is already actively working on obtaining accreditation to implement the country’s sustainable projects.

– Which industries does DBK prioritize in supporting sustainable development? Does the Bank’s portfolio include promising renewable energy projects?

– The core mission of the Development Bank of Kazakhstan is to improve national welfare through the sustainable development of the non-resource-based economy and creation of infrastructure that ensures economic growth. The Bank supports industries that play a key role in the country’s sustainable development. Particular attention is given to sustainable projects in the manufacturing sector, including energy-efficient projects, initiatives ensuring food security, projects aimed at pollution prevention and control, as well as the sustainable use of water and waste management. Additionally, the Bank, through its subsidiary, Industrial Development Fund JSC, is implementing projects for the launch of environmentally friendly public transport buses.

The Bank actively participates in financing infrastructure projects in the energy sector. For instance, in March 2023, DBK issued debut green bonds worth KZT 10 billion on the Kazakhstan Stock Exchange with a three-year maturity and a floating interest rate of TONIA Compounded +2%. The proceeds from the bond issuance were allocated to financing investment projects, including the reconstruction of 220-500 kV transmission lines at KEGOC branches “Aktyubinskiye MES,” “Sarbaiskiye MES,” “Zapadnye MES,” and the “Strengthening of the Western Zone of Kazakhstan’s power network. Construction of power grid facilities” by providing a bonded loan to KEGOC JSC, which aims to improve the efficiency of the energy system and reliability of power supply in the western regions.

To implement energy efficiency projects, DBK plans to finance Almaty Power Stations JSC in collaboration with the Asian Development Bank and the European Bank for Reconstruction and Development. The funds will be directed towards the modernization of Almaty CHP-2, improving the city’s energy infrastructure, enhancing energy efficiency, reliability, and environmental sustainability. The conversion of CHP-2 from coal to natural gas will reduce greenhouse gas emissions, significantly decreasing the environmental burden.

Furthermore, as part of the energy transition, the Bank actively supports initiatives in the field of renewable energy, as they form the foundation for a shift towards cleaner and more sustainable energy sources.

Currently, approximately 24% of the country’s renewable energy capacity has been developed with the support of the Development Bank of Kazakhstan. The total installed capacity of these projects amounts to 709.8 MW, including 40 MW from hydropower plants, 220 MW from solar power plants, and 449.8 MW from wind farms. A notable example is the implemented project “Construction of the Turgusun Hydropower Plant with a capacity of 24.9 MW in the East Kazakhstan region,” launched with financial support from Development Bank of Kazakhstan JSC. The Turgusun HPP has a positive economic impact by meeting the region’s electricity demand and reducing the electricity deficit by 62 million kilowatt-hours per year.

Investments in renewable energy sources, such as solar and wind power plants, as well as in energy efficiency technologies, are key areas for achieving sustainable development. These investments contribute to reducing carbon emissions, decreasing reliance on fossil fuels, and creating new jobs.

Қазақстанның Даму Банкі өз жұмысында және қарыз алушыларының жұмысында ESG - қағидаттарын неге және қалай біріктіретіні туралы Kapital.kz-ке берген сұхбатында айтты

ESG қағидаттары жаһандық күн тәртібінің маңызды элементіне айналды. Ашықтықты, экологиялық тұрақтылықты және әлеуметтік жауапкершілікті арттыруға ұмтыла отырып, дүние жүзіндегі көптеген елдер мен компаниялар осы қағидаттарды өз қызметіне біріктіруде. Бүгінгі таңда ESG-трансформациялау мәселесі Қазақстанның қаржы секторы үшін де басымдыққа ие болып отыр. Жыл сайын жауапты инвестициялау және орнықты даму саласындағы өз позицияларын күшейте отырып, Қазақстанның Даму Банкі (ҚДБ) дамудың қаржы институты ретінде ESG-қағидаттарына белсенді бейілділігін көрсетуде. "Қазақстанның Даму Банкі" АҚ Басқарушы директоры Дина Жанәділова бұл бағытта банктің нақты не істеп жатқанын және оның нәтижелерінің қандай екені туралы айтты.

