– «Бизнестің жол картасы – 2025» бағдарламасын жүзеге асыруда ҚДБ-ның рөлі қандай??
– Қазақстанның Даму Банкі негізгі мемлекеттік даму институты болып табылады және отандық автоөндірушілерді қолдаудан бастап ірі инвестициялық жобалар мен экспорттық операцияларды қаржыландыруға дейінгі мемлекеттік бағдарламаларды іске асыруға белсенді қатысады.
2019 жылғы 31 желтоқсанда ҚР Үкіметінің № 1060 қаулысымен «Бизнестің жол картасы – 2025» бизнесті қолдау мен дамытудың мемлекеттік бағдарламасы (бұдан әрі – БЖК-2025) шеңберінде сыйақы мөлшерлемесінің бір бөлігін субсидиялау қағидалары бекітілді. 2020 жылғы қазаннан бастап ҚДБ екінші деңгейдегі банктер сияқты «БЖК-2025» бағдарламасының қатысушысы болып табылады және түйінді мақсаттарға қол жеткізу – кәсіпкерліктің орнықты және теңгерімді өсуін қамтамасыз ету, жұмыс істеп тұрған жұмыс орындарын қолдау және жаңа тұрақты жұмыс орындарын құру үшін қажетті өзара байланысты шаралар кешенін көрсетеді. Бағдарлама сәтті жүзеге асырылуда, оның дәлелі-осы бағдарлама бойынша Банк қаржыландырған жобалар.
– Бағдарламаға қалай қатысуға болады?
– Бағдарламаға қатысу үшін ҚДБ талаптарына сәйкес болу және жобаның тиісті банктік сараптамасынан өту қажет. Содан кейін клиент өтінімді жүктеу керек eGov.kz оператордың мөлшерлемені субсидиялау мүмкіндігін мақұлдауы мақсатында
– ҚДБ осы бағдарламада қандай жобаларды іске асыруда?
– Қазіргі таңда «БЖК-2025» бағдарламасы бойынша ҚДБ қатысуымен қуаттылығы 50 МВт болатын Қаскелең күн электр станциясының құрылысы бойынша жобаны ерекше атап өтуге болады. Қарағандыда өнеркәсіп нысанының құрылысы қаржыландыру сатысында тұр. Іске асырылған жобалардың жоғары әлеуметтік-экономикалық қайтарымын атап өту қажет. Мысалы, 2020 жылдың қорытындысы бойынша ҚДБ клиенттері, «БЖК-2025» бағдарламасына қатысушылар ел бюджетіне шамамен 1 трлн теңге салық және міндетті төлемдер төледі. Сонымен қатар, пайдалануға берілген жаңа жобалық қуаттар аясында 640 тұрақты жұмыс орны құрылды. Қазір Банктің қарауында АӨК қайта өңдеу, құрылыс материалдары, жаңартылатын энергия көздері саласындағы мемлекеттік бағдарламаның өлшемдеріне сәйкес келетін 10-ға жуық жоба жатыр.
– Бағдарламаға қатысудың негізгі шарттары қандай?
– Бағдарламаға қатысу бойынша барлық қажетті ақпарат «Даму» қорының қаржы операторының сайтында, сондай-ақ ҚДБ сайтында көрсетілген. Бұл ретте ҚДБ «БЖК-2025» бағдарламасының екінші бағыты шеңберінде жеке кәсіпкерлерге қаржылық қолдау көрсетеді, бұл инвестициялық жобаларды, сондай-ақ өндірісті жаңғыртуға, кеңейтуге бағытталған жобаларды іске асыру үшін жаңа кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауды көздейді.
Бағдарламаға қатысу үшін келесі негізгі параметрлерді бөліп көрсету қажет.
ҚДБ кредиттері бойынша сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау номиналды сыйақы мөлшерлемесі 15% - дан аспайтын, оның 6% - ын жеке кәсіпкерлік субъектісі төлейтін, ал айырмасын мемлекет субсидиялайтын номиналды сыйақы мөлшерлемесімен жүзеге асырылады.
Сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау субсидиялау мерзімі шектелмей жүзеге асырылады, бұл ретте субсидиялау мерзімі 5 жылдан асатын жобаларды экономиканы жаңғырту мәселелері жөніндегі мемлекеттік комиссияның шешімі бойынша субсидиялауға жол беріледі.
Бұл ретте ҚДБ қаржыландыратын жобалар бойынша субсидияланатын кредиттің ең жоғары сомасы шектелмейді. Дегенмен, қазіргі уақытта кәсіпкерлердің санын мемлекеттік қолдаумен барынша қамту мақсатында сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауға жататын кредиттің ең жоғары сомасы бойынша шектеу қарастырылуда.
– 2020 жылы Банк қызметі аясында барлығы қанша жоба және қандай сомаға қаржыландырылды? Бұл көрсеткіш 2019 жылмен салыстырғанда қалай өзгерді?
– Коронавирус пандемиясынан туындаған бүкіл әлемдегі және Қазақстандағы күрделі экономикалық жағдайға қарамастан, ҚДБ кредиттік қоржынын ұлғайтты, оның көлемі 2020 жылдың қорытындысы бойынша 2019 жылмен салыстырғанда 14,2% - ға ұлғайып, 1974 млрд теңгені құрады. 2020 жылы ҚДБ 34 жобаны қаржыландыра отырып, өңдеу өнеркәсібі мен инфрақұрылымға 506,2 млрд теңге инвестициялады. Бұл көрсеткіш 2019 жылы 452,8 млрд теңге сомасына 28 жобаны құрады. Айта кету керек, 2020 жылы өңірлерді дамытуға айтарлықтай әлеуметтік-экономикалық әсер көрсететін 9 ірі кәсіпорын жаңғыртылып, пайдалануға берілді, соның арқасында 1942 жаңа жоғары ақы төленетін жұмыс орындары құрылды.
– 2021 жылдың І тоқсанында қанша жоба қаржыландырылды?
– Ағымдағы жылдың I тоқсанында жалпы сомасы 45,58 млрд теңгеге 12 жобаны қаржыландыру сатысында, оның ішінде кредиттік қаражатты игеру 12,2 млрд теңге сомасына екі инвестициялық жоба бойынша және 33,3 млрд теңге сомасына 10 экспорт алдындағы операциялар бойынша жүзеге асырылды. Қазақстанның Даму Банкі 2001 жылы құрылды, өндірістік инфрақұрылым саласында және экономиканың шикізаттық емес салаларында орта және ұзақ мерзімді инвестициялық жобаларға кредит беруді жүзеге асырады, ел экономикасына сыртқы және ішкі инвестицияларды тартуға жәрдемдеседі. «Бәйтерек» ұлттық холдингінің құрылымына кіреді.