– ESG қағидаттарын әлемдегі көптеген компаниялар, соның ішінде Қазақстандағы ұйымдар да өз қызметіне енгізуде. Қазақстанның Даму Банкі мұны қалай жасауда?

– Қазақстанның Даму Банкі дамудың негізгі қаржы институты бола отырып, негізгі басымдықтарды ескере отырып, бекітілген ұзақ мерзімді Даму стратегиясы шеңберінде Банктің Қазақстан экономикасына қосқан үлесін ұлғайту, Банк активтерін басқарудың тиімділігі және орнықты дамуының үш бағытын айқындады.

Өз стратегиясын іске асыру шеңберінде Банк жоғары әлеуметтік-экономикалық әсері бар өңдеу өнеркәсібі мен инфрақұрылым жобаларын қаржыландыруға бағытталған, нәтижесінде, өңірлердің жұмыспен қамтылуын және экономикалық дамуын арттыруға ықпал ететін жаңа жұмыс орындары құрылуда. Банк құрылған сәттен бастап, 141 инвестициялық жоба пайдалануға беріліп, 34 315 жұмыс орнының құрылғанын атап өткен жөн.

Тұрақты дамуға қатысты стратегиялық бағыт 2033 жылға қарай Банктің және оның қарыз алушыларының жұмысына ESG-қағидаттарын толық енгізе отырып, іске асырылатын болады.

Банк 2060 жылға дейін көміртегі бейтараптығына қол жеткізу жөніндегі ұлттық стратегияны іске асыру мақсатында ESG қағидаттарына бейілділігін көрсетіп, жыл сайын жауапты инвестициялау және тұрақты даму саласындағы ұстанымдарын нығайтуда.

Инвестициялық жобалар мен бастамалар арқылы болсын, стратегиялық серіктестік арқылы болсын, жалпы, Банк БҰҰ-ның Тұрақты даму мақсаттарына бейілділігін көрсетуде. Банк өз қызметінде тұрақты дамудың 17 мақсатының 14 ұстанады.

Азия даму банкімен бірлесіп, 2026 жылға дейін ESG-қағидаттарын енгізу жөніндегі жол картасы әзірленді, оның аясында бірқатар іс-шаралар жүзеге асырылып, тұрақты даму саласындағы жұмыс жалғасуда.

ҚДБ тұрақты қаржыландырудың әлемдік нарығындағы өз позициясын нығайтуды жалғастыруда. Соңғы жылдары банк жасыл облигациялардың екі шығарылымын және тұрақты облигациялардың бір шығарылымын жүзеге асырды. 100 млрд теңге көлемінде тұрақты еурооблигацияларды шығарудың Орталық Азиядан эмитенттің халықаралық капитал нарықтарында Банктің дебюттік тұрақты шығарылымы болғанын айта кету керек.

Сонымен қатар, халықаралық серіктестіктер белсенді дамып келеді. Осылайша, ҚДБ ADFIAP және БҰҰ Жаһандық шарты сияқты ұйымдардың мүшесі болып табылады, сондай-ақ ол Орталық Азиядағы Green Investment Principles for Belt and Road бастамасына қосылды.

ҚДБ-ның ESG саласындағы күш-жігерін мойындау Sustainable Fitch халықаралық рейтингтік агенттігінің ESG-рейтингінде «3»-тен «2»-ге дейін көтеруі болды (мұнда 1 – ең жоғары балл, 5 – ең төменгі балл) жалпы баллға дейін 64 (60 баллдан жоғары). ESG ақпаратын ашу, ашықтық пен әлеуметтік белсенділікті арттыру саласындағы жетістіктерге аса назар аудара отырып, рейтингтің көтерілуі ESG қағидаттарының банк стратегиясына табысты интеграциялануын, сондай-ақ оның Қазақстанның дамуына қосқан үлесін растайды.

Тұрақты дамудың маңызды құрамдас бөліктерінің бірі тиімді корпоративтік басқару болып табылады. Тиісті бағалау жүргізе және осы салада үздік халықаралық тәжірибелерді енгізе отырып, Қазақстанның Даму Банкі оны үнемі жетілдіруге ұмтылады. Тәуелсіз бағалау нәтижелері бойынша, Банктің корпоративтік басқару деңгейінің үздік тәжірибелік талаптарына сәйкестігінің жиынтық көрсеткіші 93,1% құрады.

Қазақстанның Даму Банкі тұрақты даму күн тәртібінің қарқынды дамуы жағдайында «greenwashing» тәуекелін болдырмау үшін белсенді қадамдар жасауда. Бұл онда компаниялар мен ұйымдар өздерінің экологиялық жауапкершіліктерін нақты әрекеттермен күшейтпестен талап ететін құбылыс. Осы мақсатта AIX алаңында «жасыл» облигацияларды шығару Орталық Азияда климаттық облигациялардың халықаралық стандарттарына сәйкестігі бойынша алғашқы сертификатталған Climate Bonds Initiatives болды.

ҚДБ PwC компаниясымен анықталған Банктің 2023 жылғы Жылдық есебін шығарды, онда GRI стандартынан басқа SASB, KASE Қазақстан қор биржасы және Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ұсынымдары ескерілген, сондай-ақ, IFRS S1, S2 талаптарына сәйкес ақпарат алғаш рет ашылды.

Ағымдағы жылы Банктің 2023 жылғы Жылдық есебі өткен жылмен салыстырғанда, 10 позицияға көтеріліп, «ESG-ақпаратты ашу бойынша Қазақстандық үздік 50 компания» PwC рейтингінде 9 орынға ие болып, үздік 10 компанияға кірді. Рейтинг шеңберінде негізгі бөлімдер бойынша 147 өлшемшарттар негізінде 98 қазақстандық компания: тұрақты даму стратегиясы, корпоративтік басқару, қоғам, экология, есеп беру тәжірибесі бағаланды. Бұл мойындау Банктің ESG саласындағы анықталған ақпаратты ашудың ашықтығы мен сапасын арттыру жөніндегі тұрақты жұмысының нәтижесі болды.

Сондай-ақ, Қазақстанның Даму Банкі «Орнықты даму» бөлімінде корпоративтік сайтта ESG саласындағы өз қызметі туралы ақпаратты ашады.

– ҚДБ өз қарыз алушыларын орнықты даму қағидаттарына көшуге ынталандырады ма?

– Иә, банк ESG қағидаттарын қарыз алушыларға да бөледі. Банкпен инвестициялық жобалар шеңберінде өтініш берушілерді ESG қағидаттарына сәйкестігін бағалау өлшемшарттары бекітілді, оның шеңберінде компаниялардың әлеуметтік және экологиялық жауапкершілігі бағаланады. Өлшемшарттар Банктің несиелік саясаты туралы меморандумға, Даму стратегиясына, Орнықты даму саясатына, Корпоративтік басқару кодексіне және Банк қызметін реттейтін өзге де ішкі актілерге сәйкес, сондай-ақ БҰҰ-ның Жаһандық шартының талаптарын, БҰҰ-ның жауапты инвестициялау қағидаттарын, Есептілік жөніндегі жаһандық бастаманың орнықты даму саласындағы есептілік стандарттарын, БҰҰ-ның Орнықты даму мақсаттарын ескере отырып әзірленді. Жалпы, қарыз алушылар үшін ESG-өлшемшарттарын жетілдіру бойынша тұрақты жұмыс жүргізілуде.

ҚДБ түрлі тұрақты инвестициялық жобаларды қаржыландыруға белсенді қатысуда. Жобаларды мақұлдау және қаржыландыру шеңберінде Банкпен жобаны техникалық талдау және оның мониторингі жүргізілуде. Бағалау процесінде көміртегі ізінің экологиялық аспектісі мен бағалауына ерекше назар аударылады, ол тұрақты даму қағидаттарын интеграциялау жөніндегі банк қызметінің негізгі элементтерінің бірі болып табылады. Жыл сайын scope 3 парниктік газдарының шығарындыларын ашу, сондай-ақ жобаларды мониторингтеу мақсатында, банкпен пайдалану кезеңінде Қарыз алушының парниктік газдарды түгендеу туралы есептерді міндетті түрде ұсынуына қатысты несиелік желіні ашу туралы келісімге, банктік қарыз шартына өзгерістер енгізілді.

2023 жылы ҚДБ қаржыландыратын көміртекті көп қажет ететін салаларға назар аудара отырып, қоршаған ортаға әсерін бағалауда ҚДБ стратегиялық қадам жасады. Бұл тізімге мұнай өңдеу, химия, металлургия, электр энергетикасы және тау-кен салалары кіреді. Scope 3 парниктік газдар шығарындыларын бағалау PCAF (Partnership for Carbon Accounting Financials) халықаралық әдіснамасына сәйкес жүргізілді.

2019 жылдан бастап Қазақстанның Даму Банкі қаржылық қолдау туралы шешімдерді қабылдау кезінде инвестициялық жобалар мен экспорттық операцияларға басымдық берудің маңызды құралы ретінде даму индексін енгізді. Индекс жобаларды олардың экономикалық мақсатқа лайықтығына ғана емес, сонымен қатар олардың әлеуметтік-экономикалық әсеріне де назар аудара отырып, тереңірек бағалауға мүмкіндік береді. Даму индексі бойынша жоғары деңгейдегі жобалар Банк үшін басымды болып табылады, себебі олар экономикаға ұзақ мерзімді әсер ету, жұмыс орындарын құру, инфрақұрылымды жақсарту және өмір сүру сапасын жақсарту тұрғысынан да маңызды.

– ҚДБ ESG-қағидаттарын енгізу Қазақстан экономикасының дамуына қалай көмектеседі?

– ESG-күн тәртібі қажеттілік болып табылады, себебі осы қағидаттарды енгізу елдің инвестициялық тартымдылығын нығайтуға және экономиканың тұрақты даму деңгейін арттыруға ықпал етеді. Жаһандық энергетикалық ауысу мен климаттың өзгеруін ескере отырып, Қазақстан экономиканы жаңа жағдайларға бейімдеуі қажет. Бұл жаңа өсу нүктелерінің пайда болуына, әсіресе жаңартылатын энергия көздеріне және энергия тиімділігін арттыру технологияларына қатысты секторларда мүмкіндіктерді ашады.

Елдің төмен көміртекті дамуы үшін қажетті қосымша ресурстарды тарту мақсатында, Қазақстанның Даму Банкі халықаралық қаржы ұйымдарымен бірлесіп қаржыландыру, өзара тиімді жағдайларда жеңілдікті климаттық қаржыландыруды тарту және аралас қаржыландыруды дамыту мүмкіндіктерін белсенді түрде қарастыруда.

Өткен жылы ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігінің ҚДБ-ны Жасыл климаттық қорды аккредиттеуге ұсынғанын айта кету керек. Осыған байланысты, банкпен еліміздің тұрақты жобаларын іске асыру үшін аккредиттеу алу бойынша белсенді жұмыс жүргізілуде.

– ҚДБ тұрақты дамуды қолдай отырып, қандай салаларға баса назар аударады? Банктің портфелінде жаңартылатын энергетика бойынша перспективалы жобалар бар ма?

– Қазақстанның Даму Банкінің басты миссиясы – экономиканың шикізаттық емес секторын орнықты дамыту және экономиканың өсуін қамтамасыз ететін инфрақұрылымды құру есебінен ұлттық әл-ауқатты жақсарту. Банк елдің тұрақты дамуында маңызды рөл атқаратын салаларды қолдайды. Атап айтқанда, келесі: энергиялық тиімді азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ететін ластанудың алдын алуға және бақылауға, су мен қалдықтарды тұрақты пайдалануға бағытталған жобаларды қамтитын өңдеу өнеркәсібінің тұрақты жобаларына назар аударылады. Сонымен қатар, банк «Өнеркәсіпті дамыту қоры» АҚ еншілес ұйымы арқылы экологиялық таза бағыттық автобустарды іске қосу жобаларын іске асыруда.

Банк энергетика секторындағы инфрақұрылымдық жобаларды қаржыландыруға белсенді қатысуда. Мысалы, 2023 жылғы наурызда банк Қазақстандық қор биржасында 3 жыл мерзімге және TONIA Compounded+2% өзгермелі сыйақы мөлшерлемесімен 10 млрд теңге сомасына дебюттік «жасыл» облигацияларды шығарды. Шығарылым арқылы тартылған қаражат «Ақтөбе ЖЭЖ», «Сарбай ЖЭЖ», «Батыс ЖЭЖ» KEGOC филиалдарының 220-500 кВ әуе желілерін қайта құру» және энергия жүйесінің тиімділігін және батыс өңірлерді электрмен жабдықтау сенімділігін жақсартуға бағытталған «Қазақстан ЕЭО Батыс аймағының электр желісін күшейту. «KEGOC» АҚ облигациялық қарыз беру арқылы электр желілік объектілердің құрылысы» инвестициялық жобаларын қаржыландыруға бағытталды.

ҚДБ жоспарларында энергияға тиімді жобаларды іске асыру мақсатында «Алматы электр станциялары» АҚ Азия Даму Банкімен және Еуропалық қайта құру және даму банкімен бірлесіп қаржыландыру бар. Қаражат Алматы ЖЭО-2 жаңғыртуға бағытталатын болады, бұл Алматының энергетикалық инфрақұрылымын жақсартуға, станцияның энергия тиімділігін, сенімділігі мен экологиялық тұрақтылығын арттыруға мүмкіндік береді. ЖЭО-2 көмірден табиғи газға ауыстыру экологиялық жүктемені айтарлықтай төмендете отырып, парниктік газдар шығарындыларын азайтады.

Сонымен қатар, энергетикалық ауысу шеңберінде банк жаңартылатын энергетика саласындағы бастамаларды белсенді түрде қолдайды, себебі олар таза және тұрақты энергия көздеріне көшудің негізі болып табылады.

Қазіргі таңда жаңартылатын энергетиканың ұлттық қуаттылығының шамамен 24% Қазақстанның Даму Банкінің қолдауымен іске асырылды. Бұл жобалардың жалпы белгіленген қуаты 709,8 МВт құрайды, оның ішінде гидроэлектростанциялар – 40 МВт, күн – 220 МВт, жел-449,8 МВт. Мысалы, «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ қаржылық қолдауымен іске қосылған «Шығыс Қазақстан облысында қуаты 24,9 МВт Тұрғысын ГЭС салу» жобасын атап өтуге болады. Тұрғысын ГЭС өңірдегі электр энергиясына сұранысты қанағаттандыру және оның тапшылығын жылына 62 млн киловатт-сағатқа қысқарту арқылы оң экономикалық әсерін тигізеді.

Күн және жел электр станциялары сияқты жаңартылатын энергия көздеріне, сондай-ақ энергияның тиімділігін арттыру технологияларына инвестициялар тұрақты дамуға қол жеткізудің негізгі бағыттары болып табылады. Бұл инвестициялар көміртегі шығарындыларын азайтуға, қазба энергия көздеріне тәуелділікті азайтуға және жұмыс орындарын құруға ықпалын тигізеді.